kuurgast
Donateur
Twee van de vier Vítkov-brandstichters, verlieten vervroegd de Mírov gevangenis.na de onlangs aangestoken brand waarbij drie gewonden vielen. Eén van de slachtoffers was een tweejarig meisje, dat zich nog steeds in kritieke toestand bevindt.
Veertien jaar en een maand. Die tijd is verstreken sinds de verraderlijke aanval met brandflessen op het huis van een Roma-familie in Vítkov in de regio Opava, waarbij de kleine Natálka bijna om het leven kwam.
In de jaren na de racistische aanval moest Natálka, die ook drie vingers verloor, meer dan 100 pijnlijke operaties ondergaan, en tot op heden heeft het diep getraumatiseerde meisje 24 uur per dag aandacht en zorg nodig.
Natálka woont bij haar ouders, over een paar weken viert ze haar zestiende verjaardag en maakt ze het negende jaar van de lagere school af. Zoals de moeder vertelde, zal ze zeker niet naar de middelbare school of een andere onderwijsinstelling gaan. De reden is haar slechte mentale toestand.
De daders werden pas enkele maanden later opgepakt. De politie ontdekte dat ze allemaal lid waren van de neonazibeweging. De zaak veroorzaakte enorme emoties in de samenleving en was een van de meest in de media bekeken zaken in de moderne geschiedenis van de binnenlandse rechtspraak.
Václav C en Ivo M, twee van de vier Vítkov-brandstichters, die in maart 2011 waren veroordeeld voor een afschuwelijke brandbomaanval op een Romani-familie, waarbij peuter Natálka tweede- en derdegraads brandwonden op 80% van haar lichaam opliep, zijn vandaag voorwaardelijk vrijgelaten nadat ze slechts tweederde van hun gevangenisstraf van 20 jaar hadden uitgezeten. De moeder van het slachtoffer zei dat ze misselijk was van de beslissing die als een complete schok kwam en haar drie dochters diep bang maakte.
De aanslag op het ouderlijk huis in Vítkov, waarbij drie gewonden vielen, was georganiseerd ter ‘ere’ van Adolf Hitlers verjaardag. De vier aanvallers, actieve leden van Noord-Moravische neonazi's, staken het ouderlijk huis in brand met molotovcocktails, waarbij ze het kind gruwelijke verwondingen toebrachten terwijl ze sliep.
"Het evenement was gepland, het huis was geselecteerd, het was een volkomen ongebruikelijke en brutale aanval", motiveerde de rechter destijds zijn beslissing.
Volgens officier van justitie Tomáš Horák, die de leiding had over de voorwaardelijke vrijlating, staat de wet geen andere procedure toe. "Natalka zal voor het leven gehandicapt zijn, het is een enorme tragedie. Ik heb medelijden met de familie, maar ik kan nu niet zeggen dat zelfs als de daders aan de voorwaarden van de wet hebben voldaan, ik gewoon voorstel om ze niet te laten gaan. Dat zou een onwettig voorstel van mijn kant zijn", zei hij. Ook legde hij hen reclasseringstoezicht van 7 jaar op en de verplichting om de tijdens de proeftijd de veroorzaakte schade naar beste vermogen te vergoeden.
Beiden veroordeelden toonden berouw, en ook de forensisch expert kwam tot de conclusie dat ze voldoende geresocialiseerd waren om niet nog een keer een soortgelijke daad te plegen. Beiden ontvingen tientallen disciplinaire onderscheidingen in de gevangenis.
De andere twee brandstichters, David V en Jaromír L, kregen 22 jaar en kunnen een aanvraag voor vrijheid indienen als ze 14,5 jaar achter de tralies zitten. Ook de tijd in voorarrest waarin zij sinds augustus 2009 zijn geplaatst, wordt meegerekend.
Niet alleen de familie van de verbrande Natálka, maar ook veel politici zijn geschokt door de vervroegde vrijlating van de brandstichters. Ondanks dat beide aanvallers voldeden aan de wettelijke voorwaarden voor een voorwaardelijke opschorting van de straf, vonden de meeste politici dat de beslissing van de rechtbank overhaast was.
Volgens sommige Kamerleden moet de rechtbank in vergelijkbare zaken de straffen niet verkorten. Een aantal van hen overweegt ook om de wetgeving aan te passen.
"Gezien de aard van de daad en de gevolgen, denk ik dat het niet helemaal gepast was", zei president Petr Pavel.
Bronnen oa english.radio.cz + errc.org + novinky.cz + tn.nova.cz.Deze stap komt slechts 10 dagen nadat de Hongaarse president Katalin Novák ter gelegenheid van een pauselijk bezoek aan Hongarije gratie verleende aan de veroordeelde extreemrechtse terrorist György Budaházy; en slechts enkele maanden na de vrijlating van een van de neonazi's die is veroordeeld voor zijn rol in de Roma-seriemoorden in Hongarije tussen 2009 en 2010. Naast de zorgwekkende clementie jegens fascisten, vormen deze vrijlatingen een grimmige herinnering aan het feit dat de aanval op Vitkov was geen op zichzelf staand incident, maar onderdeel van een bredere toename van dodelijk geweld tegen Roma, georkestreerd door neonazistische groeperingen in Hongarije, Slowakije en Tsjechië tussen 2008 en 2010.
2008-2010: Een patroon van extremistisch geweld tegen Roma
Het rapport Imperfect Justice van de ERRC registreerde de volgende aanvallen op Roma tussen januari 2008 en december 2010:
In Tsjechië werden 17 anti-Roma-aanvallen geregistreerd, waarbij 11 mensen gewond raakten, onder wie twee minderjarigen, van wie er twee levensbedreigend waren. In acht gevallen werden molotovcocktails gebruikt; in één geval ging het om een traangasgranaat en in een ander geval werden schoten afgevuurd.
Het ERRC volgde ook de reactie van de staat op 44 van de meest gewelddadige anti-Roma-aanvallen die in de drie landen aan de politie werden gemeld. Het oordeelde dat het vonnis in de Vitkov-brandstichtingszaak "verre van de standaardreactie op anti-Roma-geweld in de Tsjechische Republiek" was. In een aantal andere zaken die veel minder media-aandacht kregen, werden de verdachten niet geïdentificeerd of werd het racistische motief van de aanval niet bevestigd. Vaak verlieten aanvallers de rechtbank met alleen voorwaardelijke straffen. In één geval werd een bekende neonazi die Roma in een reeks gewelddadige aanvallen op straat had aangevallen, veroordeeld tot 400 uur taakstraf, wat nauwelijks overeenkwam met de ernst van zijn misdaad, of rekening hield met zijn banden met White Justice, een netwerk van paramilitaire cellen die gedurfde terroristische aanslagen hadden gepland op verschillende doelen in de Tsjechische Republiek.
Meer dan een decennium later, terwijl de weinige gewelddadige racisten die daadwerkelijk zijn veroordeeld voor aanvallen op Roma, voorwaardelijk vrijkomen, berouw veinzen of gewoon presidentiële gratie krijgen, komen ze terug in samenlevingen die veel ontvankelijker zijn geworden voor noties van blank supremacisme en etnische vervanging , en een verbijsterende reeks complottheorieën.
Deskundigen hebben gewaarschuwd dat we meer complotten en aanvallen mogen verwachten van racistisch en etnisch gemotiveerde gewelddadige extremisten, waaronder blanke supremacisten en neonazi's. De Global Terrorism Index 2023 laat zien dat ideologisch gemotiveerd terrorisme nog steeds het meest voorkomende type is in het Westen, waarbij alle 14 ideologisch gemotiveerde sterfgevallen worden toegeschreven aan extreemrechts terrorisme. Waakzaamheid is geboden om een heropflakkering van het anti-Roma geweld en de terreur van 2008-2010 te voorkomen, en er moet een nultolerantie zijn voor de haatzaaiende uitlatingen die een tolerante en faciliterende omgeving creëren voor dodelijke vormen van zigeunerhaat.