Het kan verkeren!

Welkom op Tsjechie.net

Het Tsjechisch Forum, in een nieuw jasje!

Registreren Inloggen
zapalky

zapalky

Zapalky verhaalt

Het is voorjaar 2007,

het mooie weer lonkt, de tuin is al behoorlijk op orde en het interieur van ons huis komt weer eens ter sprake. Vrouwlief, een fervent voorstander van hergebruik stelt voor om één van de pas gereedgekomen slaapkamers te gaan herinrichten. 2e-hands bedden met een soms wat onbegrijpelijke maatvoering trekken niet echt en worden geheel nieuw aangeschaft. De matrassen komen van de Penny Market. Een opmerkelijke aanbieding, waarbij het polyether matras als een vacuüm getrokken rolletje wordt aangeboden. De aangeboden kwaliteit lijkt betrouwbaar en daarom zijn er na een aantal dagen luchthappen (de matrassen) twee goed beslaapbare bedden.
Toch ontbreekt er nog iets aan: nachtkastjes. Voor het vinden hiervan lenen zich bij uitstek de lokale Bazar’s. In de loop der jaren hebben we een aardig adressenlijstje aangelegd vanwaar uit we de nodige nuttige, handige, lollige, nostalgische, bruikbare en vertederende hebbedingetjes konden aanschaffen. De reis bracht ons dit keer in Klatovy. Daar weten we drie adresjes, waarvan één redelijke grote met een snel wisselend aanbod. Zoals wel vaker: ze stonden gewoon op ons te wachten. Geheel de verkeerde kleur natuurlijk en hier en daar gebutst, maar daar heeft vrouwlief geen enkele moeite mee. Vlakschuurder, muis en een vers modern kleurtje staan al klaar. De prijs is zéér onderhandelbaar, helemaal als de uitbater begrijpt dat ik niet in het Duits, maar juist in het Tsjechisch wil communiceren. Samen met nog wat ander bruikbaar materiaal worden wij het al gauw eens over de prijs. Terwijl ik afreken, komt er een “Familie” binnen met wat spullen en een scheefhangende doos waarin wat mappen, ansichtkaarten en wat papieren zitten. Dat laatste wekt mijn aandacht en terwijl ik de aankoop onderhandelingen met een half oor volg, schooi ik op mijn gemakje door de inhoud. Die blijkt verbijsterend. Fotoboeken en correspondentie van vóór de oorlog, geschriften en documenten van de periode erna, nog afgezien van prachtige DDR ansichtkaarten van lang geleden vakanties. De pandjesbaas heeft zo te merken alleen belangstelling voor de meegebrachte converteerbare spullen, maar maakt uiteindelijk een prijs voor het geheel. Vergenoegd over de prijs verlaat de familie het pand en vraag ik direct aan de uitbater naar de prijs voor die “oude” papieren. Hij snuffelt er wat in rond en na het noemen van zijn vraagprijs ben ik geheel en zonder afdingen bereid te betalen.
De eerste dagen gaan op met het renoveren van de bedoelde kastjes die met een fris kleurtje een geheel nieuw leven tegemoet zullen gaan. Ze staan prachtig bij de nieuwe bedden. Hierna gaan wij ons richten op de inhoud van “De Doos”. Het blijkt een familie epos. Wie doet zoiets nou weg? De fotoboeken geven een prachtig beeld van zo’n 60 – 70 jaar geleden, Klatovy: op het centrum na, Onherkenbaar! En dan komen de brieven. Pakjes handgeschreven brieven. Elk pakje met een gekleurd lint bijeengebonden, elke enveloppe met zegellak afgewerkt. Het zijn brieven over de jaren heen, in hoofdzaak een correspondentie tussen Vojtěch Švehela Hoofdonderwijzer in Chudenice en zijn geliefde Mařenka Šperla, onderwijzeres in Klatovy ( Klatov). Vojtěch blijkt, gelet op de foto’s, ook nog muzikaal te zijn, want hij stuurt zelfs, samen met foto’s van een kennelijk optreden, een soort ansichtkaart ( Reclame?) van zichzelf mee als vioolspeler.
Dat blijkt hij dan ook te kunnen, want in een van de brieven stuurt hij een eigen arrangement in notenschrift mee, gebaseerd op een stuk van Smetana. Tussen de brieven door krijgen wij ook nog een beeld van Mařenka. Op een foto, gemaakt in een studio in Pelrimov staat een typische jaren 30 onderwijzeres, gekleed en gekapt naar de laatste mode.

We zullen de brieven op volgorde gaan rangschikken en de teksten laten doorlezen. Misschien valt er een mooie historie uit te destilleren om samen met de foto’s een mooi document te vormen. Zdena, de dochter van mijn Maatje Karel, denkt al aan een toneel scenario.
Alles wordt keurig verpakt en droog opgeborgen. We gaan hier een goed plan voor bedenken.

Het is najaar 2007.

Sommige van de brieven heb ik meegenomen naar Tsjechische les en aan onze “Juf” laten lezen. Ze vond de inhoud aandoenlijk en omdat ik ook wat oude documentatie uit de doos had meegenomen zoals partij-lidmaatschapskaartjes, onderwijzersbond kaartjes, vakbondspaarzegeltjesboekjes etc. wordt de gehele les besteed aan de oude” situatie. Héérlijk. Taal & Cultuur in een. De brieven gaan vervolgens weer mee terug naar Tsjechie, waar we het huis winterklaar gaan maken. Er is nog wat tijd over en dus besluiten we om ook de tweede slaapkamer van nieuwe nachtkastjes te voorzien. Wederom de nodige pandjeshuizen langsgereden, wel nog een mooi 2-persoonsbed gescoord, maar geen nachtkastjes. Klatovy dus maar weer. De vaste Bazar had geen bruikbare zaken, maar er zijn nog twee anderen te bezoeken. En ja hoor, in een hiervan ontdekken wij twee nog bruikbare kastjes. Hier en daar een beetje houtworm, maar met Drevo-Stop kan hier met succes een einde aan gebracht worden. Het is een beetje mottig winkeltje met hier en daar wat lekkage. De kastjes zien er dus niet op z’n fraaist uit, maar daar gaan we dus verandering in brengen. Een paardendeken op de achterbank tegen het stof en het spinrag, en hoppekee, aan de slag.
Eén van de laatjes klemt gaat maar minimaal open en binnen rammelt er iets. Na voorzichtig wat wrikken en duwen verdwijnt de weerstand want er zat alleen maar “iets” tussen. De inhoud blijkt te bestaan uit wat knoopjes, haarspeldjes, rekeningetjes uit een ver verleden en wat opgevouwen papiertjes. Uit één daarvan, valt een foto’tje. Mmmm, bekend gezicht lijkt wel. Maar waarvan? Het klussen verloopt voorspoedig en al snel kunnen ook deze twee nachtkastjes een nieuw leven tegemoet zien. Maar wie was toch dat gezicht op die foto? Hersenen hebben soms verborgen luikjes, die je slechts kan vinden via verborgen paden. Als alles maar éventjes bij elkaar komt. En plóts weet ik het! Ik stuif naar de zolder, ruk de doos met oude brieven uit z’n schuilplaats vandaan, sla het eerste de beste fotoboek open en zie: Mařenka Šperla, onderwijzeres te Klatovy d.d. 29 december 1932.

We hebben niet alleen haar geschiedenis, maar ook haar persoonlijke nachtkastjes gekocht.

Een film waard.
 
saar de jong

saar de jong

Wat leuk zeg, zo zie je maar, alles is verbonden, wij hebben dat als familie in de December maand gezien, en nu weer, het leven zit met draadjes aan elkaar, en je komt steeds weer alles tegen.

Het was goed om te lezen dat het ook met andere mensen zo is, geniet ervan.
 
char

char

† In Memoriam
Ik vind het een echt mooi verhaal, Paul!!..Bedankt!!..

Ik weet niet of je nog meer verhalen gaat schrijven, maar misschien is het dan beter om, eventuele, nieuwe verhalen ook onder de kop "Het kan verkeren! " te plaatsen. Dan raakt de boel niet zo versnipperd in dit Topic. Ik vind het bovendien een mooie koptekst, waaronder je heel veel verschillende gebeurtenissen kwijt kunt.

Het is zo maar een idee hoor!!..

Char.
 
S

Strijen

Erg mooi verhaal!!! Zou serieus een film kunnen zijn, het mist alleen nog een clue. Als ik in jouw schoenen stond zou ik nu wel erg nieuwsgierig zijn naar de familiegeschiedenis van die mensen.
 
zapalky

zapalky

Een vervolg in de categorie: Mooie verhalen.

Het kan verkeren!

Het is al weer zo’n 10 jaar geleden dat Opa Volenec van de tractor viel. Dat was niet voor de eerste keer, maar nu had hij wat schade aan z’n heup en een nare botbreuk. Dat moest natuurlijk gerepareerd worden, en werd hij voor herstel aangeboden aan het stadsziekenhuis in Šusice. We hadden daar, beroepshalve al eens een bezoek gebracht maar waren toch weer behoorlijk onder de indruk van het erg gedateerde ziekenhuismeubilair en verpleeghulpmiddelen. Derhalve troffen we Opa aan, in een erg gehavend wit stalen bed en z’n been in een soort van vangnet waaraan een contragewicht was bevestigd om e.e.a. stabiel te houden. Het contragewicht leek verdacht veel op een oude granaatkop. Ook de verpleegsfeer was geheel jaren ’50 met een dominante zaalzuster en haar volgzame menagerie. Het aantal patiënten op zaal was gewoon nog 16 personen in allerlei stadia van ziek zijn. Omdat e.e.a. in onze vakantie viel, konden we hem zodoende meerdere bezoekjes brengen.

Gelukkig sprak Opa nog een beetje Duits, want ons Tsjechisch was nog beperkt tot een handzame hoeveelheid van nuttige en handige zelfstandig naamwoorden voor het verkrijgen van brood, melk, vlees en groente. Al kon je het meeste ook wel aanwijzen. Enige dagen vóór ons vertrek naar Amsterdam brachten wij Opa natuurlijk nog even een bezoekje ter afscheid. Opa ging er eens lekker voor verliggen, waarop gelijktijdig het ziekenhuisbed z’n laatste adem uitblies en waardoor de bodem onder Opa’s bed verdween, z’n been uit het vangnet schoot en alles tezamen met veel geraas op de vloer terecht kwam. Het contragewicht schoot uit de houder en kinkelde, ter verhoging van de feestvreugde, ook nog een instrumententafel omver. Aanstormend personeel laveerden ons subiet de kamer uit om de (verpleeg- en imago-) schade verder te beperken. Het herstel van opa heeft er niet echt onder geleden, maar het ziekenhuisbed was onherstelbaar overleden.

Deze treurigheid schoot mij dus te binnen toen ik een aantal maanden later hoorde dat ons ziekenhuis besloot om het merendeel van de nog uitstekende, maar mechanisch werkende, verpleegbedden te vervangen door elektrisch bedienbare. Eens in de zoveel jaar wordt routinematig een hoeveelheid afgeschreven en wordt doorverkocht of geschonken aan een stichting of een humane organisatie. Er werd gesproken over een aantal van 150 stuks. Inclusief reserveonderdelen en matrassen. Na een korte inventarisatie van wensen via mijn contacten in Tsjechië, bleek dat er een grote belangstelling was om daar een aantal van te mogen ontvangen. Hierop heb ik mij gemeld bij de inkoop afdeling en materiaalbeheer. Na een aantal gesprekken aangaande de aanleiding, het uiteindelijke doel, wat lokaal onderzoek en een lijst van ziekenhuizen die graag in aanmerking wilden komen, werd het besluit genomen dat de gehele partij van 150 bedden voor dat doel en kostenloos beschikbaar gesteld werd. De enige voorwaarde was dat vóór datum X de hele handel het ziekenhuis uit moest zijn, omdat de opslag van een dergelijke hoeveelheid bedden, logistiek niet handig was. Uiteraard waren alle transportkosten voor rekening van de organisatie.
Hierop begon het geregel: wie kunnen er voor transport zorgen, waar haal je een konvooi lege vrachtwagens vandaan, hoeveel kuub laadruimte betreft het, moeten er documenten geregeld worden en zo ja, welke, waar zijn ze te krijgen, waar moeten ze worden ingeleverd, hoe is de verzekering? Etc. etc. etc..
Nog afgezien van het instellen van een verdeelsleutel voor de belangstellende ziekenhuizen en de hamvraag: wie gaat dat allemaal betalen?

Het werden uiteindelijk 6 vrachtwagens van verschillende inhoud. De meesten kwamen leeg uit Engeland, of voor een deel geladen uit andere landen. De transporteurs waren bereid om hiervoor geen kosten in rekening te brengen omdat de rit feitelijk al leeg werd afgeboekt. Mede via de Ambassade is er hulp geboden om de administratieve afhandeling te ondersteunen, met name voor het belastingtechnische deel. En toen uiteindelijk alles tot in details was geregeld, brak die ene dag aan in het begin van december. Door het ziekenhuis was een apart laadstation geregeld, zodat de dagelijkse routine niet in het gedrang zou komen. Het laden kon gelukkig al vroeg beginnen omdat de meeste wagens ’s nachts al waren gearriveerd, de rest zou overdag langskomen. De ziekenhuis transportdienst was bereid om alle materialen vanuit de opslag naar het laadstation te brengen. Naarmate de dag vorderde en er onder veel belangstelling werd geladen, kwamen er berichten dat er nog meer goede en bruikbare zaken beschikbaar konden komen, als er tenminste belangstelling voor was. Na wat heen en weer gebel was de conclusie: ALLES gewoon meenemen. Leuk natuurlijk om al je spullen in één keer aan een goed doel te kunnen schenken, maar waar haal je opeens weer de nodige hoeveelheid laadruimte vandaan. Uiteindelijk zijn er nóg drie vrachtwagens geregeld. Twee dezelfde dag, en de laatste 3 dagen later.

Omdat door mij de minimale voorwaarde was gesteld dat het ziekenhuis in Šusice in ieder geval een aantal bedden moest gaan krijgen en dat de bedden officieel, namens het ziekenhuis overhandigd zouden worden, hadden we op voorhand een hotel geregeld zodat een Inkoper, namens het ziekenhuis en mijzelf als organisator daarbij aanwezig zouden zijn. Wij vertrokken dus de dag ná het laden richting Tsjechië. Voor de Inkoper ging er, ondanks de natte winter, een wereld voor hem open en ik was blij over mijn Tsjechische avonturen en ervaringen te kunnen vertellen.

Een groot aantal van de bedden was voorbestemd voor het Academisch Ziekenhuis in Plzň, alwaar we met groot onthaal werden verwelkomd, toespraken, rondleiding, Pers erbij en een gigantische lunch in de Wereldberoemde brouwerij. Vervolgens zouden er een aantal bedden en materiaal naar Klatovy worden vervoerd en, zoals afgesproken, ook in Šusice.

Ook in Šusice was alles in gereedheid gebracht om de dag er op de bedden feestelijk in ontvangst te nemen. Muziek, ontvangstruimte, lokale Pers, uiteraard de Burgemeester en andere hooggeplaatste personen. De betreffende vrachtwagen was de middag daarvoor al gearriveerd en de bedden, op één na, in een magazijn ondergebracht. En dat éne bed zou symbolisch het ziekenhuis in gebracht worden en naar de uiteindelijke plek worden gebracht: De IC afdeling.

10 Jaar geleden zag het ziekenhuis er anders uit dan nu. Destijds waren het lange kale gangen met smalle stenen trappen die de verdiepingen met elkaar verbonden. Voor de ernstig zieken en minder validen was er een kooilift. Deze had ook een halte op de IC.
Toen dus de overdracht officieel was, de toespraken gedaan, de muziek had geklonken en de Pers z’n werk kon doen, werd het feestelijk opgedofte bed het ziekenhuis ingereden. Alwaar men er achter kwam dat de bedden onmogelijk via de trappen omhoog gebracht konden worden en de lift te klein bleek. Ik snapte dus nu ook waarom het bed van Opa in elkaar kon donderen: het bestond uit meerdere, samen te stellen lossen onderdelen.

Ach ja, en daar doet de Pers natuurlijk het nodige mee en begreep ineens iedereen, van hoog tot laag, dat de juiste tijd was aangebroken om de status en functionaliteit van het ziekenhuis eens tegen het licht te houden.

Het bed is alsnog even in de opslag gegaan, we hebben er een uitstekende borrel op gedronken en slechts 2 jaar later kon ik met grote tevredenheid melden dat het ziekenhuis een grote renovatie tegemoet zou gaan. Dat is uiteindelijk met succes uitgevoerd, de bedden zijn uiteindelijk geplaatst en is het ziekenhuis aangepast aan de eisen van de huidige tijd. En dat mede, door één weerspannig bed dat onder het toeziend oog van de lokale gemeenschap het ziekenhuis niet in kon.
 
Bovenaan