Het verhaal rond de aanslag op Reinhard Heydrich

[Rudolf]

Heydrich, beul van Praag
Reinhard Heydrich is vanaf 1941 Reichsprotektor in Bohemen. De eerste weken woont Heydrich met zijn vrouw op de Praagse Burcht. Later verhuizen ze naar een villa net buiten de stad.
Heydrich staat bekend als de beul van Praag. Zonder proces worden mensen op zijn bevel afgemaakt. Toch denkt hij dat 'zijn' Tsjechen van hem houden en hem nooit kwaad zouden doen. Om o.a. die reden neemt hij het niet zo nauw met de beveiliging van zijn persoon. Tot ongenoegen van Hitler. Zonder begeleiding rijdt hij in een open Mercedes van zijn huis naar zijn kantoor in Praag. Zijn waanideeën zullen uiteindelijk zijn dood betekenen...

Voorbereidingen aanslag
In Engeland zitten leden van de Tsjechoslowaakse regering, inclusief de Tsjechoslowaakse president Eduard Benes en een groep Tsjechische soldaten.
De Tsjechoslowaakse regering wil een aanslag plegen op Heydrich. Dit moet zo snel mogelijk gebeuren. Van de groep soldaten worden er twee geselecteerd die de hoofdrol in dit gebeuren zullen spelen: Jan Kubis en Josef Gabcik. Zij worden opgeleid.

Naar Praag
Kubis en Gabcik landen per parachute bij Pilsen i.p.v. bij Praag. Gabcik verwondt hierbij zijn been. Ze blijven zeker van zichzelf: de missie zal slagen! Ze zijn zo zeker van hun zaak, dat ze niet de moeite nemen, sommige sporen uit te wissen.
Kubis en Gabcik verblijven op verschillende adressen in Praag. Kubis raakt verliefd op een dochter van een van de gastheren. Beiden verloven en willen na de aanslag trouwen.

De aanslag
Maanden verstrijken en na verschillende mogelijkheden te hebben uitgezocht, vinden ze eindelijk een plek om de aanslag te plegen.
In een haarscherpe bocht bij Holesovice. Op 27 mei 2004 is het zover. Kubis, Gabcik en nog een paar mannen staan bij de bocht te wachten op de Mercedes van Heydrich. De wagen remt af en neemt de bocht. Gabcik gaat voor de wagen staan. De wagen stopt. Gabcik pakt zijn pistool en richt op Heydrich. Maar het wapen weigert! Heydrich (niet bang voor deze 'Untermensch') pakt zijn wapen en staat op.
Maar het magazijn is leeg! Kubis haalt uit zijn tas een handgranaat en gooit het richting Heydrich. De handgranaat komt weliswaar achter de Mercedes terecht, maar het is voldoende om Heydrich te verwonden. Kubis raakt zelf ook gewond in zijn gezicht.

Lidice
De daders ontsnappen en Heydrich sterft 8 dagen na de aanslag.
Veel geld wordt uitgeloofd voor een tip die naar de daders leidt. De Duitsers nemen wraak op het dorpje Lidice. Alle mannen worden ge-executeerd en vrouwen en kinderen weggevoerd.
In feite stond dit dorp al langer op de de ‘dodenlijst’. De aanslag op Heidrich werd als excuus gebruikt.

Kubis en Gabcik voelen zich schuldig en willen zich overgeven. Iemand van het verzet wil ze helpen om Praag te ontvluchten. Een datum wordt vastgesteld. Maar er komt iets tussen...

Het verraad
Een parachutist die tot nu toe geen belangrijke rol speelde, besluit zijn kameraden te verraden. Dat doet hij om twee redenen: ter bescherming van zijn familie en voor het vele geld die op de hoofden van de daders staan.

Kubis, Gabcik en nog 5 anderen zitten inmiddels in de St. Cyrillus en Methodiuskerk verstopt. Onder de kerk is een krypte waar ze zich kunnen verschuilen. Nog een paar dagen voordat ze zullen ontsnappen.

Maar helaas. De kerk wordt omsingeld door honderden Duitsers. De 7 parachutisten vechten voor hun leven. Dit gevecht duurt uren.
Ze proberen ondergronds een gat te graven om te ontsnappen. Maar daar is geen tijd voor.
Ze worden beschoten, traangas wordt naar binnen gegooid en tot slot laten de Duitsers de krypte met water vollopen. Op het laatst zijn er nog maar een paar parachutisten over. De overgebleven parachutisten gebruiken hun laatste kogel om zichzelf van het leven te beroven. Dit liever dat levend in handen van de bezetters te komen!

De man die hun veraden heeft wordt in 1947 ter dood veroordeeld.

Monument
In mei 2003 bezocht ik de krypte, die nu als museum is ingericht. Het was indrukwekkend. Er is een tentoonstelling over het gebeuren. De kogelgaten zitten in de muur. Ook wordt er een korte film vertoond. Een bezoekje waard.

Foto's van de kerk en krypte staan in de fotogalerij

 

[ralph]

Vanavond (26-5) om 23 uur op Discovery-channel, eerste aflevering van een biografie over deze man.

Herhaling 27-5 om 8 uur.

 

[Bartiku]

Een zeer indrukwekkend verhaal. Enige maanden geleden heb ik het voor het eerst vernomen, door de film Operation Daybreak http://www.tvguide.com/movies/database/showmovie.asp?MI=9591 , die een behoorlijk waarheidsgetrouw beeld verschaft op indringende wijze. Al in 1943 is er een film over gemaakt, Hangmen must also die, maar die heb ik niet gezien.

 

[Rudolf]

Die film heb ik gezien. Maar ook de Tsjechische film 'Atentat' uit 1964. Beide films komen grotendeels overeen. Alleen de US versie is wat gedramatiseerd (Hollywood

).

Hellmut G. Haasis heeft een boek geschreven: Tod in Prag - das Attentat auf Reinhard Heydrich.
De schrijver legt uit, dat er verschillende soorten versies van dit verhaal zijn. Dat gaat dan om bijvoorbeeld de snelheid van Heydrichs wagen vlak voor de aanslag, aantal betrokkenen en de locatie van de aanslag.

Ik heb geen Discovery Channel.

Is er iemand die deze documentaire over Heydrich voor me kan/wil opnemen?

 

[MartinaM]

Heel mooi verhaal Rudolf.
Weet je dat deze bekende bocht, nog steeds dagelijks gebruikt wordt, iedereen rijdt er doorheen zonder eigenlijk te beseffen wat daar 63 jaar geleden gebeurd is; en welke tragedie dat tot gevolg had..

 

[Jan_en_Marcela]

Ik heb het ook met veel interesse gelezen. Zijn er trouwens meer verhalen bekend van zogenaamde "heldendaden"? Als ik het zo noemen mag.

 

[Ouwe Bram]

Prima geschreven,ik heb het met veel interesse gelezen.
Volg op Discovery Channel met belangstelling deze tragedie.

 

[Rudolf]

Ik ken geen andere 'heldenverhalen'.

Vroeger had ik al iets over Lidice gehoord. Pas nadat ik met iemand langs die beruchte bocht reed en mij verteld werd wat daar gebeurde, ja toen wilde ik er ook alles van weten.

De aanslagplegers hebben veel fouten gemaakt. Ik bespaar je de waslijst.

Er zijn toch twee dingen die me opvielen:

1) De onverwachte dood van Heydrich
Toen Heydrich in het ziekenhuis was leek het in eerste instantie goed te gaan, maar hij legde toch het loodje. Stierf hij werkelijk aan zijn verwondingen of was het de slechte medische zorg? Of werd hij toch uiteindelijk door een van zijn 'nazi-collega's omgebracht...?
Ook bij zijn collega's was hij niet zo geliefd

2) Kogelgaten in de krypte
Toen ik in de krypte was vielen me een paar kogelgaten op. Behalve bij de openingen vanwaar er geschoten werd, zaten er ook gaten op plekken waar je het niet zou verwachten.


De feiten uit zulke periodes zijn niet altijd gemakkelijk te acherhalen. Iedereen gebuikt weer zijn eigen versie om goed uit de bus te komen. Maar in het algemeen twijfel ik niet aan wat er gebeurd is.

 

[jan nijdam]

Indrukwekkend verhaal. Die kogelgaten, waar je ze niet zou verwachten, zou dat iets te maken kunnen hebben met de laatste kogel die de parachutisten voor zichzelf hebben gebruikt?

 

[Juutje]

Afgelopen maandag hebben wij op de studie de Attentát gezien. Een erg indrukwekkende film en beter dan de Amerikaanse Operation Daybreak. De kogelgaten zitten trouwens ook aan de buitenkant van de kerk.

Bovendien weet ik wel dat er een aantal Russische parachutisten groepjes partizanen organiseerden en zich in de bergen verscholen hielden. Zij waren niet alleen in Tsjechie maar ook in Slowakije. Zij schudden in Slowakije de bevolking wakker om toch in opstand te komen tegen de Duitsers, die inmiddels het land bezetten.

 

[Rudolf]

Zijn er trouwens meer verhalen bekend van zogenaamde "heldendaden"? Als ik het zo noemen mag.

Wat versta je onder heldenverhalen?

Misschien interesseren je de verhalen over Jan Hus, Jan Zizka en de Husieten?

Maar die verhalen horen misschien in een ander topic

 

[Bartiku]

Via de idnes-link van onze voorpagina zag ik dat een laatste mythe over Heydrich's dood is opgelost. Ik kon zo gauw de crux van het verhaal niet begrijpen (o.a. mijn kennis van Tsjechische medische termen faalt), wie kan de betekenis van dit artikel kort aangeven?

Heydrich zemřel na otravu krve

18.06.2004 00:01 - Mýtům kolem smrti zastupujícího říšského protektora Reinharda Heydricha je konec. Historik Vojtěch Šustek našel v Ústředním státním archivu pitevní protokol Heydricha, o němž se vědci desetiletí domnívali, že se ztratil anebo byl záměrně zlikvidován.
Kopii protokolu má MF DNES k dispozici.
Od sebevraždy československých parašutistů, kteří Heydricha zlikvidovali, uplynulo právě 62 let. Dobrovolný konec zvolili atentátníci Josef Gabčík a Jan Kubiš a dalších pět mužů až po mnohahodinovém boji s německou přesilou.
Ze "zprávy o pitvě SS-Obergruppenführera Reinharda Heydricha provedené 4. 6. 1942 ve 12 hodin v městské nemocnici Bulovka" vyplývá, že nečistota, kterou do těla vnesla plechová střepina ze sedadla Heydrichova auta, vyvolala sepsi. Chirurgové navíc vyjmuli zraněnému roztrženou slezinu, což jeho imunitu výrazně snížilo.
Význam unikátního pitevního protokolu spočívá podle Šusteka v tom, že se definitivně vyvrací zažitá tvrzení o podílu šéfa německé rozvědky admirála Wilhelma Canarise či druhého muže nacistického Německa Henricha Himmlera na Heydrichově smrti. Canaris či Himmler podle těchto spekulací nařídili lékařům, aby šéfa gestapa špatně léčili, čímž by se zbavili konkurenta v boji o moc.

Zabijte ho, i kdybyste měli zemřít!
Reinharda Heydricha je nutno zneškodnit i za cenu vaší smrti, zněl rozkaz výsadkářům. Černé na bílém o tom až nyní vypovídají dosud přísně tajné dokumenty, které 62 let po zlikvidování šéfa gestapa uvolňují Britové.
O ceně, jakou měli parašutisté Josef Gabčík s Janem Kubišem za atentát na zastupujícího říšského protektora zaplatit, se mezi historiky dosud jen spekulovalo. Z pokynů, pod nimiž byl podepsán plukovník britské zpravodajské služby Hesket Prichard, je ale jasné, že šéfa gestapa je nutno odstranit, i kdyby přitom měli oba Čechoslováci padnout.
Jaroslav Čvančara, jenž vydal o atentátu několik publikací a který kopie uvolněných britských dokumentů získal jako první, říká: "Britská účast na atentátu byla mnohem větší, než se dosud připouštělo."
Kubiš: Nic nás nezastaví
Dvaašedesát let (18. června 1942) po beznadějném boji sedmi československých výsadkářů v kostele Cyrila a Metoděje, mají nově zpřístupněné britské dokumenty obrovský význam i podle historika Eduarda Stehlíka.
"Tušili jsme, s jakým odhodláním Gabčík s Kubišem do akce šli, ale není nad to, když existují i důkazy." Historik se odvolává i na Kubišův deník psaný ještě v Británii před výsadkem.
"Nejsem si jistý dnem, neb je na mně požadován zvláštní úkol, úkol velice nebezpečný, ale nebojím se ho. Jdu s chutí do práce a nezastaví mne ani to nejhorší," poznamenal si Kubiš.
Již z toho je patrné, s čím vším parašutisté asi počítali. Nicméně fakt, že se ztotožnili s rozkazem: Heydricha zlikvidujte, i když po atentátu nebudete moci uniknout, je podle Čvančary novinkou.
"Britové poskytli Čechoslovákům jednu z nejlepších leteckých osádek a ničím neskrblili ani při zajištění výcviku či vybavení zbraněmi - i to potvrzuje, jaký měli na odstranění šéfa gestapa mimořádný zájem," souhlasí Stehlík. V roce 1942 měli Britové dokonce jen tři stroje Halifax schopné bez mezipřistání dolétnout nad Prahu a zpět. A i ty dali k dispozici.
Nehledě na krvavý teror, který gestapo po atentátu na Heydricha rozpoutalo, jsou historici přesvědčeni o tom, že až tyto oběti přiměly Británii i Francii k odstoupení od Mnichovské dohody, kterou před válkou podepsaly s Hitlerem.
A cenný je konečně i čerstvě objevený pitevní protokol Heydricha, z něhož je jasné, že špičkový chirurg Walter Dick udělal vše, aby generála zachránil. Dohadům, že Heydricha neodstranili parašutisté, ale lékař z rozkazu šéfa německé rozvědky Canarise, je tedy až nyní konec.

 

[Juutje]

Volgens mij gaat het erom dat meneer Sustek iets van een document (ik heb geen idee hoe ik pitevni protokol zou moeten vertalen, ik heb geen woordenboek bij de hand helaas.....) waarin kan worden vastgesteld wat de echte doodsoorzaak is geweest en of hij daadwerkelijk geliquideerd is. Maar zoals ik al zei, ik ben er niet zeker van, ik heb geen woordenboek bij de hand....

 

[U Josefa]

heel interressant:

1. Ik weet nu alles over de mechaniek van de aansalg maar weten wij eigelijk ook waarom had de MI-5 of -6 ( eentje gaat over buitenland en eentje over binnenland ) eigelijk besloten tot liquidatie van R.Heindrych? wat was hun stratechisch bellang bij zo liquidatie?
aangezien het feit dat zelfs voor vele top Nazis was Heydrich niet alleen onsimpatieke maar volluit gewreesd figuur vonden ( hij als een leider van GESTAPO en GAPO wist alles over iedereen) zie ook boek van Swen Hassel - Generaal SS

Hadden mensen in de top die de aanslag hadden goedgekeuurd niet overwogen de mogelijke gewolgen van zo'n besluit - ale een steletje strategen konden zij toch niet aannemen dat Hitler zou zo'n provocatie niet ongestraft zou laten??

Dat er comando leden niet hadden geprotesteerd is vrij logisch - het was hun opdracht en een goede soldaat twijfelt er nooit over zijn opdracht.
weet iemand iets meer van de achtergronden van de aanslag?
of wie heeft het eigelijk gekookt?

 

[dieter]

Tegenover de kerk ligt een café waar dit verhaal gedocumenteerd wordt.

 

[dieter]

Ehum... foto toevoegen, hoe ging dat ook alweer?

 

[Vašek]

Het is vandaag precies 70 jaar geleden dat Jozef Gabčík a Jan Kubiš teruggekomen zijn naar Tsjechoslowakije om de aanslag op Reinhard Heydrich te voorbereiden.



Het een en ander is door Rudolf al beschreven in het begin van de topic.

 

[rianne t]

Ben ik precies 70 jaar na dato in het boek hhhh begonnen (je moet wat in een een veel te drukke binnenspeeltuin). Las idd over de kerk, weer iets op ons lijstje voor de volgende keer Praag!

 

[Pelhřimov]

70 jaar geleden werd op 27 mei 1942 in Praag de aanslag op “Reichsprotektor” Heydrich gepleegd.

Magda van Duijkeren en Kees Mercks willen op dinsdagmiddag 29 mei deze actie herdenken.

Magda van Duijkeren zal een samenvatting geven van de historische feiten en een toelichting van de rol die deze aanslag heeft gespeeld.
Kees Mercks zal spreken over het boek "Mendelssohn op het dak" van Jiří Weil, waarin de aanslag een rol speelt.
Daarna wordt de speelfilm "Protektor" uit 2009 vertoond, die zes hoogste filmonderscheidingen Tsjechische Leeuwen heeft gekregen.

Begin 16 uur.
Bungehuis (Spuistraat 210) 1012 VT Amsterdam, zaal 015

 

[dieter]

Eigenlijk zou Pelhrimov's aankondiging misschien beter op de voorpagina kunnen staan dan, dan onder aan een acht jaar geleden gestart topic.

Ik ga, maar moet ik me aanmelden?