Het verhaal achter de foto - deel 11

[Pelhřimov]

Plzeň - de muurschildering (-1-)

In “waar is dit?” plaatste ik onlangs deze foto van een muurschildering in Plzeň:




Dit schilderwerk bevindt zich bij het park aan de “Křižík sadech”
coördinaten: 49°44’47.21”N, 13°22’46.55”E

Deze moderne muurschildering van meer dan 200m² toont bekende persoonlijkheden en symbolen uit de geschiedenis van de stad Plzeň en werd gerealiseerd in de zomer van 2001 door Vladivoj Kotyza en Miroslav Čech.
Het kunstwerk is geïnspireerd op de traditie van de figuratieve schilderkunst in Plzeň en staat voor de geschiedenis van 700 jaar Plzeň.



In 1980 werden er drie huizen gesloopt op de “Křižík sadech” en zijn er de overblijfselen van de stadsmuren tevoorschijn gekomen. Dit pand is toen niet gesloopt maar werd verbouwd voor het organiseren van culturele evenementen. Op het moment dat wij er waren (26 juli 2011) hingen er diverse schilderwerken op de stadsmuur.


Over deze grote muurschildering valt heel veel te vertellen en er zijn veel feiten te zien uit de geschiedenis van Plzeň. Ik heb daarom de beschildering in delen gefotografeerd zodat er ook wat details zichtbaar worden.

Maar allereerst een overzichtsfoto waarop de personen genummerd zijn:


1 Jiří Trnka - 2 Emil Škoda - 3 Jan Žižka z Trocnova - 4 Miroslav Horníček - 5 František Křižík -
6 Albrecht z Valdštejn - 7 koning Václav II / Wenceslas - 8 Josef Kajetán Tyl - 9 Bedřich Smetana -
10 Wolf Maximilian Lamingen z Albenreuthu - 11 Václav Peták - 12 Jan Sladký Kozina -
13 Martin Kopecký -14 Mikoláš Aleš - 15 Rudolf II Habsburský - 16 Josef Skupa


In het 2e deel van dit verhaal staat een korte beschrijving met links naar deze personen en wat hun rol in de geschiedenis van de stad Plzeň was.


* wordt vervolgd

 

[Pelhřimov]

Plzeň - de muurschildering (-2-)



1 Jiří Trnka (1912-1969) - geboren in Plzeň - graficus, schilder, illustrator van vooral kinderboeken, poppenmaker, poppenanimator en regisseur. Hij begon in 1939 een poppentheater en wordt ook wel de “Walt Disney van Oost Europa” genoemd.

2 Emil Škoda (1839-1900) - geboren in Plzeň - ingenieur en industrieel en oprichter van Škoda. Vanaf 1866 werd hij hoofdingenieur van het machinebedrijfje in Plzeň van graaf Ernest von Waldstein-Wartenberg. In 1869 werd hij zelf eigenaar van de fabriek. In die tijd telde het bedrijfje 33 werknemers, maar Emil Škoda wist de firma in de jaren die volgden zodanig uit te bouwen dat ze uitgroeide tot een bloeiend bedrijf van zo'n 4.000 werknemers. In het begin leverde het bedrijf vooral machines aan brouwerijen, staalfabrieken en suikerraffinaderijen. Maar vanaf 1890 werd er ook begonnen met de productie van snelvuurwapens voor het Oostenrijks-Hongaarse leger. De in 1895 opgerichte Boheemse fietsen- en autobouwer Laurin & Klement fuseerde in 1925 met de Škoda Holding en draagt tot op de dag van vandaag de naam Škoda.

3 Jan Žižka z Trocnova (ca 1370-1424) - was een leider en één van de belangrijkste generaals van de Hussieten had Plzeň als basis in 1419-1420.

4 Miroslav Horníček (1918-2003) - geboren in Plzeň - acteur, schrijver, toneelschrijver, regisseur, ontwerper, theoreticus

5 František Křižík (1847-1941) - uitvinder, elektrotechnicus en ondernemer. In Plzeň werd voor de eerste maal zijn booglamp ontstoken. Naast uitvindingen op het gebied van booglampen als straatverlichting, speelde hij een belangrijke rol in de ontwikkeling van de Tsjechische spoorwegen en elektrotechnische industrie.



6 Albrecht z Valdštejn (1583-1634) - hertog van Friedland en Mecklenburg, vorst van Sagan en was een opperbevelhebber van de keizerlijke troepen tijdens de Dertigjarige Oorlog en had veel invloed op de ontwikkeling van de oorlogvoering. Hij kwam in 1633 naar Plzeň en tekende daar zijn omgekeerde trouw, van hieruit ging hij naar Cheb, waar hij op keizerlijk bevel door enkele van zijn officieren vermoord werd.

7 koning Václav II / Wenceslas II (1271–1305) is afkomstig uit het geslacht der Přemysliden. De Přemysliden waren de dynastie van heersers van Bohemen van de 9e eeuw tot 1306. Hij volgde in 1278 zijn vader op als Koning van Bohemen, in 1300 werd hij ook koning van Polen.
Koning Václav II was in 1295 de stichter van Plzen. Als locatie koos hij de samenkomst van de vier rivieren Radbuza, Mže, Úhlava en Úslava. Het werd een stad uitgestrekt over 20 hectare met een rechthoekig ontwerp van 15 straten en een marktplein. Dit hoofdplein, het Náměstí Republiky, is met een grootte van 193 bij 139 meter één van de grootste van Europa en ook de breedte van de straten was naar middeleeuwse maatstaven ongewoon groot.
Met zijn gunstige ligging aan de kruising van handelsroutes en in het bijzonder op de route van Duitsland naar Praag, werd Plzeň al snel de derde grootste en belangrijkste stad na Praag en Kutna Hora.

8 Josef Kajetán Tyl (1808-1856) stierf in Plzeň. Hij was de schrijver van het toneelstuk “Fidlovačka aneb žádný hněv a žádná rvačka”, waaruit het Tsjechische volkslied “Kde domuv můj” afkomstig is.

9 Bedřich Smetana (1824-1884) componist die vooral bekend werd door de cyclus van zes symfonische gedichten: “Má Vlast” studeerde aan het gymnasium in Plzeň.

10 Wolf Maximilian Lamingen z Albenreuthu (1634-1696) ook bekend als "Lomikar" was een Tsjechische edelman van Beierse afkomst en bezat landgoederen in Domažlice. Hij sloeg in 1693 de opstand van de Choden tegen zijn wrede bewind neer. (zie ook nr 12)

11 Václav Peták (1842-1917) jurist en burgemeester van Plzeň. Tijdens zijn ambtstermijn is Plzeň zeker uitgegroeid tot een belangrijke industriële stad van Europees belang.

12 Jan Sladký Kozina (1652-1695) was leider in een Choden opstand werd in Plzeň opgehangen (zie ook nr 10). Hij kon lezen noch schrijven, maar maakte zijn naam door zijn toespraken, waarin hij de aandacht vestigde op de mishandelingen van de tijd, en werd woordvoerder van de Choden, een volksgroep in West-Bohemen. Hij eiste gerechtigheid. Dit culmineerde in onenigheid met de plaatselijke magnaat Wolf Maximilian von Laminger Albenreuth. Kozina werd verantwoordelijk gehouden voor de opstand, werd gearresteerd en later in Plzeň opgehangen.

13 Martin Kopecký (1777-1854) burgemeester van Pilsen van 1828 tot 1850, hij was betrokken bij een aantal belangrijke bouwkundige hervormingen en veranderde de stad. Hij had in de stad de vestingwerken gesloopt en parken gemaakt in hun plaats.


14 Mikoláš Aleš (1852-1913) kunstschilder, tekenaar en illustrator van voornamelijk nationale historische onderwerpen. In de jaren 1892-1904 maakte hij in Plzeň vele sgrafitidecoraties op voorgevels van huizen met motieven uit de nationale geschiedenis.

15 Rudolf II Habsburský - (1552-1612) keizer van het Heilige Roomse Rijk, verbleef in 1594 op doorreis naar Regensburg in Plzeň. In 1599-1600 woonde hij er samen het hele hof omdat hij gevlucht was voor de pest. Later woonde hij nog ¾ jaar in Plzen.

16 Josef Skupa - (1892-1957), poppenkastspeler - studeerde aan de faculteit voor toegepaste kunsten in Praag en werkte in Plzeň als “stage designer” bij het stadstheater en als ontwerper bij Škoda. Tussen 1919 en 1926 creëerde hij zijn beroemde poppen Spejbl en Hurvínek en in 1930 richtte hij het eerste moderne marionettentheater op.

Op de achtergrond is hrad Radyne te zien wat op een heuveltop in de omgeving van Plzeň gebouwd werd door Karel IV in de periode 1356-1361. Het kasteel werd verlaten rond 1529 na een brand.

Wat is er nog meer te zien?



Het vliegtuig is een herinnering aan de oprichting in Plzeň van de eerste vliegtuigclub van Tsjechië en op de vestingmuur zwaait iemand met de vlag van Plzeň



Ook het JK Tyl-Theater is afgebeeld. Verder zijn er glazen pils te zien en waar nr 10 en 12 met elkaar vechten zie je de vlag van de Choden.


in het laatste deel bespreek ik nog wat detail foto’s…

* wordt vervolgd

 

[Pelhřimov]

Plzeň - de muurschildering (-3-)

Detailfoto’s:


op deze afbeelding is o.a. een traditionele Chodsko doedelzakspeler en Josef Skupa te zien met Hurvínek, een creatie van hem.


(Vlakbij, in het mooie park aan de “Šafaříkova sady” staat ook nog een sculptuur van de poppen Spejbl a Hruvínek. Mij is echter niet duidelijk waarom veel kinderen de hand van Hurvínek vastgrijpen….)

symbolische figuren:


Een brandweerman in Plzeň-kostuum, een geüniformeerde officier uit het 35e Infantry Regiment en Ridder Žumbera (rytíř Žumbera) in zijn harnas.

Het stadswapen:


Ook symbolen uit het stadswapen zijn terug te vinden in het schilderwerk:
* de zilveren Hazewindhond met opgeheven staart en gouden ring is het oudste deel van het wapen en werd tijdens de Hussietenoorlogen in het wapen geplaatst door de stedelingen om de loyaliteit aan de keizer en de Tsj. koning te symboliseren.
* de 2 pauselijke sleutels van Paulus II (1466) symboliseren de trouw aan Rome in de strijd tegen Koning Jiříkov, de pauselijke autoriteit en de verhouding van Bohemen aan het Romeinse Rijk.
* de kameel staat sinds het jaar 1433 in het wapen, toen keizer Zikmund op een episode van de Hussietenoorlog zinspeelde, waarin de Pilsenaars bij een aanval tegen de troepen, die de stad hadden belegerd, een kameel buit maakten. De kameel kregen de Hussieten toen van de Poolse koning als geschenk.
* een engel is in 1578 de laatste wijziging in het wapen geweest en staat opnieuw voor het geloof en trouw aan de kerk


Oud stadswapen

Meer over de heraldiek: hier en hier

Plzeň heeft tegenwoordig zo'n 165.000 inwoners en is de vierde stad van Tsjechië. Wij kenden het alleen van doorreizen in de jaren ‘90 en vonden het toen maar een grauwe stad.
Echter… deze vakantie verbleven we een aantal dagen in een hotel aan de rand van het centrum en hebben we onze mening bijgesteld. Het oude stadscentrum vonden wij heel mooi en de stad heeft ook heel veel groen dankzij de burgemeester Kopecký (zie nr 13). In mijn vakantieverslag wat, later dit jaar, volgt zal ik nog wat foto’s van de stad plaatsen.

Voor wie alvast meer wil zien: ruim 80(!) virtuele rondgangen
Als hier je rechts bovenin op de groene knop (map) klikt en inzoomt komen er allemaal blauwe stippen, eventueel met getallen in beeld. Dit geeft aan hoeveel foto's er zijn.

 

[Ad Verschoor]

Jeanne, wat boeiend om zo'n hele beschrijving te geven van de muurschildering in Plzen. De stad staat ook op mijn planning voor een bezoek, dus wie weet kan ik later de schildering met eigen ogen zien.

 

[Pelhřimov]

Bedankt Ad. Je moet Plzeň zeker eens bezoeken. Mooie stad.

Bij de muurschildering staat een informatietableau waarop vermeld wordt dat je bij de Touristinfo een folder kunt halen, maar men wist daar nergens van toen wij erom vroegen. Gelukkig had ik van het tableau een foto gemaakt zodat ik al wist wie de personen waren. Aan de hand van die foto ben ik ruim 3 dagen aan het zoeken en vertalen geweest.

 

[Lina]

Tjongejonge, wat een info! En dat nav één foto in waar is dit.:top:

 

[Baan]

Prachtige en kostelijke informatie, bedankt.

 

[hilde_kees]

Interessante info. Weerwat bijgeleerd. :geslaagd: Wat een tijd heb je er weer ingestoken.
Dank je Jeanne.

 

[kukel]

Goed gedaan!

Kus.

 

[andrenel]

Dank je Jeanne,

als ik alle foto's, filmpjes en links ga bekijken en lezen ben ik ook wel 3 dagen onder de pannen denk ik.

Geeft niks, 't wordt toch slecht weer de komende dagen.

groet André

 

[ceesfijneman]

Jeanne bedankt voor je zoekwerk,ik was weer ff terug in Pilzen waar ik 5 maanden terug ook ontzettend genoten heb.
cees fijneman

 

[kuurgast]

Super Pelhřimov :top: wat een info over een foto.
Heel goed dat je de stad Plzeň in de schijnwerpers zet want hij wordt door veel mensen ondergewaardeerd
ze denken dat het nog steeds een vieze grauwe stad is.
10 Jaar geleden zag het centrum er al heel mooi uit. Voor toeristen is er veel informatie te vinden op internet en je kan veel zien en doen in de stad en regio.

 

[kukel]

Ik heb dat beeld nog steeds, een vieze lelijke stad.
Dat komt pmdat ik rond 1990/1993 er een aantal malen geweest ben.
En al die keren dacht ik: wat doe ik hier eigenlijk.
Boodschapen enzo deed ik er. Meer niet.
Het enige mooi vond ik toen het enorme grote kerkhof.
Ik ben er onlangs door gereden.
het heeft mij niet kunnen bekoren.
Maar misschien moet ik de volgende keer eens uitstappen.
Maaruh, ik denk niet dat ik het doe.
Er zijn leukere mooiere dingen in de regio te zien.

Groet.