Binnenkort is het weer zover: Pasen. Hier wat te lezen om alvast in de stemming te komen:
Tweede Paasdag, zeven uur ’s ochtends. Tsjechië ontwaakt en bereidt zich voor op pomlázka. De receptionist van het Royal Ricc hotel in Brno rolt met zijn ogen, slaakt een diepe zucht en richt zijn blik vertwijfeld ten hemel als de buitenlandse hotelgast hem opgewekt met dit feit confronteert.
Uit de ongebreidelde woordenstroom en wilde armgebaren die volgen, valt in elk geval één ding op te maken: Tsjechië in het algemeen en de receptionist in het bijzonder gaan een zware dag tegemoet.
Anderhalf uur later. Lukov, een dorpje van 220 inwoners vlakbij de Oostenrijkse grens. De 22-jarige Rostik Toman zit zijn 25-jarige vriendin Myska achterna met een zweepje, gemaakt van jonge wilgentakken. Myska probeert hem eerst giechelend te ontwijken, maar geeft zich al snel over aan de afranseling. Terwijl Rostik zijn geliefde een aantal speelse tikken op haar billen geeft, dreunt hij routineus de pomlázka-mantra op:
Hody, hody, doprovody (Feest, feest, wij komen langs)
Dejte vejce malovaný (Geef ons een ei, een beschilderd ei)
Nedáte-li malovaný, (Heb je geen beschilderde)
Dejte aspon bílý (Geef dan een witte)
Slepicka vám snese za kamna jiný (De kip zal andere voor je leggen)
Als dank voor de zweepslagen geeft Myska haar vriend een paasei en versiert ze zijn zweepje met een lang, kleurig lint. Niet alleen zij is de pineut, ook haar moeder, schoonmoeder, schoonzus en 9-jarige nichtje moeten eraan geloven. Bijna alle mannen en jongens in het dorp hebben het op de ochtend van Paasmaandag voorzien op vrouwelijke achterwerken. Met hun soms wel twee meter lange pomlázka’s belagen ze de vrouwen, in ruil voor eieren, snoep en linten.
Heidens
Dit voor buitenstaanders zeer merkwaardige ritueel is een typisch Tsjechische paastraditie. Pasen (in het Tsjechisch: Velikonoce) heeft in het overwegend atheïstische land meer weg van een heidens lentefeest dan van een christelijke hoogtijdag. De symboliek achter het pomlázka-ritueel is de begroeting van de lente en de verjonging van de natuur. De zweepjes, de pomlázky, zijn gemaakt van jonge wilgen- of berkentakken, omdat daarin de kracht van de natuur zou schuilen. Door de meisjes ermee te slaan, dragen de jongens deze kracht aan hen over. De meisjes en vrouwen belonen hen voor deze ‘dienst’ met een ei, een ander uitgesproken lente- en verjongingssymbool.
Geen van de vrouwen in Lukov ervaart het gebruik als vrouwonvriendelijk. Integendeel, een vrouw die op Paasmaandag geen mannen achter zich aan krijgt, is een sneu type. De vrouwen beschouwen het als een compliment als ze vaak met de zweep krijgen. Voor jonge mannen en vrouwen is pomlázka een goed excuus om ongegeneerd te flirten.
De kleine jongens, tot een jaar of veertien, hebben andere belangen. Het 10-jarig neefje van Rostik, Vojta, is al om acht uur ’s ochtends de deur uit met een flinke mand en een heel grote pomlázka. Samen met zijn vriendjes gaat hij de deuren af om de dorpsvrouwen onder bedreiging met zijn zweep snoep af te troggelen. Na enkele uren keert het joch met een tevreden grijns terug; zijn mand is tot de rand gevuld met chocolade-eieren en ander snoep.
Slemppartijen
Om twaalf uur ’s middags is het plotseling gedaan met de flauwekul. Rostik verklaart deze vroege deadline als volgt: “Na twaalven zijn de mannen meestal te bezopen om nog achter de vrouwen aan te zitten, dan moeten ze hun roes uitslapen”.
Een uitleg die zeer plausibel klinkt voor mensen die wel eens pomlázka hebben meegevierd. De familie zit amper aan het ontbijt of de slivovitsj komt op tafel. Het spul zit in een fles met een verraderlijk klein stickertje waarop het alcoholpercentage staat: 53 procent.
Het vermoeden rijst dat pomlázka ook een goed excuus is voor onbegrensde slemppartijen. Een vermoeden dat eerder die ochtend bevestigd is door de hotelreceptionist, die toen alvast de taferelen schetste die zich die avond zullen afspelen in de straten van Brno. Goten vol met laveloze mannen, daar komt het ongeveer op neer.
Negen uur ’s avonds. Brno, tram één. Langer dan een half uur meerijden op een nuchtere maag is af te raden. De lucht in de tram bevat minstens 15 procent alcohol, de optelsom van de in het voertuig verzamelde drankkegels. De meeste alcoholhoudende walmen worden uitgestoten door een groepje jongens van 16, 17 jaar. Telkens als de bestuurder remt of een bocht neemt, vallen er een paar om.
In het hotel wordt tegen middernacht de voordeur bijna afgebroken door een dronken Tsjech die zich een weg naar zijn kamer probeert te banen. Lopen is een beetje te veel gevraagd; schreeuwen gaat des te beter. Het hotelpersoneel zeult hem met vereende krachten naar boven. De receptionist haalt opgelucht adem. Pomlázka. Híj heeft het weer overleefd.
Bron: Lijn 25 - De Bus, Tsjechië
Tweede Paasdag, zeven uur ’s ochtends. Tsjechië ontwaakt en bereidt zich voor op pomlázka. De receptionist van het Royal Ricc hotel in Brno rolt met zijn ogen, slaakt een diepe zucht en richt zijn blik vertwijfeld ten hemel als de buitenlandse hotelgast hem opgewekt met dit feit confronteert.
Uit de ongebreidelde woordenstroom en wilde armgebaren die volgen, valt in elk geval één ding op te maken: Tsjechië in het algemeen en de receptionist in het bijzonder gaan een zware dag tegemoet.
Anderhalf uur later. Lukov, een dorpje van 220 inwoners vlakbij de Oostenrijkse grens. De 22-jarige Rostik Toman zit zijn 25-jarige vriendin Myska achterna met een zweepje, gemaakt van jonge wilgentakken. Myska probeert hem eerst giechelend te ontwijken, maar geeft zich al snel over aan de afranseling. Terwijl Rostik zijn geliefde een aantal speelse tikken op haar billen geeft, dreunt hij routineus de pomlázka-mantra op:
Hody, hody, doprovody (Feest, feest, wij komen langs)
Dejte vejce malovaný (Geef ons een ei, een beschilderd ei)
Nedáte-li malovaný, (Heb je geen beschilderde)
Dejte aspon bílý (Geef dan een witte)
Slepicka vám snese za kamna jiný (De kip zal andere voor je leggen)
Als dank voor de zweepslagen geeft Myska haar vriend een paasei en versiert ze zijn zweepje met een lang, kleurig lint. Niet alleen zij is de pineut, ook haar moeder, schoonmoeder, schoonzus en 9-jarige nichtje moeten eraan geloven. Bijna alle mannen en jongens in het dorp hebben het op de ochtend van Paasmaandag voorzien op vrouwelijke achterwerken. Met hun soms wel twee meter lange pomlázka’s belagen ze de vrouwen, in ruil voor eieren, snoep en linten.
Heidens
Dit voor buitenstaanders zeer merkwaardige ritueel is een typisch Tsjechische paastraditie. Pasen (in het Tsjechisch: Velikonoce) heeft in het overwegend atheïstische land meer weg van een heidens lentefeest dan van een christelijke hoogtijdag. De symboliek achter het pomlázka-ritueel is de begroeting van de lente en de verjonging van de natuur. De zweepjes, de pomlázky, zijn gemaakt van jonge wilgen- of berkentakken, omdat daarin de kracht van de natuur zou schuilen. Door de meisjes ermee te slaan, dragen de jongens deze kracht aan hen over. De meisjes en vrouwen belonen hen voor deze ‘dienst’ met een ei, een ander uitgesproken lente- en verjongingssymbool.
Geen van de vrouwen in Lukov ervaart het gebruik als vrouwonvriendelijk. Integendeel, een vrouw die op Paasmaandag geen mannen achter zich aan krijgt, is een sneu type. De vrouwen beschouwen het als een compliment als ze vaak met de zweep krijgen. Voor jonge mannen en vrouwen is pomlázka een goed excuus om ongegeneerd te flirten.
De kleine jongens, tot een jaar of veertien, hebben andere belangen. Het 10-jarig neefje van Rostik, Vojta, is al om acht uur ’s ochtends de deur uit met een flinke mand en een heel grote pomlázka. Samen met zijn vriendjes gaat hij de deuren af om de dorpsvrouwen onder bedreiging met zijn zweep snoep af te troggelen. Na enkele uren keert het joch met een tevreden grijns terug; zijn mand is tot de rand gevuld met chocolade-eieren en ander snoep.
Slemppartijen
Om twaalf uur ’s middags is het plotseling gedaan met de flauwekul. Rostik verklaart deze vroege deadline als volgt: “Na twaalven zijn de mannen meestal te bezopen om nog achter de vrouwen aan te zitten, dan moeten ze hun roes uitslapen”.
Een uitleg die zeer plausibel klinkt voor mensen die wel eens pomlázka hebben meegevierd. De familie zit amper aan het ontbijt of de slivovitsj komt op tafel. Het spul zit in een fles met een verraderlijk klein stickertje waarop het alcoholpercentage staat: 53 procent.
Het vermoeden rijst dat pomlázka ook een goed excuus is voor onbegrensde slemppartijen. Een vermoeden dat eerder die ochtend bevestigd is door de hotelreceptionist, die toen alvast de taferelen schetste die zich die avond zullen afspelen in de straten van Brno. Goten vol met laveloze mannen, daar komt het ongeveer op neer.
Negen uur ’s avonds. Brno, tram één. Langer dan een half uur meerijden op een nuchtere maag is af te raden. De lucht in de tram bevat minstens 15 procent alcohol, de optelsom van de in het voertuig verzamelde drankkegels. De meeste alcoholhoudende walmen worden uitgestoten door een groepje jongens van 16, 17 jaar. Telkens als de bestuurder remt of een bocht neemt, vallen er een paar om.
In het hotel wordt tegen middernacht de voordeur bijna afgebroken door een dronken Tsjech die zich een weg naar zijn kamer probeert te banen. Lopen is een beetje te veel gevraagd; schreeuwen gaat des te beter. Het hotelpersoneel zeult hem met vereende krachten naar boven. De receptionist haalt opgelucht adem. Pomlázka. Híj heeft het weer overleefd.
Bron: Lijn 25 - De Bus, Tsjechië