Dag 6: Zondag 13 augustus 2017: fietsen in Lednice-Valtice
Voor vandaag heeft men zonnig weer voorspeld zonder neerslag. Met een maximum temperatuur tot 28 graden Celsius moet het geen probleem zijn enige lichamelijke inspanning te verrichten en dat is maar goed ook want we willen vandaag de hele dag op de fiets doorbrengen.
Van internet hebben we een route geplukt die we in de gps gezet hebben waardoor we zonder al te veel problemen verwachten onze weg van gebouw tot gebouw te vinden. De twaalf gebouwen die we op de gekozen route willen zien maken allemaal deel uit van het Lednice-Valtice cultuurlandschap.
Met een kleine 40 km fietsen hopen we een groot deel van het cultuurlandschap te zien
Dit bijna 300 km² grote landschap behoorde ooit toe aan de familie Liechtenstein. Het eerste gebouw dat in hun bezit kwam was het kasteel van Lednice in 1249. De Liechtensteins veranderden in de 18e en 19e eeuw het moerassige gebied in een afwisselende combinatie van kastelen, gebouwen en parken die tegenwoordig vaak de “Tuin van Europa” genoemd wordt. Het wordt beschouwd als grootste kunstmatige landschap in Europa en misschien wel in de wereld. In navolging van Engelse parken werden tal van “revival” elementen toegevoegd tot een gemixte verzameling bouwstijlen; barokke architectuur ontmoet een neogotisch verbouwd kasteel en hier en daar zijn diverse kleinere bouwwerken in romantische stijl geplaatst.
Uiteindelijk zouden de vorsten van Liechtenstein hun bezittingen blijven vergroten tot in 1939 de Duitsers hun intrek namen. Na de annexatie van Sudetenland namen de Nazi’s het bestuur van de regio over en werd het gehele cultuurlandschap door hen geconfisqueerd. De familie Liechtenstein verhuisde hierop noodgedwongen naar Vaduz. Na de oorlog werd de Tsjechische staat eigenaar van het complex. De Liechtensteins hebben vervolgens zowel tijdens de communistische heerschappij als ook in recentelijker tijden vergeefs pogingen ondernomen hun eigendom terug te krijgen. In 1996 is het Lednicko-valtický areál als een van de schatten van het wereldcultuur- en natuurerfgoed op de lijst van de UNESCO opgenomen.
Als we vanochtend van het ontbijt komen, komt de enthousiaste pension-eigenaar ons al tegemoet. Hij heeft van bij de kennismaking afgelopen donderdag goed onthouden dat we vandaag willen gaan fietsen. Uit een berging worden een dames en een heren mountainbike gehaald en verstellen we de zadels tot een aangename hoogte. In zijn beste Duits legt onze gastheer uit hoe we ongeveer kunnen fietsen om zoveel mogelijk te zien en tekent daarbij een 35 km lange route op een flyer van het gebied. Op een klein stukje na is dit precies wat we zelf ook al in de GPS hadden gezet.
Rond tien uur zitten we op de fiets. Meer dan wat water en een wafeltje nemen we niet mee. Er zouden onderweg genoeg gelegenheden moeten zijn om wat te drinken of te eten. We gaan ons laten verrassen door wat we tegenkomen.
fietsen is hier een populaire vrijetijdsbesteding voor heel het gezin
In het begin is het even wennen. Zowel aan de fiets als aan de route. Iets te enthousiast gaan we na het passeren van de spoorlijn rechtsaf omdat we denken dat dat de juiste route is, maar we hebben de woorden “spoorlijn” en “kerkhof” een beetje met elkaar verwisseld.
Pas bij het kerkhof rechtsaf (had ook de pensioneigenaar ons gewaarschuwd) want daar ligt een fietspad waarmee we op de langere route kunnen komen.
En inderdaad, even terug en een halve kilometer verder rechtsaf en vanaf dan gaat alles prima.
De route voert vanaf de rand van Valtice door een afwisselend vrijwel vlak landschap van veld- en boswegen naar het eerste object: het zogenaamde Rendezvous. Het gebouw in de vorm van een klassieke triomfboog staat ook wel bekend als de Dianin Chrám, oftewel de tempel van Diana en werd in 1812 op een open plek in het bos gebouwd. Aan de zuidzijde zijn er reliëfs met jachtmotieven te zien (Diana/Artemis is immers de godin van de jacht) en voorstellingen die de verschillende delen van de dag representeren.
Tijdens de jachtpartijen van Johann I. von Liechtenstein (1760-1836) diende de triomfboog en zijn omgeving als coulisse voor het ontbijt. Johann wordt door de Tsjechen overigens meestal Jan genoemd. We zullen de naam vandaag nog enkele malen tegenkomen. Hij is van grote invloed geweest op het ontstaan van het Lednice-Valtice cultuurlandschap.
Rendezvous / Dianin Chrám
Nadat we, net als een aantal andere voorbijgangers, de boog van alle kanten bekeken nemen we een slokje water en stappen weer op de tweewielers om de tocht te vervolgen naar het volgende gebouw, de Kaple sv. Huberta. Deze kapel vormt een op een driehoekige vorm opgetrokken neogotische beschutting voor het beeld van Sint Hubertus, patroonheilige van de jagers, stamt uit 1855 en is gemaakt van zandstenen blokken.
Ook hier bekijken we het bouwsel van alle kanten. Aan de achterkant blijven we wat minder lang omdat we daar een serie bijenkorven op een rij zien en we niet staan te springen om een verdwaalde angel in ons vel. Aan een van de drie steunpilaren ontbreekt iets essentieels. Tussen twee hertenkoppen hangt een kruisbeeld dat door zijn uiterlijk een glimlach op menig gezicht tovert. Dat wil zeggen, bij hen die het zien. Het kruis is nog compleet, maar Christus heeft iets weg van een onthoofde mannelijke Venus van Milo waarvan de handen op miraculeuze wijze een ramp overleefd hebben, maar de rest (armen, benen en hoofd) deze aardse omgeving verlaten hebben.
Bij nadere beschouwing blijken overigens hier en daar ook wat (delen van) hertengeweien en kleine stukjes ornamenten de benen te hebben genomen. Het is echter vooral de zwevende Christus torso die in het oog springt.
Kaple sv. Huberta
zoek de ontbrekende onderdelen...
We stappen terug op de fiets en komen in het bos steeds meer fietsers tegen die dezelfde route maar dan in tegengestelde richting afleggen. Fietsen is hier onder Tsjechische gezinnen een veel gebezigde vrijetijdsbesteding op de vrije zondag. Ook de allerkleinsten gaan mee op een soort duo mountainbike waarbij het voorste wieltje van de kinderfiets in de lucht hangt en het geheel met een stang met de fiets van (meestal) papa verbonden is.
De plaatselijke horeca heeft handig ingespeeld op de behoefte van de sportieve bezoeker. Onderweg tal van terrasjes en hutjes onder de naam “cyclo-občerstveni”, letterlijk “fiets-versnaperingen”, hetgeen op de meeste plaatsen inhoudt: pivo, vino, limo; waarmee dan het gehele gezin aan zijn trekken komt. Pivo=bier, vino=wijn en voor de kids is er limo (alles in het spectrum van kofola tot huisgemaakte limonade).
Restaurants liggen er, afgezien van een paar in het dorp Lednice, nauwelijks op de route, maar een bonte verzameling snacks is bij bijna ieder hutje verkrijgbaar. Niemand hoeft hier bang te zijn dat zijn maag iets te kort komt.
diverse cyclo-občerstveni met rechtsboven een duo-bike in pauzestand
Als de kilometerteller net voorbij de 8 staat komen we bij het derde gebouw aan: Chrám Tří grácií, de tempel van de drie gratiën. Deze tempel in een galerij-vormige halve cirkel werd gebouwd in 1825 en staat niet ver van de oever van het langgerekte Prostředední rybník meer. Tussen de bomen door zien we een klein stukje van het water met aan de andere oever een het slotje Rybniční zámeček waar we later vandaag nog langs zullen komen. De tempel dankt zijn naam aan een beeld van drie dames aan de voorzijde. Ook hier stappen de meeste fietsers af om even van omgeving, gebouw en uitzicht te genieten.
Chrám Tří grácií
We lopen een rondje om het gebouw, proberen aan de achterkant naar binnen te loeren, maar zien niet echt veel, zoeken een geocache in de buurt en stappen weer op de fiets.
Onderweg passeren we de Nový Dvůr (nieuwe hof) uit 1810, een grote boerderij oorspronkelijk bedoeld voor het fokken van zeldzame koeien en schapenrassen, later aangevuld met paardenstallen. Tegenwoordig is de boerderij privé bezit, worden er paarden gefokt die vrij succesvol aan races deelnemen en is er (uiteraard) pivo, vino en limo verkrijgbaar
Nový Dvůr
Ongeveer 5 minuten later zetten we de fiets wat langer aan de kant als we bij de Apollónův Chrám arriveren. Deze aan Apollo gewijde tempel is geopend en we kunnen er tegen betaling van 20 kronen een kleine tentoonstelling over de geschiedenis van het gebouw bekijken en op zolder via een dakluik naar boven om vanaf het platform van het weidse uitzicht over het meer genieten. Die Liechtensteins wisten wel waar ze hun tempeltjes neerzetten!
Tijdens het rondkijken horen we beneden met tussenpozen iemand hard schreeuwen. In eerste instantie veronderstellen we dat iemand wat diep in het glaasje heeft gekeken. Als we vanaf de achterkant wat beter van het platform naar beneden kijken zien we waar het geluid vandaan komt. Vanuit een kleine verkoopstand wordt er telkens als iets van de grill klaar is geroepen dat de klant zijn bestelling kan afhalen. Het uitzicht over het meer wordt er gelukkig niet minder van, maar het geschreeuw geeft het verder zo kalme landschap wel een aparte dimensie.
Apollónův Chrám
panorama uitzicht vanaf het dak van de Apollo tempel
Lovecký Zámeček
Als we uitgekeken zijn fietsen we nog een stukje in de schaduw langs een slingerend pad door het bos, gaan even heen en weer tot het jagersslotje Lovecký Zámeček (1806) om bij kilometer 17 een wat langere pauze te maken bij Janův Hrad (Jan’s kasteel).
Jan’s kasteel is een voor Jan van Liechtenstein als ruïne gebouwd nep-kasteel. Op een infobord bij deze romantische kasteelruïne staat dat indertijd zowat elke tweede edelman graag een kasteelruïne bezat. Het aantal ruïnes was echter beperkt en als er geen kasteelruïne meer voorhanden was om te bezitten, dan liet men er simpelweg zelf eentje bouwen. Deze Janův Hrad is zoals gezegd zo’n in 1801 zelfgebouwde pseudogotische kasteelruïne die tijdens de jachtpartijen toentertijd als jachthuis functioneerde en die dan ook ontworpen werd om bewoond te kunnen worden. Eromheen tal van hutjes met gegrilde worsten en bier en flink wat op hun zij gezette wijnvaten waar wijn geproefd en gekocht kan worden.
Met verbazing kijken we hoe men het met twee man personeel in één van de hutjes klaar krijgt toch een rij wachtenden voor de zaak te creëren. Uiteindelijk blijkt als we zelf in de rij staan waarom: vrijwel iedere klant wil iets van de grill, maar men vraagt klant 1 wat hij wil hebben, gooit dat op de grill, maakt vervolgens de bestelling af en pas als de klant zijn zaakjes heeft wordt de bestelling van klant 2 opgenomen. Die wil natuurlijk ook iets van de grill, waarop dat weer eerst gegrild wordt voordat klant 3 gevraagd wordt die ook weer iets van de grill wil enz enz.
Men is kennelijk nog niet op het idee gekomen eerst te kijken of er nog meer op de grill gelegd mag worden zodat de bestellingen sneller afgehandeld kunnen worden.
Als ook onze bestelling gaar en klaar is nemen we plaats aan de houten bankjes en verorberen we een klobása grillova met Radler uit blik. Met klobása grillova (gegrillde worst met currysaus, mosterdsaus en mierikswortelsaus en een schijf bruin brood) hebben we vorig jaar al eens kennis gemaakt op een wandelaarsterras in Bohemen. Ook hier bij Janův Hrad laten we de pittige mierikswortelsaus onaangetast staan. Van de andere sausjes wordt wel gretig gebruik gemaakt.
klobása grillova
Met de worst achter de kiezen blijven we nog een tijdje rondkijken en valt het ons op dat hier werkelijk geen enkel woord Frans, Duits, Engels, Spaans of Nederlands te horen is. In reisgidsen wordt een bezoek aan de kastelen van Lednice en Valtice steevast aangeraden, maar verder dan dat komt de gemiddelde buitenlandse toerist hier blijkbaar niet. Een enorm gemis als je het ons vraagt want deze fietstocht is ons inziens een ideale manier om het gebied een beetje beter te leren kennen.
Janův Hrad
Tegen kwart voor drie stappen we weer op de fiets om in een grote boog het noordelijke gedeelte van de kasteeltuinen van Lednice te omronden. Graag hadden we een kijkje genomen bij de 60 meter hoge Minaret die we nu al twee dagen op rij van meerdere kanten op afstand gezien hebben. In het kasteelpark mag je echter met de fiets niet komen. Daarenboven scheidt ons aan de kant waar wij langsfietsen een Diye-zijtak van het park en is er geen brug over de stroom te bekennen. We moeten het daarom doen met de mooie aanblik vanaf afstand.
Als we na een drukker stuk ook door auto’s gebruikt asfalt in Lednice aankomen gaat de fiets de stalling in en gaan we per benenwagen om het kasteel heen. Voor de hoofdingang wanen we ons eerder in Engeland dan in Tsjechië, zulk een Tudor uitstraling heeft dit lichtgeel gekleurde bouwwerk.
Het kasteel van Lednice is een populaire toeristen attractie, met meer dan 300.000 bezoekers per jaar zelfs een van de populairste in Tsjechië. Net als de kapel van Sint Hubertus is ook het Lednice Zámek opgetrokken in een romantisch neogotische stijl. Het oorspronkelijk sinds de 16e eeuw op deze plaats aanwezige slot werd door de Liechtensteins in de 19e eeuw onderhanden genomen en kreeg zijn huidige uiterlijk na een 12 jarige reconstructie die afgesloten werd in 1858.
Zowel de voor als de achtergevel zijn een genot om te bekijken als je ziet hoeveel details in de zandstenen beelden, torentjes en gevelranden verwerkt zijn. Dankzij de nodige restauraties, waarvan een groot deel uitgevoerd werd met steun van de EU, hebben de soms bij andere gebouwen grauw uitziende mergelstenen hier weer hun volle en schone gele kleur terug gekregen. Graag zouden we van binnen een kijkje nemen, maar toen we eergisteren via de website kaartjes wilden reserveren bleek vanmiddag al alles uitverkocht.
Jammer maar helaas. Aan de andere kant, er staan nog een paar kastelen op de planning deze vakantie en vormt het missen van Lednice Zámek ooit nog eens een reden om terug te komen.
Als we in de tuinen bij de Moorse waterwerken staan krijgen we een beetje een Efteling gevoel. Door paarden getrokken open wagens (op rubberbanden...), bootjes op het water die richting Minaret varen, een gebouw met motieven erop a la Fata Morgana, een paar ijsverkoop stands, het zou er zo allemaal in Kaatsheuvel bij passen.
Minaret
paardenstallen
Zámek Lednice
kasteeltuin met op de achtergrond de kas
We maken een rondje door de tuinen, bekijken de mooie glazen kas aan de oostkant, werpen een blik naar binnen in de paardenstallen om even na vieren weer terug bij de fietsenstalling te eindigen.
Ook zonder bezoek aan het interieur is dit een prachtig kasteel.
Als we vijf minuten later de bebouwde kom van Lednice verlaten komen we langs een opvallend gebouw met geglazuurde bakstenen in diverse kleuren. Het is het station van Lednice dat in het zomerseizoen gebruikt wordt door toeristen die per trein naar de regio komen. Op de gevel zijn geometrische patronen aangebracht die het gebouw van een afstand de schijn geven alsof het is opgebouwd uit een speciaal kruisachtig breipatroon.
Als we de spoorwegovergang passeren maakt de toeristische drukte van Lednice plaats voor de landschappelijke rust die we ook op de rest van de rit gezien hebben. Via een half verharde veldweg komen we na een kilometer aan het langgerekte meer dat we vanochtend vanaf de drie Gratiën al kort zagen. Bij een langs de rand van de weg met struiken overwoekerde bunker (er schijnen er nog veel meer hier te liggen, maar dit is een van de weinigen die we daadwerkelijk vandaag zien) slaan we rechtsaf en rijden we een viertal kilometer parallel aan het meer over een smal pad. Telkens als we tegenliggers hebben gaan we even opzij door het gras om zo snel mogelijk weer terug te keren op de beduidend minder hobbelige kale strook die nog geen 30 cm breed is. Het is heerlijk fietsen hier alhoewel je op dit stukje voortdurend je hoofd erbij moet houden en geen rare fratsen met je stuur uit moet halen. Omdat het zo lekker rolt op het smalle strookje slaan we het Rybniční Zámeček (Vijverkasteeltje)) dat we passeren over.
Aan het eind van het meer draait het links de bocht om en gaat de fiets opnieuw de stalling in, ditmaal bij het Hraniční Zámeček (grenskasteeltje). Ook dit gebouw, tegenwoordig een hotel met eigen restaurant, is gebouwd door en voor Jan van Liechtenstein. Men heeft er van 1816 tot 1827 zo’n kleine 11 jaar aan gewerkt. Op het hoogste punt van de voorgevel staat in grote letters geschreven: „Zwischen Österreich und Mähren“ (tussen Oostenrijk en Moravië). Toen men aan het Hraniční Zámeček begon te bouwen behoorde de grond waarop het kasteel stond toe aan Moravië, maar tijdens de bouw werd de grens tussen Moravië en Neder-Oostenrijk verplaatst naar het centrum van het kasteel. Dat had tot gevolg dat toen het kasteel klaar was de ene kant ervan in Moravië lag terwijl de andere kant zich in Neder-Oostenrijk bevond. Vandaar dat het de naam „grenskasteeltje“ kreeg toebedeeld.
Het terras bevindt zich recht voor het uiteinde van het langgerekte meer en biedt uitzicht op een paar reigers die geduldig staan te wachten totdat een lekker visje of een kikker voorbij komt. We bestellen allebei een glas domácí limonáda malina (huisgemaakte frambozenlimonade); een glas water met prik met frambozen, ijsblokjes, siroop en een rietje. Eenvoudig maar heerlijk! Zo heerlijk dat we als het op is nog een tweede glas bestellen.
Hraniční Zámeček
genieten van limonade en uitzicht
Tegen kwart over zes kijken stappen we terug op de fiets om de laatste vijf kilometer tot Valtice af te leggen. Landschappelijk gezien het minst interessante stuk van vandaag met tegelijkertijd het grootste aandeel aan asfalt. Onderweg nog een kort kuitenbijtertje waarvan we de laatste meters te voet afleggen, gevolgd door een afdaling tot de rand van Valtice waar we nauwelijks hoeven bij te trappen.
Het laatste gebouw dat we passeren is het Belvedér. De pensioneigenaar had ons al voorspeld dat dit niet veel soeps zou zijn. We moeten hem volkomen gelijk geven. Het Belvedér ziet er niet bepaald fraai uit, is voor het publiek niet toegankelijk en staat achter een aantal hekwerken te smeken om een flinke opknapbeurt.
Geen stop waard dus.
bijna thuis
Als we terug aan het pension zijn staat de kilometerteller op 39. Moe maar voldaan nemen we allebei een verfrissende douche voordat we voor een tweede keer het achterom gelegen restaurant Albero bezoeken.
Op het menu voor ons allebei: Mals gesudderde varkenlapjes met Karlsbader knödel in een roomsaus met bosbessen en slagroom. Vooraf een runderbouillon respectievelijk knoflooksoep en achteraf nog een cappuccino en een latte macchiato. Dankzij een fles Valtice-wijn lukt het ons dit maal eindelijk een rekening van meer dan 30 euro in de wacht te slepen (al is het voor omgerekend 33 euro ook maar krap boven die 30 euro).
Tegen half tien op de hotelkamer valt ondergetekende vrijwel direct in slaap.
Dat was het voor vandaag.
Morgen gaan we de Napoleontische slagvelden rondom Slavkov (Austerlitz) bekijken en verhuizen we ons verblijf naar een rijtjeshuis in een buitenwijk van Brno.
Tot dan!
Zomer 2017 - 2 weken Moravië van dag tot dag
- Onderwerp starter Leo
- Startdatum
Welkom op Tsjechie.net
Het Tsjechisch Forum, in een nieuw jasje!
mooi verhaal prachtige foto's wij hebben de route in beide richtingen gefietst en kome hier terug omdat het een schitterend gebied is om te fietsen ook het kasteel is echt de moeite waard om te bezoeken
prachtig verhaal en prachtige foto's.
Dag 8: Dinsdag 15 augustus 2017: Kromĕříž
Afgelopen nacht was de eerste van een serie van zeven in Horní Heršpice, een buitenwijk van Brno, zo’n 2 km ten zuiden van het centrum van de stad. Aan het ontbijt bladeren we door het boekje dat we gisteravond van de vrouw des huizes ontvangen hebben. Misschien staan er zaken in die we zelf nog niet op ons verlanglijstje geplaatst hebben. Handig is dat er bij diverse gebouwen een toelichting staat over de achtergrond of de geschiedenis ervan. Van onze to-do list is er een uitgebreide toelichting te vinden bij de Brněnský orloj, een aparte klok in het centrum. Het ziet er allemaal zo interessant uit dat we besluiten ons programma voor morgenvroeg te wijzigen zodat we om 11 uur bij de klok kunnen zijn. Over het schouwstuk dat zich daar dagelijks afspeelt morgen meer.
In de ontbijtruimte staan vier gedekte tafels, waarvan er één zo te zien in alle vroegte gebruikt is door iemand. De rest nog staat te wachten op twee stellen die kennelijk ook in ditzelfde gebouw verblijven. De koffie is niet te pruimen, zo vond de persoon die zijn/haar kop vol heeft achtergelaten kennelijk ook. Daarnaast trouwens nog een half opgegeten broodje kaas. De rest van brood en beleg is onaangetast achtergebleven. Behalve de koffie smaakt de rest van het ontbijt goed.
We nemen de tijd, ondanks dat het door gebrek aan andere tafelgenoten een beetje ongezellig is. Dat zal de rest van de week ook zo blijven. Ondanks dat er meer gasten moeten zijn zien we buiten de poetsster die tevens het ontbijt verzorgt helemaal niemand. Wat een verschil met Valtice waar het een komen en gaan van gasten was.
We hebben overigens bewust voor een pension in een buitenwijk gekozen, in plaats van een van de vele hotels in Brno stad. Enerzijds kunnen we zo met het openbaar vervoer de stad in zodat er geen parkeerproblemen met de auto zijn. Anderzijds zitten we op nog geen kilometer van de snelweg af, zodat als we als zoals vandaag ergens buiten Brno heen willen, we relatief vlot op weg zijn.
Voor vandaag staan het Aartsbisschoppelijk paleis en de tuinen in Kromĕříž op het programma. De uitspraak van allemaal die rare tekentjes lijkt nog het meest op “Kromnjerietszj”. Je begrijpt niet dat die Tsjechen er zelf nog uitkomen met die verzameling boogjes, streepjes en dakjes op hun alfabet. Op onze mobieltjes zijn meerdere van die letters niet eens op het toetsenbord te vinden.
Kromĕříž ligt op ongeveer drie kwartier rijden van Brno en is het best bereikbaar over de autosnelweg D1. Op het eerste stuk rijden nog redelijk wat auto’s, maar als de snelweg zich na 35 km splitst in twee stukken waarvan er een (D46) verder gaat naar Olomouc en de ander (D1) richting Kromĕříž is er weinig meer te beleven. Het overgrote deel van het verkeer kiest de afslag D46 naar Olomouc en slechts een klein deel rijdt rechtdoor op hetzelfde stuk als ons. De monotonie van een stuk asfalt waar weinig op te beleven valt wordt kort onderbroken als er enige bedrijvigheid in de berm plaatsvindt. Hulpdiensten en een tractor proberen een vrachtwagen met Pilsner biertanks uit de greppel te takelen. Van remsporen, andere voertuigen of beschadigingen aan het wegdek is geen spoor te zien. Wellicht is de bestuurder in slaap gevallen, of heeft hij te diep in het glaasje (of zijn eigen biertanks) gekeken. Hopelijk is zijn toestand momenteel beter dan die van zijn vrachtwagen.
glaasje op: laat je rijden
Eenmaal aangekomen in Kromĕříž parkeren we de auto aan de rand van het stadscentrum in een parkeergarage. We gaan verder te voet door het bijna 30.000 inwoners tellende stadje. Vanaf hier bevindt alles wat we willen zien zich binnen anderhalve kilometer afstand. Op weg naar de VVV om enkele folders te halen komen we langs een publicatiebord van het theater waar een van Nederlands beroemdste muzikale exportproducten in de vitrines prijkt: André Rieu en orkest. Ook lopen we even naar binnen in een kerk die we toevallig passeren; die van de Heilige Maagd Maria
een blik in de Heilige Maagd Maria kerk
Velké námestí met Morový sloup en Arcibiskupský zámek
Aan het grote centrale plein (Velké námestí) strijken we neer op een terrasje onder de overdekte booggewelven zoals we die kennen van andere stadjes en dorpen hier. Lekker in de schaduw en toch het gevoel dat je aan het plein zit. Ook haast standaard hier zijn de Mariazuilen op de pleinen. De Morový sloup van Kromĕříž stamt uit 1680 en is opgericht na de pestepidemie van dat jaar. Een stukje verderop op een kleiner plein staat nog een tweede pestzuil (van de heilige Drie-eenheid) uit 1725, net 45 jaar later gebouwd dus.
Na een huisgemaakte limonade en twee kopjes cappuccino (ter compensatie van het vieze spul in het pension) gaan we in het paleis kijken voor kaartjes voor een rondleiding.
Er blijkt enorm veel keuze voor verschillende delen en tours. We kiezen uiteindelijk voor de “Via UNESCO”, een combinatie van uitzichttoren, bloementuin, rondleiding door de representatieve zalen. en bezoek aan de schilderijengalerie.
Verrassend, ook hier, is dat alle rondleidingen vandaag, ondanks het vele geld dat er vanuit Europa in is gepompt, uitsluitend beschikbaar zijn in het Tsjechisch, het Tsjechisch en het Tsjechisch. Daardoor loopt bijna de helft van de bezoekers rond met een vertaalpapier waaronder voornamelijk Pools, aangevuld met een aantal Duitse en Engelse mapjes.
een kanon op het binnenhof van het aartsbisschoppelijk paleis
We beginnen met de uitzichttoren vlak naast het centrale plein. Door het mooie weer kunnen we vandaag ontzettend ver kijken. Aan alle zijdes staan bordjes met daarop opvallende gebouwen of landschapskenmerken met hun namen. De afstanden tot de objecten staan er niet allemaal bij maar de ontbrekende kunnen we opzoeken in de handheld GPS die we overal meenemen om de weg niet kwijt te raken. Zo kunnen we de pelgrimskerk van Hostýn tegen een 25 km verderop gelegen heuvel probleemloos identificeren.
het centrale plein gezien vanaf de paleistoren
chrám sv. Morice
Na van het uitzicht genoten te hebben gaan we om 13.00 uur mee met een bijna anderhalf uur durende rondleiding door de representatieve zalen. Jammer dat je binnen geen foto’s mag maken want het zijn werkelijk prachtige ruimtes. Twee bibliotheken, jachtzaal, troonzaal, spelenzaal, gerechtszaal, balzaal enz enz. In totaal zijn er afgezien van nog wat kleinere ruimtes 38 zalen en grote kamers. Het gebouw is ongeveer 30 meter hoog maar bestaat in feite doordat iedere verdieping zo’n 15 meter hoog is maar uit twee verdiepingen. De Oostenrijkse Rijksdag heeft er zitting gehouden. De Russische tsaar is er op bezoek geweest voor een ontmoeting met keizer Franz Joseph (diezelfde die door Napoleon bij Slavkov werd verslagen).
Het paleis is eeuwenlang het zomerverblijf geweest van de bisschoppen en aartsbisschoppen uit het 35 km verder gelegen Olomouc en stamt waarschijnlijk uit het begin van de 15e eeuw. Na een grote brand in het midden van de 18e eeuw werd het compleet nieuw gebouwd.
In de balzaal –die ons ergens bekend voorkomt- wordt verteld dat er scènes van de film Amadeus (1984, over het leven van Mozart) opgenomen zijn. Aha, vandaar. Behalve Amadeus zijn er nog tientallen andere films, vooral Tsjechische, in het aartsbisschoppelijk paleis opgenomen. Het paleis is sinds 1998 opgenomen in de Unesco werelderfgoedlijst die in Tsjechië momenteel nog uit 11 andere objecten bestaat waarvan we er inmiddels al heel wat gezien hebben. Verrassend, ook hier, is dat alle rondleidingen vandaag, ondanks het vele geld dat er vanuit Europa in is gepompt, uitsluitend beschikbaar zijn in het Tsjechisch, het Tsjechisch en het Tsjechisch. Daardoor loopt bijna de helft van de bezoekers rond met een vertaalpapier (een paar Duitsers, een Engels en nogal wat Polen).
Na dit boeiende bezoek strijken we opnieuw neer op hetzelfde terrasje aan het plein voor huisgemaakte limonade en toast met ham en kaas. Even “dolce far niente” tussendoor.
onder het booggewelf is het heerlijk toeven
Aansluitend maken we een wandeling gemaakt door de kasteeltuin waar we o.a. een slapende familie eend op een boomtak tegenkomen en een ontplofte haan zien die een voorkeur heeft voor gewaagde kleuren en kleurcombinaties.
modieuze haan
Via wat geslinger door park en stad komen we uit bij de bloementuin (Kvetná zahrada) die op ongeveer 1 km afstand van het paleis ligt. Verreweg de best onderhouden tuin die we hier tot nu toe gezien hebben en opnieuw opvallend weinig toeristen. Ook hier lopen we ongeveer een uur rond en zien de bloementuin, een beeldengalerie, een oranjerie en een afdeling met foto’s en info over de geschiedenis van de tuinen. Door het stadscentrum gaat het vervolgens weer terug naar de auto.
kleurenpracht in de Kvetná zahrada
panorama foto vanaf het uitzichtplatform...
...aan de andere kant bevindt zich een verkeers-school
Rotunda
Ptácnice
Diana-heuvel met konijnenverblijven
Onderweg werpen we een korte blik in de prachtige barokke Johannes de Doper kerk (1768) en komen we op het binnenhof van een hotel langs vier lunetten-mozaïeken. Deze kunstwerken, ontworpen door Max Švabinský, waren oorspronkelijk gepland waren voor het nationaal theater in Praag en betrekking hebben op vier belangrijke gebeurtenissen uit de Tsjechische geschiedenis. Toen de lunetten klaar waren werden ze echter geplaatst op het binnenhof van een franciscaner klooster dat tegenwoordig dienstdoet als hotel.
het interieur van de Johannes de Doper kerk (kostel sv. Jana Krtitele)
de lunetten mozaïeken zijn een beetje verstopt achterom de parkeerplaats van een hotel
Libuše voorspelt de glorie van Praag (linksboven)
Karel IV richt de universiteit op (rechtsboven)
Jan Žižka trekt op naar een veldslag (linksonder)
Comenius zegt zijn vaderland vaarwel (rechtsonder)
Als we tegen kwart over zes terug zijn aan de parkeergarage is het even klungelen aan de automaat voordat we de juiste knopjes vinden om het ticket te betalen. Als we naar buiten rijden kijken we elkaar beteuterd aan. De slagbomen gaan vanzelf open nog voordat we het ticket in de zuil stoppen …
Halverwege Kromĕříž en Brno stoppen in het dorpje Vyškov met de bedoeling er een gezellig restaurant met terras te zoeken voor het avondeten. Vyškov lijkt uitgestorven. Veel opengebroken straten, aan het centrale plein buiten een podium zonder publiek en geen enkele geopend restaurant of terras te vinden. Valt dat even vies tegen. Dan maar verder rijden naar Brno.
in Vyškov valt weinig te beleven op dit tijdstip
Daar hebben we een half uurtje later meer geluk. In Veverí, even ten noordwesten van het centrum, vinden we een Grieks restaurant met straatterras in een rustige buurt.
Lekker eten voor een goede prijs, vriendelijk personeel en twee leuke papegaaien in een kooi naast het terras maken dat we tot ver na zonsondergang aan tafel zitten.
Tafelimpressies bij de Griek, papegaaien in een kooi en koffie in een Hoegaardenglas
Op weg naar het pension rijden we dan nog even langs Villa Tugendhat, alweer een onderdeel van de Unesco werelderfgoedlijst. We kennen de foto’s uit de boekjes en van internet. Een strakke architectuur voor een voor die tijd (1930) moderne villa, ontworpen door Mies van der Rohe. Het maakt in het donker niet echt indruk. We knippen een fotootje, luisteren naar de uitleg op de informatiezuil (beschikbaar in ruim tien talen waaronder Nederlands!), rijden naar het pension terug en hebben vandaag zoveel gewandeld dat we eenmaal in bed direct in slaap vallen.
Alweer een mooie dag achter de rug.
Morgen gaan we Brno-stad bezoeken.
Villa Tugendhat in het donker
Dobrou noc!
Afgelopen nacht was de eerste van een serie van zeven in Horní Heršpice, een buitenwijk van Brno, zo’n 2 km ten zuiden van het centrum van de stad. Aan het ontbijt bladeren we door het boekje dat we gisteravond van de vrouw des huizes ontvangen hebben. Misschien staan er zaken in die we zelf nog niet op ons verlanglijstje geplaatst hebben. Handig is dat er bij diverse gebouwen een toelichting staat over de achtergrond of de geschiedenis ervan. Van onze to-do list is er een uitgebreide toelichting te vinden bij de Brněnský orloj, een aparte klok in het centrum. Het ziet er allemaal zo interessant uit dat we besluiten ons programma voor morgenvroeg te wijzigen zodat we om 11 uur bij de klok kunnen zijn. Over het schouwstuk dat zich daar dagelijks afspeelt morgen meer.
In de ontbijtruimte staan vier gedekte tafels, waarvan er één zo te zien in alle vroegte gebruikt is door iemand. De rest nog staat te wachten op twee stellen die kennelijk ook in ditzelfde gebouw verblijven. De koffie is niet te pruimen, zo vond de persoon die zijn/haar kop vol heeft achtergelaten kennelijk ook. Daarnaast trouwens nog een half opgegeten broodje kaas. De rest van brood en beleg is onaangetast achtergebleven. Behalve de koffie smaakt de rest van het ontbijt goed.
We nemen de tijd, ondanks dat het door gebrek aan andere tafelgenoten een beetje ongezellig is. Dat zal de rest van de week ook zo blijven. Ondanks dat er meer gasten moeten zijn zien we buiten de poetsster die tevens het ontbijt verzorgt helemaal niemand. Wat een verschil met Valtice waar het een komen en gaan van gasten was.
We hebben overigens bewust voor een pension in een buitenwijk gekozen, in plaats van een van de vele hotels in Brno stad. Enerzijds kunnen we zo met het openbaar vervoer de stad in zodat er geen parkeerproblemen met de auto zijn. Anderzijds zitten we op nog geen kilometer van de snelweg af, zodat als we als zoals vandaag ergens buiten Brno heen willen, we relatief vlot op weg zijn.
Voor vandaag staan het Aartsbisschoppelijk paleis en de tuinen in Kromĕříž op het programma. De uitspraak van allemaal die rare tekentjes lijkt nog het meest op “Kromnjerietszj”. Je begrijpt niet dat die Tsjechen er zelf nog uitkomen met die verzameling boogjes, streepjes en dakjes op hun alfabet. Op onze mobieltjes zijn meerdere van die letters niet eens op het toetsenbord te vinden.
Kromĕříž ligt op ongeveer drie kwartier rijden van Brno en is het best bereikbaar over de autosnelweg D1. Op het eerste stuk rijden nog redelijk wat auto’s, maar als de snelweg zich na 35 km splitst in twee stukken waarvan er een (D46) verder gaat naar Olomouc en de ander (D1) richting Kromĕříž is er weinig meer te beleven. Het overgrote deel van het verkeer kiest de afslag D46 naar Olomouc en slechts een klein deel rijdt rechtdoor op hetzelfde stuk als ons. De monotonie van een stuk asfalt waar weinig op te beleven valt wordt kort onderbroken als er enige bedrijvigheid in de berm plaatsvindt. Hulpdiensten en een tractor proberen een vrachtwagen met Pilsner biertanks uit de greppel te takelen. Van remsporen, andere voertuigen of beschadigingen aan het wegdek is geen spoor te zien. Wellicht is de bestuurder in slaap gevallen, of heeft hij te diep in het glaasje (of zijn eigen biertanks) gekeken. Hopelijk is zijn toestand momenteel beter dan die van zijn vrachtwagen.
glaasje op: laat je rijden
Eenmaal aangekomen in Kromĕříž parkeren we de auto aan de rand van het stadscentrum in een parkeergarage. We gaan verder te voet door het bijna 30.000 inwoners tellende stadje. Vanaf hier bevindt alles wat we willen zien zich binnen anderhalve kilometer afstand. Op weg naar de VVV om enkele folders te halen komen we langs een publicatiebord van het theater waar een van Nederlands beroemdste muzikale exportproducten in de vitrines prijkt: André Rieu en orkest. Ook lopen we even naar binnen in een kerk die we toevallig passeren; die van de Heilige Maagd Maria
een blik in de Heilige Maagd Maria kerk
Velké námestí met Morový sloup en Arcibiskupský zámek
Aan het grote centrale plein (Velké námestí) strijken we neer op een terrasje onder de overdekte booggewelven zoals we die kennen van andere stadjes en dorpen hier. Lekker in de schaduw en toch het gevoel dat je aan het plein zit. Ook haast standaard hier zijn de Mariazuilen op de pleinen. De Morový sloup van Kromĕříž stamt uit 1680 en is opgericht na de pestepidemie van dat jaar. Een stukje verderop op een kleiner plein staat nog een tweede pestzuil (van de heilige Drie-eenheid) uit 1725, net 45 jaar later gebouwd dus.
Na een huisgemaakte limonade en twee kopjes cappuccino (ter compensatie van het vieze spul in het pension) gaan we in het paleis kijken voor kaartjes voor een rondleiding.
Er blijkt enorm veel keuze voor verschillende delen en tours. We kiezen uiteindelijk voor de “Via UNESCO”, een combinatie van uitzichttoren, bloementuin, rondleiding door de representatieve zalen. en bezoek aan de schilderijengalerie.
Verrassend, ook hier, is dat alle rondleidingen vandaag, ondanks het vele geld dat er vanuit Europa in is gepompt, uitsluitend beschikbaar zijn in het Tsjechisch, het Tsjechisch en het Tsjechisch. Daardoor loopt bijna de helft van de bezoekers rond met een vertaalpapier waaronder voornamelijk Pools, aangevuld met een aantal Duitse en Engelse mapjes.
een kanon op het binnenhof van het aartsbisschoppelijk paleis
We beginnen met de uitzichttoren vlak naast het centrale plein. Door het mooie weer kunnen we vandaag ontzettend ver kijken. Aan alle zijdes staan bordjes met daarop opvallende gebouwen of landschapskenmerken met hun namen. De afstanden tot de objecten staan er niet allemaal bij maar de ontbrekende kunnen we opzoeken in de handheld GPS die we overal meenemen om de weg niet kwijt te raken. Zo kunnen we de pelgrimskerk van Hostýn tegen een 25 km verderop gelegen heuvel probleemloos identificeren.
het centrale plein gezien vanaf de paleistoren
chrám sv. Morice
Na van het uitzicht genoten te hebben gaan we om 13.00 uur mee met een bijna anderhalf uur durende rondleiding door de representatieve zalen. Jammer dat je binnen geen foto’s mag maken want het zijn werkelijk prachtige ruimtes. Twee bibliotheken, jachtzaal, troonzaal, spelenzaal, gerechtszaal, balzaal enz enz. In totaal zijn er afgezien van nog wat kleinere ruimtes 38 zalen en grote kamers. Het gebouw is ongeveer 30 meter hoog maar bestaat in feite doordat iedere verdieping zo’n 15 meter hoog is maar uit twee verdiepingen. De Oostenrijkse Rijksdag heeft er zitting gehouden. De Russische tsaar is er op bezoek geweest voor een ontmoeting met keizer Franz Joseph (diezelfde die door Napoleon bij Slavkov werd verslagen).
Het paleis is eeuwenlang het zomerverblijf geweest van de bisschoppen en aartsbisschoppen uit het 35 km verder gelegen Olomouc en stamt waarschijnlijk uit het begin van de 15e eeuw. Na een grote brand in het midden van de 18e eeuw werd het compleet nieuw gebouwd.
In de balzaal –die ons ergens bekend voorkomt- wordt verteld dat er scènes van de film Amadeus (1984, over het leven van Mozart) opgenomen zijn. Aha, vandaar. Behalve Amadeus zijn er nog tientallen andere films, vooral Tsjechische, in het aartsbisschoppelijk paleis opgenomen. Het paleis is sinds 1998 opgenomen in de Unesco werelderfgoedlijst die in Tsjechië momenteel nog uit 11 andere objecten bestaat waarvan we er inmiddels al heel wat gezien hebben. Verrassend, ook hier, is dat alle rondleidingen vandaag, ondanks het vele geld dat er vanuit Europa in is gepompt, uitsluitend beschikbaar zijn in het Tsjechisch, het Tsjechisch en het Tsjechisch. Daardoor loopt bijna de helft van de bezoekers rond met een vertaalpapier (een paar Duitsers, een Engels en nogal wat Polen).
Na dit boeiende bezoek strijken we opnieuw neer op hetzelfde terrasje aan het plein voor huisgemaakte limonade en toast met ham en kaas. Even “dolce far niente” tussendoor.
onder het booggewelf is het heerlijk toeven
Aansluitend maken we een wandeling gemaakt door de kasteeltuin waar we o.a. een slapende familie eend op een boomtak tegenkomen en een ontplofte haan zien die een voorkeur heeft voor gewaagde kleuren en kleurcombinaties.
modieuze haan
Via wat geslinger door park en stad komen we uit bij de bloementuin (Kvetná zahrada) die op ongeveer 1 km afstand van het paleis ligt. Verreweg de best onderhouden tuin die we hier tot nu toe gezien hebben en opnieuw opvallend weinig toeristen. Ook hier lopen we ongeveer een uur rond en zien de bloementuin, een beeldengalerie, een oranjerie en een afdeling met foto’s en info over de geschiedenis van de tuinen. Door het stadscentrum gaat het vervolgens weer terug naar de auto.
kleurenpracht in de Kvetná zahrada
panorama foto vanaf het uitzichtplatform...
...aan de andere kant bevindt zich een verkeers-school
Rotunda
Ptácnice
Diana-heuvel met konijnenverblijven
Onderweg werpen we een korte blik in de prachtige barokke Johannes de Doper kerk (1768) en komen we op het binnenhof van een hotel langs vier lunetten-mozaïeken. Deze kunstwerken, ontworpen door Max Švabinský, waren oorspronkelijk gepland waren voor het nationaal theater in Praag en betrekking hebben op vier belangrijke gebeurtenissen uit de Tsjechische geschiedenis. Toen de lunetten klaar waren werden ze echter geplaatst op het binnenhof van een franciscaner klooster dat tegenwoordig dienstdoet als hotel.
het interieur van de Johannes de Doper kerk (kostel sv. Jana Krtitele)
de lunetten mozaïeken zijn een beetje verstopt achterom de parkeerplaats van een hotel
Libuše voorspelt de glorie van Praag (linksboven)
Karel IV richt de universiteit op (rechtsboven)
Jan Žižka trekt op naar een veldslag (linksonder)
Comenius zegt zijn vaderland vaarwel (rechtsonder)
Als we tegen kwart over zes terug zijn aan de parkeergarage is het even klungelen aan de automaat voordat we de juiste knopjes vinden om het ticket te betalen. Als we naar buiten rijden kijken we elkaar beteuterd aan. De slagbomen gaan vanzelf open nog voordat we het ticket in de zuil stoppen …
Halverwege Kromĕříž en Brno stoppen in het dorpje Vyškov met de bedoeling er een gezellig restaurant met terras te zoeken voor het avondeten. Vyškov lijkt uitgestorven. Veel opengebroken straten, aan het centrale plein buiten een podium zonder publiek en geen enkele geopend restaurant of terras te vinden. Valt dat even vies tegen. Dan maar verder rijden naar Brno.
in Vyškov valt weinig te beleven op dit tijdstip
Daar hebben we een half uurtje later meer geluk. In Veverí, even ten noordwesten van het centrum, vinden we een Grieks restaurant met straatterras in een rustige buurt.
Lekker eten voor een goede prijs, vriendelijk personeel en twee leuke papegaaien in een kooi naast het terras maken dat we tot ver na zonsondergang aan tafel zitten.
Tafelimpressies bij de Griek, papegaaien in een kooi en koffie in een Hoegaardenglas
Op weg naar het pension rijden we dan nog even langs Villa Tugendhat, alweer een onderdeel van de Unesco werelderfgoedlijst. We kennen de foto’s uit de boekjes en van internet. Een strakke architectuur voor een voor die tijd (1930) moderne villa, ontworpen door Mies van der Rohe. Het maakt in het donker niet echt indruk. We knippen een fotootje, luisteren naar de uitleg op de informatiezuil (beschikbaar in ruim tien talen waaronder Nederlands!), rijden naar het pension terug en hebben vandaag zoveel gewandeld dat we eenmaal in bed direct in slaap vallen.
Alweer een mooie dag achter de rug.
Morgen gaan we Brno-stad bezoeken.
Villa Tugendhat in het donker
Dobrou noc!
Wat een mooie foto's erbij!
Pelhřimov
Donateur
zojuist elders gelezen:
Dat openen gaat op basis van het kenteken. Bij de ingang wordt het kenteken gelezen (staat ook op het parkeerkaartje). Als je weg rijdt (en je hebt betaald) dan wordt het kenteken weer gelezen en gaat de slagboom open. Links of rechts bij de in- en uitgang zie je de camera's staan op ca. 50cm hoogte.
Het systeem is me idd bekend van elders. Zou zo maar kunnen dat dat in Kromĕříž ook het geval was, maar waarom dan een zuil met sleuf voor het kaartje in te stoppen? Misschien had men hem nog niet aangepast aan de vernieuwing en de oude zuil gewoon laten staan?
simpel die mogelijkheid moet blijven voor het geval de camera niet werkt...............
Dat zal het zijn !
Dag 9: Woensdag 16 augustus 2017: Brno
Vandaag staat de stad Brno op het programma.
Na Praag is Brno de tweede stad van Tsjechië. Met 390.000 inwoners is de Moravische hoofdstad weliswaar ruim 3 keer zo klein als zijn Boheemse tegenhanger, maar er is ruim voldoende te beleven.
Een greep uit de bezienswaardigheden die in folders en boekjes aangeprezen worden:
- Villa Tugendhat
- Burcht Špilberk met stadsmuseum
- Petrus en Paulus kathedraal op de Petrov heuvel
- oude raadhuis
- St. Jacobskerk met ossuarium
- kapucijnerkerk met een crypte met mummies
- labyrint onder de koolmarkt
- technisch museum
- dierentuin
- stuwmeer met mogelijkheid tot boottochtjes
- diverse kunstgaleriën en musea
- enz. enz. enz.
Veel te veel voor de twee dagen die we voor Brno hebben uitgetrokken, dus zoals wel vaker in het leven gebeurt: je moet keuzes maken. Voor ons vallen dierentuin, stuwmeer, labyrint en technisch museum af en wat overblijft hebben we verdeeld over twee dagen.
Na een prima ontbijt in een helaas net als gisteren sfeerloze ontbijtruimte trekken we te voet richting het tramstation Komárov voor een dagkaartje voor het openbaar vervoer. Dit op aanraden van de vrouw des huizes, die eergisteren aangaf dat daar ergens een tabaks- en krantenzaak zou liggen waar men OV-kaartjes verkoopt. De wat oudere dame achter de toonbank lijkt verdraaid goed Duits te kunnen praten, als ze zou willen, maar beperkt zich tot het verstaan ervan. Wij krijgen onze gevraagde dagkaartjes zonder een woord Tsjechisch of Engels en zij praat met handen en voeten terug. Zal wel met de na-oorlogse geschiedenis te maken hebben
In 6 stops zonder overstap komen we bij het centraal station (met de onuitspreekbare naam Hlavní nádraží) en gaan we per benenwagen het autoloze centrum in. Dat autoloos is hier een relatief begrip; er lijken meer mensen mét dan zonder ontheffing het stadscentrum te doorkruisen.
stadsverkeer zoals je dat zou verwachten
wat je niet verwacht in een autoluwe winkelstraat
Als eerste bezoeken we het rad en de krokodil die in de hal van het oude raadhuis hangen, dat tegenwoordig als VVV fungeert. Wat de beer is voor Berlijn is de krokodil voor Brno. Eigenlijk moet de krokodil een draak voorstellen. Die draak teisterde, zo zegt de legende, ooit de inwoners van Brno. Tot op een dag een slimme slager met het idee kwam een hok te maken met een os erin en dat hok vol te smeren met lijm. De draak liep het hok in, dacht de os op te eten maar bleef zelf aan de lijm vast plakken. Het is diezelfde draak die men opgezet heeft en die nu onder het raadhuis hangt.
Maar zoals gezegd, het is meer een krokodil dan een draak.
een draak van een krokodil
Bij de VVV nemen we een paar foldertjes mee (het meeste staat al in het boekje dat we in het pension kregen) en nemen we een stuk verderop plaatsgenomen op een terras aan het Námestí Svobody (het grote centrale plein van Brno) met goed zicht op de Brnenský Orloj. Twee vliegen in één klap: vrouwlief kan haar ochtenddosis koffie innemen en in de aanloop naar elf uur kunnen we tegelijkertijd genieten van het schouwspel rondom de Orloj (uurwerk).
Brnenský Orloj (10.40 uur)
In 2007 werd er door de stad Brno een wedstrijd uitgeschreven om een klok te ontwerpen voor het plein die voldeed aan een aantal voorwaarden:
- de klok moest de tijd weergeven
- de klok moest mooi vormgegeven zijn
- de klok moest een historische boodschap demonstreren
Uiteindelijk werd het winnende ontwerp een soort zwartgranieten zetpilachtige constructie van bijna 6 meter hoogte waarvan de twee bovenste schijven met zichtbare snelheid ronddraaien (seconden en minuten) en de derde schijf de kwartieren aangeeft. Zo zegt de beschrijving althans. Van de tijdsaanduiding begrijpen we zelf weinig. Je ziet een en ander ronddraaien, maar het lukt ons maar ten dele om iets te ontrafelen van een tijdsaanduiding. Wie precies wil weten hoe laat het is, zo grappen de inwoners van Brno, doet het beste vijf stappen achteruit en kijkt naar de grote wijzerplaat op de kerktoren.
Onderaan heeft de klok 4 sleuven waar je net met je armen in kunt. Eens per dag, om elf uur, legt een handgemaakte glazen knikker die vanuit de top door de verschillende schijven binnenin naar beneden rolt een lange weg af, om klokslag elf uur langs een van de vier gaten te passeren.
Ruim voor elf uur neemt voor ieder van de vier gaten een gelukszoeker zijn plek in, verdedigt zijn positie zodat er niemand anders de armen in zijn gat steekt en hoopt dat de knikker er aan zijn kant uitrolt. Ben je niet snel genoeg en mis je de knikker dan rolt hij verder naar beneden en verdwijnt hij met een donderslag in een soort trechter.
Een en ander staat symbool voor de 112 dagen durende belegering van de stad door de Zweden in 1645, waarbij er een legende gaat dat een Zweedse krijger rond middernacht een ritueel uitvoerde met een grote glazen bol (de knikker in de klok).
Als we bij de klok om twintig voor elf arriveren is ieder gat al bezet. Hoe korter het op elf uur aan gaat, des te meer toeschouwers blijven er staan om te kijken wat er gebeuren gaat. Aan drie van de vier geduldigen te oordelen komen ze vaker hier hun geluk beproeven. Het lijkt voor sommigen haast een routine. Een van de kinderen heeft een houten blok zodat ze erop kan gaan staan om beter bij de knikker te komen als die toevallig voor haar gat langs zou rollen.
Brnenský Orloj (10.55 uur)
Uiteindelijk, klokslag elf uur, is het de volwassene die aan de haal gaat met de glazen knikker, de kinderen teleurgesteld achterlatend. Om vijf over elf is iedere toeschouwer weer verdwenen, behalve Martin van “Brno Free Walking Tours” die zijn rondtoer aan de klok is gestart en daar nog iets over vertelt aan zijn gasten. Morgen om elf uur is weer een nieuwe kans.
Voor wie op tijd zijn plek aan een gat kan bemachtigen.
We nemen nog een tweede kopje koffie en trekken vervolgens op verkenningstocht door de stad.
Wat direct opvalt in het centrum is de grote hoeveelheid gebouwen met vijf, zes of meer verdiepingen. Er zit helemaal niets van laagbouw tussen. Veel van de gebouwen hebben versieringen of ornamenten, waarbij veelvuldig gebruik gemaakt wordt van hoofden en complete beelden.
Onderweg passeren we diverse kunstwerken. Op haast iedere straathoek van betekenis is hier wel iets kunstzinnigs in de openbare ruimte te vinden.
In een van de winkelstraten heeft men een “dak” van paraplu’s gemaakt. Met rode, witte en groene exemplaren heeft het een Italiaans ogend sfeertje en tegelijk toch iets kunstzinnigs.
Zelfs de schaduwen op de grond zien er apart uit.
een dak van paraplu's
Het is even zoeken, maar na wat hulp van een vriendelijke gast die ons vanuit het verkeerde gebouw de juiste weg naar Besední dům wijst vinden we het kantoor van de Brno Philharmonic waar we een tweetal via internet gereserveerde concertkaartjes af kunnen halen.
Normaliter zouden we die elektronisch gereserveerd, betaald en ontvangen moeten hebben, maar bij reservering enige maanden geleden liep er ergens iets fout tijdens het betalingsproces. Daarop hebben we een mail gestuurd die snel en super klantvriendelijk beantwoord werd; als we minimaal 24 uur voor aanvang van het concert ons ter plekke zouden melden, zou men de gereserveerde plaatsen opzij leggen.
En zo geschiedde.
Met de kaartjes voor een concert aanstaande vrijdagavond op de burcht op zak, lopen we tevreden verder naar de zeventiende eeuwse Thomaskerk. Binnen zijn we snel uitgekeken. Het mooiste en opvallendste object bevindt zich niet in maar voor de kerkop het Moravische plein: het kunstwerk Odvaha (moed). Het betreft een 8 meter hoog bronzen beeld van een ridder op een paard met onnatuurlijk lange benen. De ridder stelt Jobst van Moravië (Jošt Moravský) voor, een legendarische figuur die in 1410 tot rooms-Duitse keizer gekozen werd, maar dat ambt nooit heeft kunnen uitvoeren doordat hij op 14 januari 1411 overleed, vermoedelijk doordat hij vergiftigd werd.
Ondanks dat het standbeeld voor een kerk staat zal menig gelovige zijn wenkbrauwen fronsen; als je eronder gaat staan en je kijkt schuin naar boven, dan vormen de borst en het hoofd van het paard iets dat verdacht veel op een mannelijk geslachtsdeel lijkt.
kijkend naar het klokkenspel
stadsmodel van Brno (1645) aan het Moravische plein
Na deze kleine schok op de gevoelige plaat vastgelegd te hebben lopen we even verderop de volgende kerk binnen: de laatgotische St. Jacobskerk. Die is, zoals wel meer gotische kerken, van binnen vooral opvallend hoog. Tevens is er de graftombe van Louis Raduit de Souches, van geboorte Fransman, maar na een carrière bij het Franse en het Zweedse leger uiteindelijk aanvoerder geworden van het leger dat de stad Brno succesvol wist te verdedigen tegen de Zweden in 1645.
Aan de buitenzijde van de kerk een detail waar je, als je er geen weet van hebt, snel ongezien aan voorbijloopt. Aan de zijkant, hoog boven een van de vensters hangt een stenen mannetje dat zijn kont ontbloot heeft. Het zou een grapje zijn van de makers om een lange neus te maken naar de Petrus en Paulus kathedraal. Dit omdat de St. Jacobskerk met 94 meter 10 meter hoger is dan de Petrus en Paulus. De kont van het mannetje wijst inderdaad in de richting van die laatstgenoemde kerk. Een aparte vorm van humor kent men hier.
St. Jacobskerk
Graftombe Louis Raduit de Souches
wie omhoog kijkt ziet veel moois aan de gevels (en soms een blote kont)
Onder de Jacobskerk bevindt zich het grootste ossuarium van Tsjechië. In een mooi verlichte ruimte met passende achtergrondmuziek kun je naast een paar kunstwerken in de gangen kijken hoe men de oorspronkelijk elders in gewijde grond begraven mensen in dit ossuarium bij elkaar heeft gebracht. Het ossuarium stamt uit de 17e eeuw maar werd pas in 2001 bij uitgravingen herontdekt en zou de beenderen van meer dan 50000 mensen herbergen. Na de catacomben van Parijs zou het daarmee zelfs het grootste ossuarium van Europa zijn. Pas sinds 2012 is het toegankelijk voor het publiek. Ook wij nemen een duikje in het ondergrondse waar ondanks de misschien wat lugubure oorsprong dankzij de stemmige muziek een serene sfeer heerst.
In tegenstelling tot het Ossuarium van Sedlec heeft men er hier geen kunst mee gecreëerd, maar zijn alle beenderen en schedels netjes en regelmatig geordend.
onder de grond heerst een aparte sfeer
De even verderop liggende St. Johannes en Loreto kerk slaan alles. Het zijn eigenlijk een kapel en een kerk naast elkaar met een tussendeur, waarbij je in de barokke St. Johannes kerk ogen te kort komt door de overweldigende indruk van alles om je heen. Er is geen vierkante meter onbenut gelaten. De Loretokapel ernaast komt minder druk over, maar ook hier kom je ogen tekort. In het centrale gedeelte een kopie van de zwarte Madonna in een kopie van de echte Loreto kapel. Er tegenover een kopie van de heilige hemeltrap in Jerusalem waarlangs Jezus naar Pilatus werd geleid. Op de balustrade erboven staan drie beelden waardoor het net lijkt alsof je van boven begluurt wordt.
Voordat we de kerken binnengaan speelt een gebochelde vol passie (maar lichtelijk vals) Vivaldi's Vier Jaargetijden op zijn blokfluit, als we binnen rondlopen horen we hem ook nog even maar als we weer naar buiten komen is hij verdwenen. Middagpauze.
St. Johanneskerk
Loreto en Johanneskerk in panoview
We slaan de bocht om richting het oude Mahentheater aan de oostelijke rand van het stadscentrum. In de winkelstraat ertegenover staat een van metaaldraad gemaakt kunstwerk in de vorm van een aantal liggende gloeilampen. Toen de bouw van het theater in 1882 klaar was heeft een medewerker van de firma Edison het theater voorzien van elektrische verlichting middels de pas drie jaar eerder uitgevonden gloeilampen. Daarmee werd het Mahentheater het eerste in Europa door gloeilampen verlichte theater. Edison is zelf in 1911 komen kijken en was kennelijk zeer tevreden over het resultaat.
Edisonlampen (ook geschikt als klimtoestel) en Mahen theater
Achter het Mahentheater ligt een klein park met naast een beeld dat herinnert aan de Russische bevrijding van de stad in 1945 en een zeer bijzondere fontein. Er zit een computergestuurd mechanisme in een grote dwarsbalk dat gedoseerd waterdruppels laat vallen. Die druppels worden zo gegroepeerd dat er telkens tekstjes over datum, dag, temperatuur, luchtdruk enz. te zien zijn.
Heel mooi. Het schijnt in het donker met allerlei kleuren nog mooier en door de afwezigheid van storend achtergrondlicht vele malen duidelijker te zijn, dus hier moeten we vanavond nog een keertje terugkomen.
We steken de straat over om te belanden bij de Moravische galerie, die schuin achter de Thomaskerk aan hetzelfde plein als het Odvaha kunstwerk ligt. “De” Moravische galerie is eigenlijk niet het juiste woord. Het betreft hier één van drie gebouwen van het museum en wel de tentoonstelling over Moravische kunst van gotiek tot de 19e eeuw. De verzameling getoonde werken is verrassend mooi en verrassend goedkoop. De entree bedraagt welgeteld nul kronen. Wel moeten we eerst een kaartje kopen (à nul kronen) want anders mogen we er niet in…
Naast prachtige houten beelden en indrukwekkend gekleurde schilderijen uit de middeleeuwen hangen er ook een paar werken van Cranach en van Hollandse meesters. Om alles te zien zijn we een uurtje zoet. Net als bij een aantal eerder bezochte musea vindt men het ook hier geen probleem dat er foto’s gemaakt worden, zo lang je maar geen flits gebruikt.
Er is naar aanleiding van een gelijk getiteld schilderij van Joža Uprka uit 1897 een aparte hoek gewijd aan het fenomeen “Ride of the kings” (Jízda králů). Een typisch Moravisch processie-achtig feest dat is bijgeschreven in de lijst van immaterieel erfgoed door de Unesco. Interessant om te zien, zowel schilderij als toelichting.
links: onbekend kunstenaar uit de school van Antwerpen, aanbidding der koningen (ca. 1520)
rechts: Cranach de oudere, pietà (ca. 1513)
Na het museumbezoek zoeken we een terrasje op aan het plein met de zetpilachtige klok. Het behoort tot een Italiaans restaurant, maar een groot deel van de klanten zit er gewoon om even iets te drinken. Naast ons zit een Amerikaans stel met reiskoffer dat, zo blijkt uit hun conversatie, per trein op doorreis is en in Brno enkel uren overstaptijd heeft. Zo mooi als wij de stad vandaag ervaren hebben, zo geïrriteerd zijn zij aan het klagen over de kwaliteit van de hen geleverde pizza. Te droog, te flauw, te hard, kortom niks deugt.
Toch nemen ze gretig het aanbod voor een doggiebag aan en beide nauwelijks voor de helft verorberde pizza’s gaan in een tasje mee. Misschien dat het uit de magnetron allemaal een stuk beter smaakt?
De vrouw vraagt aan ons wat we drinken. We leggen haar uit dat we een van de vele smaken huisgemaakte limonade drinken. Het lijkt haar lekker dus ze bestelt hetzelfde. Om het na twee slokken met een vies gezicht aan haar man door te geven.
Hij vindt het ook niks.
We hadden niet anders verwacht.
Aansluitend lopen we nog een stuk zuidelijker naar de beroemde Petrov-kerk gegaan. Een must-see volgens de boekjes. Helaas. Ondanks dat iedereen zegt dat je die gezien moet hebben vinden we de Petrus en Pauluskathedraal een beetje tegenvallen tegenover menig andere kerk. Hij ligt prachtig op een heuvel (Petrov, vandaar de naam), waardoor hij meer opvalt dan de andere kerken en je hebt er een mooi uitzicht over het landschap ten zuiden van Brno. We kunnen er zelfs de heuvel Devin (35 km ver weg) en de kasteelruïne zien waar we een paar dagen geleden de wandeling in Pálava gemaakt hebben. Maar van het interieur hadden we ons meer voorgesteld.
uitzicht vanaf de Petrov heuvel
Aan de andere kant van de heuvel kijken we de 700 meter lange Husova straat in kijken met aan het einde de Comenius-kerk met ervoor een door kunstenaar David Cerny roze geschilderde tank.
We bewaren de kerk en de tank voor vrijdag en zoeken een tram richting “Klub Cestovatelů”, of op z’n engels: The travellers club. Volgens Tripadvisor zou dit een prima Libanees restaurant zijn.
En inderdaad, het is even zoeken naar de juiste route, maar dan heb je ook wat.
Tegen kwart voor zeven stappen we uit op halte Jungmannova, drie kilometer ten noorden van het centrum. Even vragen we ons af of we hier wel juist zijn. Van diverse panden zijn de ramen dichtgetimmerd. Uiteindelijk blijkt net om de bocht van de tramhalte ons gezochte restaurant te zijn.
Als we er binnengaan zitten er nauwelijks gasten, maar gedurende de avond wordt het drukker en drukker. En terecht. Het is heerlijk wat we hier voorgeschoteld krijgen door de vriendelijke bediening.
We laten ons verrassen met een verzameling voorgerechten en hoofdgerechten onder de titel “Velké menu”, oftewel “Groot menu”. De ober waarschuwt ons alvast dat “groot” ook echt groot is. Hij zegt geen woord te veel.
“The best of Lebanese cuisine folded in three courses. Menu includes Hommos, Baba Ghanouj, 2 pcs Sambousek lahme, 2 pcs Sambousek Jibne, 2 pcs Warak Inab, 2 pcs Falafel, Kebab Mix, Salad Tabouleh, 4 pcs Pita, 2 pcs Baklava ”.
Aangevuld met fris voor en koffie/thee na zijn we net 30 euro kwijt voor een kostelijke en gevarieerde maaltijd. Met het buikje vol en rond rollen we tegen negen uur terug de tram in en stappen bij het Mahen theater uit om nogmaals naar de fontein te kijken waar we vanmiddag ook al passeerden.
We blijken niet de enigen.
Hoe langer we er staan, des te meer voorbijgangers nemen plaats in het gras om (in spiegelbeeld) de pracht van het computergestuurde water te aanschouwen. Nu is hij nog mooier als overdag en een stuk duidelijker te zien.
in het donker is het nog mooier
tijd, datum, temperatuur, reclame en nog veel meer
en wat is meneer van plan???
Een half dronken toeschouwer meent de fontein voor een ander doeleind te kunnen gebruiken. Terwijl tientallen zich vergapen aan het vallend water meent meneer zich eens uitgebreid in de vijver zijn voeten te moeten gaan wassen. Er lopen hier wat gekken rond!
Als we even na tienen terug op onze kamer zijn en nog wat op internet willen opzoeken blijkt de laptop om onverklaarbare reden geen verbinding met de router meer te kunnen maken.
Met de smartföhn lukt het gelukkig wel nog, maar handig is anders.
We sturen via een omweg per mobieltje nog wat foto’s en een kort dagverslagje naar Nederland en wat later dan voorgaande dagen kruipen we onder de wol.
Welterusten en tot morgen.
Vandaag staat de stad Brno op het programma.
Na Praag is Brno de tweede stad van Tsjechië. Met 390.000 inwoners is de Moravische hoofdstad weliswaar ruim 3 keer zo klein als zijn Boheemse tegenhanger, maar er is ruim voldoende te beleven.
Een greep uit de bezienswaardigheden die in folders en boekjes aangeprezen worden:
- Villa Tugendhat
- Burcht Špilberk met stadsmuseum
- Petrus en Paulus kathedraal op de Petrov heuvel
- oude raadhuis
- St. Jacobskerk met ossuarium
- kapucijnerkerk met een crypte met mummies
- labyrint onder de koolmarkt
- technisch museum
- dierentuin
- stuwmeer met mogelijkheid tot boottochtjes
- diverse kunstgaleriën en musea
- enz. enz. enz.
Veel te veel voor de twee dagen die we voor Brno hebben uitgetrokken, dus zoals wel vaker in het leven gebeurt: je moet keuzes maken. Voor ons vallen dierentuin, stuwmeer, labyrint en technisch museum af en wat overblijft hebben we verdeeld over twee dagen.
Na een prima ontbijt in een helaas net als gisteren sfeerloze ontbijtruimte trekken we te voet richting het tramstation Komárov voor een dagkaartje voor het openbaar vervoer. Dit op aanraden van de vrouw des huizes, die eergisteren aangaf dat daar ergens een tabaks- en krantenzaak zou liggen waar men OV-kaartjes verkoopt. De wat oudere dame achter de toonbank lijkt verdraaid goed Duits te kunnen praten, als ze zou willen, maar beperkt zich tot het verstaan ervan. Wij krijgen onze gevraagde dagkaartjes zonder een woord Tsjechisch of Engels en zij praat met handen en voeten terug. Zal wel met de na-oorlogse geschiedenis te maken hebben
In 6 stops zonder overstap komen we bij het centraal station (met de onuitspreekbare naam Hlavní nádraží) en gaan we per benenwagen het autoloze centrum in. Dat autoloos is hier een relatief begrip; er lijken meer mensen mét dan zonder ontheffing het stadscentrum te doorkruisen.
stadsverkeer zoals je dat zou verwachten
wat je niet verwacht in een autoluwe winkelstraat
Als eerste bezoeken we het rad en de krokodil die in de hal van het oude raadhuis hangen, dat tegenwoordig als VVV fungeert. Wat de beer is voor Berlijn is de krokodil voor Brno. Eigenlijk moet de krokodil een draak voorstellen. Die draak teisterde, zo zegt de legende, ooit de inwoners van Brno. Tot op een dag een slimme slager met het idee kwam een hok te maken met een os erin en dat hok vol te smeren met lijm. De draak liep het hok in, dacht de os op te eten maar bleef zelf aan de lijm vast plakken. Het is diezelfde draak die men opgezet heeft en die nu onder het raadhuis hangt.
Maar zoals gezegd, het is meer een krokodil dan een draak.
een draak van een krokodil
Bij de VVV nemen we een paar foldertjes mee (het meeste staat al in het boekje dat we in het pension kregen) en nemen we een stuk verderop plaatsgenomen op een terras aan het Námestí Svobody (het grote centrale plein van Brno) met goed zicht op de Brnenský Orloj. Twee vliegen in één klap: vrouwlief kan haar ochtenddosis koffie innemen en in de aanloop naar elf uur kunnen we tegelijkertijd genieten van het schouwspel rondom de Orloj (uurwerk).
Brnenský Orloj (10.40 uur)
In 2007 werd er door de stad Brno een wedstrijd uitgeschreven om een klok te ontwerpen voor het plein die voldeed aan een aantal voorwaarden:
- de klok moest de tijd weergeven
- de klok moest mooi vormgegeven zijn
- de klok moest een historische boodschap demonstreren
Uiteindelijk werd het winnende ontwerp een soort zwartgranieten zetpilachtige constructie van bijna 6 meter hoogte waarvan de twee bovenste schijven met zichtbare snelheid ronddraaien (seconden en minuten) en de derde schijf de kwartieren aangeeft. Zo zegt de beschrijving althans. Van de tijdsaanduiding begrijpen we zelf weinig. Je ziet een en ander ronddraaien, maar het lukt ons maar ten dele om iets te ontrafelen van een tijdsaanduiding. Wie precies wil weten hoe laat het is, zo grappen de inwoners van Brno, doet het beste vijf stappen achteruit en kijkt naar de grote wijzerplaat op de kerktoren.
Onderaan heeft de klok 4 sleuven waar je net met je armen in kunt. Eens per dag, om elf uur, legt een handgemaakte glazen knikker die vanuit de top door de verschillende schijven binnenin naar beneden rolt een lange weg af, om klokslag elf uur langs een van de vier gaten te passeren.
Ruim voor elf uur neemt voor ieder van de vier gaten een gelukszoeker zijn plek in, verdedigt zijn positie zodat er niemand anders de armen in zijn gat steekt en hoopt dat de knikker er aan zijn kant uitrolt. Ben je niet snel genoeg en mis je de knikker dan rolt hij verder naar beneden en verdwijnt hij met een donderslag in een soort trechter.
Een en ander staat symbool voor de 112 dagen durende belegering van de stad door de Zweden in 1645, waarbij er een legende gaat dat een Zweedse krijger rond middernacht een ritueel uitvoerde met een grote glazen bol (de knikker in de klok).
Als we bij de klok om twintig voor elf arriveren is ieder gat al bezet. Hoe korter het op elf uur aan gaat, des te meer toeschouwers blijven er staan om te kijken wat er gebeuren gaat. Aan drie van de vier geduldigen te oordelen komen ze vaker hier hun geluk beproeven. Het lijkt voor sommigen haast een routine. Een van de kinderen heeft een houten blok zodat ze erop kan gaan staan om beter bij de knikker te komen als die toevallig voor haar gat langs zou rollen.
Brnenský Orloj (10.55 uur)
Uiteindelijk, klokslag elf uur, is het de volwassene die aan de haal gaat met de glazen knikker, de kinderen teleurgesteld achterlatend. Om vijf over elf is iedere toeschouwer weer verdwenen, behalve Martin van “Brno Free Walking Tours” die zijn rondtoer aan de klok is gestart en daar nog iets over vertelt aan zijn gasten. Morgen om elf uur is weer een nieuwe kans.
Voor wie op tijd zijn plek aan een gat kan bemachtigen.
We nemen nog een tweede kopje koffie en trekken vervolgens op verkenningstocht door de stad.
Wat direct opvalt in het centrum is de grote hoeveelheid gebouwen met vijf, zes of meer verdiepingen. Er zit helemaal niets van laagbouw tussen. Veel van de gebouwen hebben versieringen of ornamenten, waarbij veelvuldig gebruik gemaakt wordt van hoofden en complete beelden.
Onderweg passeren we diverse kunstwerken. Op haast iedere straathoek van betekenis is hier wel iets kunstzinnigs in de openbare ruimte te vinden.
In een van de winkelstraten heeft men een “dak” van paraplu’s gemaakt. Met rode, witte en groene exemplaren heeft het een Italiaans ogend sfeertje en tegelijk toch iets kunstzinnigs.
Zelfs de schaduwen op de grond zien er apart uit.
een dak van paraplu's
Het is even zoeken, maar na wat hulp van een vriendelijke gast die ons vanuit het verkeerde gebouw de juiste weg naar Besední dům wijst vinden we het kantoor van de Brno Philharmonic waar we een tweetal via internet gereserveerde concertkaartjes af kunnen halen.
Normaliter zouden we die elektronisch gereserveerd, betaald en ontvangen moeten hebben, maar bij reservering enige maanden geleden liep er ergens iets fout tijdens het betalingsproces. Daarop hebben we een mail gestuurd die snel en super klantvriendelijk beantwoord werd; als we minimaal 24 uur voor aanvang van het concert ons ter plekke zouden melden, zou men de gereserveerde plaatsen opzij leggen.
En zo geschiedde.
Met de kaartjes voor een concert aanstaande vrijdagavond op de burcht op zak, lopen we tevreden verder naar de zeventiende eeuwse Thomaskerk. Binnen zijn we snel uitgekeken. Het mooiste en opvallendste object bevindt zich niet in maar voor de kerkop het Moravische plein: het kunstwerk Odvaha (moed). Het betreft een 8 meter hoog bronzen beeld van een ridder op een paard met onnatuurlijk lange benen. De ridder stelt Jobst van Moravië (Jošt Moravský) voor, een legendarische figuur die in 1410 tot rooms-Duitse keizer gekozen werd, maar dat ambt nooit heeft kunnen uitvoeren doordat hij op 14 januari 1411 overleed, vermoedelijk doordat hij vergiftigd werd.
Ondanks dat het standbeeld voor een kerk staat zal menig gelovige zijn wenkbrauwen fronsen; als je eronder gaat staan en je kijkt schuin naar boven, dan vormen de borst en het hoofd van het paard iets dat verdacht veel op een mannelijk geslachtsdeel lijkt.
kijkend naar het klokkenspel
stadsmodel van Brno (1645) aan het Moravische plein
Na deze kleine schok op de gevoelige plaat vastgelegd te hebben lopen we even verderop de volgende kerk binnen: de laatgotische St. Jacobskerk. Die is, zoals wel meer gotische kerken, van binnen vooral opvallend hoog. Tevens is er de graftombe van Louis Raduit de Souches, van geboorte Fransman, maar na een carrière bij het Franse en het Zweedse leger uiteindelijk aanvoerder geworden van het leger dat de stad Brno succesvol wist te verdedigen tegen de Zweden in 1645.
Aan de buitenzijde van de kerk een detail waar je, als je er geen weet van hebt, snel ongezien aan voorbijloopt. Aan de zijkant, hoog boven een van de vensters hangt een stenen mannetje dat zijn kont ontbloot heeft. Het zou een grapje zijn van de makers om een lange neus te maken naar de Petrus en Paulus kathedraal. Dit omdat de St. Jacobskerk met 94 meter 10 meter hoger is dan de Petrus en Paulus. De kont van het mannetje wijst inderdaad in de richting van die laatstgenoemde kerk. Een aparte vorm van humor kent men hier.
St. Jacobskerk
Graftombe Louis Raduit de Souches
wie omhoog kijkt ziet veel moois aan de gevels (en soms een blote kont)
Onder de Jacobskerk bevindt zich het grootste ossuarium van Tsjechië. In een mooi verlichte ruimte met passende achtergrondmuziek kun je naast een paar kunstwerken in de gangen kijken hoe men de oorspronkelijk elders in gewijde grond begraven mensen in dit ossuarium bij elkaar heeft gebracht. Het ossuarium stamt uit de 17e eeuw maar werd pas in 2001 bij uitgravingen herontdekt en zou de beenderen van meer dan 50000 mensen herbergen. Na de catacomben van Parijs zou het daarmee zelfs het grootste ossuarium van Europa zijn. Pas sinds 2012 is het toegankelijk voor het publiek. Ook wij nemen een duikje in het ondergrondse waar ondanks de misschien wat lugubure oorsprong dankzij de stemmige muziek een serene sfeer heerst.
In tegenstelling tot het Ossuarium van Sedlec heeft men er hier geen kunst mee gecreëerd, maar zijn alle beenderen en schedels netjes en regelmatig geordend.
onder de grond heerst een aparte sfeer
De even verderop liggende St. Johannes en Loreto kerk slaan alles. Het zijn eigenlijk een kapel en een kerk naast elkaar met een tussendeur, waarbij je in de barokke St. Johannes kerk ogen te kort komt door de overweldigende indruk van alles om je heen. Er is geen vierkante meter onbenut gelaten. De Loretokapel ernaast komt minder druk over, maar ook hier kom je ogen tekort. In het centrale gedeelte een kopie van de zwarte Madonna in een kopie van de echte Loreto kapel. Er tegenover een kopie van de heilige hemeltrap in Jerusalem waarlangs Jezus naar Pilatus werd geleid. Op de balustrade erboven staan drie beelden waardoor het net lijkt alsof je van boven begluurt wordt.
Voordat we de kerken binnengaan speelt een gebochelde vol passie (maar lichtelijk vals) Vivaldi's Vier Jaargetijden op zijn blokfluit, als we binnen rondlopen horen we hem ook nog even maar als we weer naar buiten komen is hij verdwenen. Middagpauze.
St. Johanneskerk
Loreto en Johanneskerk in panoview
We slaan de bocht om richting het oude Mahentheater aan de oostelijke rand van het stadscentrum. In de winkelstraat ertegenover staat een van metaaldraad gemaakt kunstwerk in de vorm van een aantal liggende gloeilampen. Toen de bouw van het theater in 1882 klaar was heeft een medewerker van de firma Edison het theater voorzien van elektrische verlichting middels de pas drie jaar eerder uitgevonden gloeilampen. Daarmee werd het Mahentheater het eerste in Europa door gloeilampen verlichte theater. Edison is zelf in 1911 komen kijken en was kennelijk zeer tevreden over het resultaat.
Edisonlampen (ook geschikt als klimtoestel) en Mahen theater
Achter het Mahentheater ligt een klein park met naast een beeld dat herinnert aan de Russische bevrijding van de stad in 1945 en een zeer bijzondere fontein. Er zit een computergestuurd mechanisme in een grote dwarsbalk dat gedoseerd waterdruppels laat vallen. Die druppels worden zo gegroepeerd dat er telkens tekstjes over datum, dag, temperatuur, luchtdruk enz. te zien zijn.
Heel mooi. Het schijnt in het donker met allerlei kleuren nog mooier en door de afwezigheid van storend achtergrondlicht vele malen duidelijker te zijn, dus hier moeten we vanavond nog een keertje terugkomen.
We steken de straat over om te belanden bij de Moravische galerie, die schuin achter de Thomaskerk aan hetzelfde plein als het Odvaha kunstwerk ligt. “De” Moravische galerie is eigenlijk niet het juiste woord. Het betreft hier één van drie gebouwen van het museum en wel de tentoonstelling over Moravische kunst van gotiek tot de 19e eeuw. De verzameling getoonde werken is verrassend mooi en verrassend goedkoop. De entree bedraagt welgeteld nul kronen. Wel moeten we eerst een kaartje kopen (à nul kronen) want anders mogen we er niet in…
Naast prachtige houten beelden en indrukwekkend gekleurde schilderijen uit de middeleeuwen hangen er ook een paar werken van Cranach en van Hollandse meesters. Om alles te zien zijn we een uurtje zoet. Net als bij een aantal eerder bezochte musea vindt men het ook hier geen probleem dat er foto’s gemaakt worden, zo lang je maar geen flits gebruikt.
Er is naar aanleiding van een gelijk getiteld schilderij van Joža Uprka uit 1897 een aparte hoek gewijd aan het fenomeen “Ride of the kings” (Jízda králů). Een typisch Moravisch processie-achtig feest dat is bijgeschreven in de lijst van immaterieel erfgoed door de Unesco. Interessant om te zien, zowel schilderij als toelichting.
links: onbekend kunstenaar uit de school van Antwerpen, aanbidding der koningen (ca. 1520)
rechts: Cranach de oudere, pietà (ca. 1513)
Na het museumbezoek zoeken we een terrasje op aan het plein met de zetpilachtige klok. Het behoort tot een Italiaans restaurant, maar een groot deel van de klanten zit er gewoon om even iets te drinken. Naast ons zit een Amerikaans stel met reiskoffer dat, zo blijkt uit hun conversatie, per trein op doorreis is en in Brno enkel uren overstaptijd heeft. Zo mooi als wij de stad vandaag ervaren hebben, zo geïrriteerd zijn zij aan het klagen over de kwaliteit van de hen geleverde pizza. Te droog, te flauw, te hard, kortom niks deugt.
Toch nemen ze gretig het aanbod voor een doggiebag aan en beide nauwelijks voor de helft verorberde pizza’s gaan in een tasje mee. Misschien dat het uit de magnetron allemaal een stuk beter smaakt?
De vrouw vraagt aan ons wat we drinken. We leggen haar uit dat we een van de vele smaken huisgemaakte limonade drinken. Het lijkt haar lekker dus ze bestelt hetzelfde. Om het na twee slokken met een vies gezicht aan haar man door te geven.
Hij vindt het ook niks.
We hadden niet anders verwacht.
Aansluitend lopen we nog een stuk zuidelijker naar de beroemde Petrov-kerk gegaan. Een must-see volgens de boekjes. Helaas. Ondanks dat iedereen zegt dat je die gezien moet hebben vinden we de Petrus en Pauluskathedraal een beetje tegenvallen tegenover menig andere kerk. Hij ligt prachtig op een heuvel (Petrov, vandaar de naam), waardoor hij meer opvalt dan de andere kerken en je hebt er een mooi uitzicht over het landschap ten zuiden van Brno. We kunnen er zelfs de heuvel Devin (35 km ver weg) en de kasteelruïne zien waar we een paar dagen geleden de wandeling in Pálava gemaakt hebben. Maar van het interieur hadden we ons meer voorgesteld.
uitzicht vanaf de Petrov heuvel
Aan de andere kant van de heuvel kijken we de 700 meter lange Husova straat in kijken met aan het einde de Comenius-kerk met ervoor een door kunstenaar David Cerny roze geschilderde tank.
We bewaren de kerk en de tank voor vrijdag en zoeken een tram richting “Klub Cestovatelů”, of op z’n engels: The travellers club. Volgens Tripadvisor zou dit een prima Libanees restaurant zijn.
En inderdaad, het is even zoeken naar de juiste route, maar dan heb je ook wat.
Tegen kwart voor zeven stappen we uit op halte Jungmannova, drie kilometer ten noorden van het centrum. Even vragen we ons af of we hier wel juist zijn. Van diverse panden zijn de ramen dichtgetimmerd. Uiteindelijk blijkt net om de bocht van de tramhalte ons gezochte restaurant te zijn.
Als we er binnengaan zitten er nauwelijks gasten, maar gedurende de avond wordt het drukker en drukker. En terecht. Het is heerlijk wat we hier voorgeschoteld krijgen door de vriendelijke bediening.
We laten ons verrassen met een verzameling voorgerechten en hoofdgerechten onder de titel “Velké menu”, oftewel “Groot menu”. De ober waarschuwt ons alvast dat “groot” ook echt groot is. Hij zegt geen woord te veel.
“The best of Lebanese cuisine folded in three courses. Menu includes Hommos, Baba Ghanouj, 2 pcs Sambousek lahme, 2 pcs Sambousek Jibne, 2 pcs Warak Inab, 2 pcs Falafel, Kebab Mix, Salad Tabouleh, 4 pcs Pita, 2 pcs Baklava ”.
Aangevuld met fris voor en koffie/thee na zijn we net 30 euro kwijt voor een kostelijke en gevarieerde maaltijd. Met het buikje vol en rond rollen we tegen negen uur terug de tram in en stappen bij het Mahen theater uit om nogmaals naar de fontein te kijken waar we vanmiddag ook al passeerden.
We blijken niet de enigen.
Hoe langer we er staan, des te meer voorbijgangers nemen plaats in het gras om (in spiegelbeeld) de pracht van het computergestuurde water te aanschouwen. Nu is hij nog mooier als overdag en een stuk duidelijker te zien.
in het donker is het nog mooier
tijd, datum, temperatuur, reclame en nog veel meer
en wat is meneer van plan???
Een half dronken toeschouwer meent de fontein voor een ander doeleind te kunnen gebruiken. Terwijl tientallen zich vergapen aan het vallend water meent meneer zich eens uitgebreid in de vijver zijn voeten te moeten gaan wassen. Er lopen hier wat gekken rond!
Als we even na tienen terug op onze kamer zijn en nog wat op internet willen opzoeken blijkt de laptop om onverklaarbare reden geen verbinding met de router meer te kunnen maken.
Met de smartföhn lukt het gelukkig wel nog, maar handig is anders.
We sturen via een omweg per mobieltje nog wat foto’s en een kort dagverslagje naar Nederland en wat later dan voorgaande dagen kruipen we onder de wol.
Welterusten en tot morgen.
Laatst bewerkt:
krijg gewoon zin om op pad te gaan. Maar moet helaas nog wachten tot juni. Wederom een mooi verhaal en mooie foto's.
Prachtig verhaal met nog mooiere foto's, we hebben weer genoten.
Heerlijke verslagen, Leo! In Brno ben ik nog niet geweest (sowieso niet in Moravië), maar wie weet gaat dat ooit nog eens gebeuren...
Wij ook niet tot afgelopen zomer.
En wie weet gaan we ook nog een keertje terug
Dank voor de lovende woorden, ook aan jo.lie
Wie goed naar de foto's kijkt, die ziet toch wel een paar technische tekortkomingen van een van de twee gebruikte toestellen.
De meeste foto's zijn gemaakt met een huis-tuin en keuken Panasonic TZ-70. Compact, handig, overal mee te nemen en met flinke zoom, maar qua beeldkwaliteit lever je ook wel wat zaken in. Voor vakantiekiekjes echter prima.
TZ staat niet voor niets voor Travel Zoom.
Een zeer beperkt aantal foto's (in dit verslag bv de foto's na zonsondergang in Telč en Valtice) zijn gemaakt met een tweedehands Olympus OM-D E-M1. Dat is een hybride camera met duidelijk betere beeldkwaliteit, maar met veel minder zoommogelijkheden. En ietsje groter qua formaat, dus niet iets dat in je broekzak te stopt. Een spiegelreflex wil ik bewust niet want die zijn me te groot en zwaar om zo maar even mee te nemen.
"Het beste fototoestel is dat wat je bij je hebt" zegt men wel eens.
Met een fototoestel in de hand kijk je anders en nog intensiever naar de wereld om je heen als je op vakantie bent en zelf heb ik de indruk dat ik daardoor ook meer zie dan wanneer ik geen camera bij me heb.
Pelhřimov
Donateur
mooi geschreven :top:
Ik gebruik zelf een spiegelreflex van merk Nikon met diverse lenzen, hiervoor heb ik speciaal een rugtas om de boel mee te nemen en inderdaad zie je het verschil tussen een compact camera en een spiegelreflex, maar met mooie foto's bedoel ik echter wat er op de foto's staat.
Gr. Hans
Dag 10: Donderdag 17 augustus 2017: Bouzov / Javoříčko / Olomouc
Voor het ontbijt besteden we eerst nog wat tijd aan het versturen van wat foto’s en een kort verhaaltje richting thuisfront. Dat gaat niet meer zo makkelijk als de eerste dagen. Om onverklaarbare redenen is het niet meer mogelijk om met de laptop verbinding te krijgen met het wifi-netwerk van het pension. Met de smartphone lukt dat wel nog. We proberen om op de laptop een Word-document te typen, zetten daar enkele foto’s bij en slaan het vervolgens op als pdf-document. Dat pdf bestand zetten we vervolgens op de telefoon die wel nog verbinding heeft en vervolgens wordt het dagverslagje van gisteren alsnog per mail naar Nederland gestuurd. Het is omslachtig en tijdrovend, maar uiteindelijk lukt het. Tegen half negen, een half uur later dan normaal, zitten we aan de ontbijttafel
Het ontbijt bevalt goed, op de koffie en de stilte in de ontbijtruimte na.
Konden we gisteren nog op een terras in Brno de broodnodige ochtenddosis cafeïne nuttigen, vandaag moeten we op zoek naar een andere oplossing. Dankzij de hulp van tante Google vinden we een alternatief. Ongeveer 10 km ten oosten van Brno ligt langs de D1-snelweg een verzameling gebouwen om een parkeerplaats met naast een tankstation onder andere McDonalds, Subway, KFC en wegrestaurant Rohlenka. Een fatsoenlijke kop koffie moet daar wel te krijgen zijn. Daarbij, we kunnen er het nuttige met het aangename verenigen; er schijnt een gietijzeren standbeeld van een Oostenrijkse soldaat op de parkeerplaats te staan en dat beeld willen we graag eens zien. Het is een in 1890 vervaardigde kopie naar een origineel uit 1756 dat in een museum in Brno de tweede wereldoorlog ongeschonden overleefd heeft.
We prikken een virtueel vlaggetje op onze GPS kaart waar de soldaat zich zou moeten bevinden en gaan vol goede moed op pad.
Als we tegen kwart over tien de parkeerplaats van Rohlenka opdraaien zien we de soldaat niet direct staan. We lopen eerst bij de Subway naar binnen, bestellen een cappuccino en een latte macchiato en nemen plaats aan een van de tafeltjes. McDonalds is duidelijk beter in trek dan de Subway, hier is het lekker rustig, terwijl men bij de hamburgergigant hiertegeover al in de rij staat voor een vette hap. Tot onze verrassing is het wifi signaal dat we oppikken zdarma (gratis) en kunnen we online nogmaals op zoek naar waar het soldatenbeeld zich precies moet bevinden.
Dat (b)lijkt toch echt op nog geen 70 meter te zijn, maar kennelijk staan er net wat geparkeerde auto’s tussen ons en het beeld. Als de koffie op is lopen we richting parkeerplaats naar de plek die de GPS-pijl aanwijst, maar hoe we ook zoeken, we vinden niks. Als we bij een smalle grasstrook op het nulpunt aankomen en nog steeds niets zien wordt duidelijk wat het probleem is. Waar ooit de soldaat moet hebben gestaan bevindt zich slechts een lege betonnen sokkel met een gat in het midden.
Uhhhh. Waar zijt gij heen???
Is de soldaat even een blokje om? In restauratie misschien? Of hebben een stel ordinaire ijzerdieven toegeslagen?
We weten het niet, maar van een beeld is op de sokkel na geen spoor te bekennen.
Na wat aanvullend speurwerk vinden we online een Tsjechisch krantenartikel van ongeveer een maand geleden met de titel: “Standbeeld van Oostenrijks soldaat bij Rohlenko gestolen?”.
Aha! We zijn blijkbaar niet de enigen die het beeld kwijt zijn.
Ook de loco-burgemeester van Tvarožná, de gemeente waar Rohlenko vraagt zich, samen met een stel journalisten af, waar het beeld gebleven is. Uiteindelijk blijkt dat iemand in opdracht van het kasteel van Slavkov het beeld van de grenadier vijf weken geleden heeft opgehaald. Aangezien het beeld officieel eigendom is van het kasteel is men ook wettelijk verplicht het beeld te beschermen voor verval of diefstal. Omdat men dat niet kan garanderen zolang het beeld zich op een parkeerplaats langs de snelweg bevindt, heeft men onlangs besloten het beeld te verwijderen.
De werkers waren alleen vergeten alle betrokkenen in te lichten over hun activiteit, vandaar dat er in eerste instantie enige consternatie ontstond toen bleek dat het beeld plotsklaps van zijn sokkel verdwenen was.
We moeten het vandaag dus doen met een lege betonnen sokkel en de plaatjes van internet hoe mooi de soldaat er ooit bij stond en vervolgens onze weg oostwaarts ietwat teleurgesteld.
Als we een dik uur later zo’n 90 km verderop de snelweg verlaten komen we in het dorpje Chudobín langs een prachtig orthodox kerkje met groene en blauwe uivormige daken. We stoppen even om er een kijkje te nemen. Helaas is het toegangspoortje dicht dus het blijft bij een foto van de buitenkant en het lezen van de tekst op het infobord.
Een mooie verrassing langs de weg in Chudobín
We staan voor de orthodoxe kerk van Cyril en Metoděj, gebouwd in 1934-35 dankzij giften van gelovigen uit de omgeving. De kerk werd op eis van de nazi’s in de tweede wereldoorlog tijdelijk gesloten, maar nadien werden de diensten weer hervat. Ook nu nog zijn er wekelijks een paar missen, maar zoals gezegd, vandaag zit de zaak op slot.
Even verderop staan trouwens nog twee opvallende kerkgebouwen in het dorp.
De bijnaam van Chudobín is daarom ook wel “het dorp met de drie kerken”.
We rijden door en niet veel later doemt in de verte het op een heuvel gelegen kasteel van Bouzov op.
Bouzov in de verte
Rond de klok van half één komen we aan op de parkeerplaats waar we 60 kronen overhandigen aan een wazig uit zijn ogen kijkende parkeerwachter die wat onverstaanbaars mompelt en ons vervolgens iets toewenst dat nog het meeste lijkt op “peace man”.
Op weg naar het kasteel (het heet Hrad, dus is het eigenlijk een burcht en geen kasteel, want dat noemt men hier Zámek) komen ons twee ridders te paard vergezeld door een stel jonkvrouwen tegemoet. Ze zijn op weg naar een even buiten het dorp gelegen terrein waar demonstraties van riddergevechten gegeven worden. Bouzov is een van de drukst bezochte kastelen van Tsjechië en inderdaad, dit is de eerste keer dat we meerdere tientallen toeristen op één plek tegenkomen. Net als elders trouwens alleen Tsjechische nummerplaten op de parking. Een van hen heeft een wel heel creatieve dop op zijn trekhaak zitten: het hoofd van een Chucky achtige pop dat zo afgehakt zou kunnen zijn in een of andere horror B-film.
Het broertje van Chucky?
Alles ademt ridders en middeleeuwen
Langs de straat die naar de entreepoort leidt staat een serie marktkraampjes met souvenirs die vrijwel zonder uitzondering iets te maken hebben met ridders, middeleeuwen, kastelen en wat dies meer zij. Aangevuld met een enkele grilltent en een aanhanger met zoete harten en lollies voor de kids. Op de binnenplaats van de burcht is er –hoe kan het ook anders- een klein terrasje waar we een plekje in de schaduw uitzoeken en genieten van twee halve liters frambozenlimonade met prik uit de tap voor nog geen euro per stuk.
Blik op het kasteel vanaf het binnenplein
Kasteel Bouzov werd voor het eerst officieel genoemd in een document uit 1317. Toen bestond het uit een enkele toren met een paar lage bijgebouwen. De eerste eigenaar heette Búz van Búzov, waarnaar het kasteel ook is vernoemd. Eind veertiende eeuw werd er een voorburcht aan toegevoegd. Bij een brand in 1558 werd een groot deel van het oorspronkelijke kasteel verwoest en in 1620 werd er een nieuwe versie weer opgebouwd. Het kasteel wisselde tussentijds meermaals van eigenaar (meestal adel) tot het eind 17e eeuw overging in handen van een religieuze Duitse ridderorde. Zij bleven eigenaar tot, met het uitbreken van de tweede wereldoorlog in 1939, de nazi’s er hun intrek namen. Bij Heinrich Himmler viel het kasteel dusdanig in de smaak dat hij er een van zijn SS-eenheden plaatste. Na de oorlog werd het kasteel in het kader van de Beneš-decreten door de Tsjechoslowaakse overheid geconfisqueerd.
Het kasteel aan de zuidzijde
We kunnen starten aan de grote rondleiding om 14.00 uur en die zit met ruim 35 mensen bijna vol. Zoveel mensen in één rondleiding hebben we dit jaar – en ook vorig jaar- nog nergens gezien. Tijdens de rondleiding blijkt waarom het kasteel zo populair is. Dit mag met recht een sprookjeskasteel genoemd worden zoals je je dat van verhalen en sprookjes voorstelt.
Prachtige decoraties, wandschilderingen, kandelaars, houtsnijwerk, regenpijpdraken, enzovoorts enzovoorts. De rondleiding duurt bijna anderhalf uur en is zeer de moeite waard. Met afstand het meest tot de verbeelding sprekende kasteel dat we dit jaar gezien hebben. Het is geen toeval dat het kasteel het decor vormt in diverse Tsjechische speelfilms.
Het meest betoverende, wat ons betreft, zijn de kandelaars aan het plafond in een aantal ruimtes direct aan het begin van de rondleiding. De zogenaamde Lüsterweibchen (ook wel Leuchterweibchen) bestaan uit een houtsnijwerk van een schuin naar beneden kijkende dame op de kop van een hertengewei waarop kaarsen geplaatst werden. Ze schijnen sinds ca. 1400 voor te komen, voornamelijk in het Duitstalig gebied. Ze waren vrij geliefd (en ook vrij prijzig). Zelfs de beroemde Albrecht Dürer heeft in 1513 een exemplaar voor een van zijn vrienden ontworpen en daarna op aquarel getekend. De exemplaren in het kasteel van Bouzov zijn waarschijnlijk afkomstig van een opleving in het genre eind 19e eeuw.
Iets verderop zijn de dames vervangen door ridders op een paard en is het gewei vervangen door een metalen plaat.
Blik op het binnenhof vanaf de tweede verdieping
In het circus tegenwoordig verboden, maar hier nog gewoon liggend op de vloer
Lüsterweibchen
Klavecimbaalmuziek in de feestzaal
Ridder aan het plafond
52 meter diepe waterput op het binnenhof
Na de rondleiding lopen we nog even naar het “historisch areaal” maar daar is weinig meer te beleven en ook het riddertoernooi aan de andere kant van het dorp is nèt gedaan als we er aankomen. In het dorp zelf heeft iemand zich veel moeite gedaan aan het maken van een opvallende tuinschutting. Op ieder latje staat een omgekeerde mok bovenop. Aan de voorkant, aan de zijkant en zelfs al een deel van de achterkant. Meer dan honderd mokken in allerlei kleuren en maten staan ondersteboven op de latjes. Of het ook een functie heeft of dat men alleen het hek ermee wil opfleuren kunnen we niet ontdekken. Voorbijgangers blijven er even staan om het kunstwerkje te bewonderen of er een foto van te maken. Wij ook.
Geen paaltje blijft onbedekt
Tegen vier uur nemen we de auto en rijden een kort stukje terug naar de grotten die we op de planning hadden staan. Als we daar aankomen blijken die grotten net dicht. We zijn zo lang in Bouzov geweest dat we ons in Javoříčko beperken tot het zoeken van een geocache in de buurt. Het is even flink puffen om de berg op te lopen. Maar we worden beloond. Achterom de grotten klinkt een piano. Ook hier heeft iemand, net als in Mikulov, een piano in de openlucht opgesteld en neemt menig voorbijganger spontaan plaats achter de toetsen om een riedeltje te spelen.
Als je nog geen goed humeur hebt, krijg je het hier wel van.
Op het grindpad staan we een tijdje stil om een joekel van een kever te bekijken. Een paar dagen terug hebben we een soortgelijk exemplaar in Valtice gezien, maar deze is nog groter.
Groot, groter, grootst
Aansluitend wandelen we in een boog terug naar het monument voor het verdwenen dorp.
Javoříčko wordt ook wel het Moravische Lydice genoemd. Op 5 mei 1945, vier dagen voor het eind van de tweede wereldoorlog, vond Heinrich Himmler die een SS eenheid op het kasteel van Bouzov had geplaatst het nodig als wraakactie tegen het plaatselijke verzet zijn manschappen naar het dorp te sturen, alle 38 aanwezige mannen dood te schieten en vervolgens het dorp plat te laten branden.
Er is een soort vredespark in het voormalige dorpsgedeelte aangelegd met daarbij een herinneringskruis met monument, bedoeld om deze tragedie te herdenken. Net als in Fleury bij Verdun (Fr.) zijn ook in Javoříčko de funderingen van de huizen die er ooit gestaan hebben zichtbaar gemaakt en is er bij iedere fundering een foto en toelichtende tekst over hoe het vroeger hier geweest is. Voor wie nog meer wil zien en online kan zijn er dan nog op ieder bordje een of meerdere QR codes toegevoegd.
Als we na het lezen van de teksten weer met beide benen op de grond staan lopen we zwijgend naar de auto terug. Ongelofelijk waartoe de mens in staat is.
Monument
Fundamenten van een voormalig huis
Aansluitend, het is inmiddels zes uur, rijden we richting Olomouc waar we op zoek gaan naar een avondmaaltijd. We vinden er een in de Svatováclavský pivovar, een opvallend drukke bierbrouwerij met restaurant waar we, naast lekker eigen gebrouwen zwartbier, ook een heerlijk diner voorgeschoteld krijgen aan het enige tafeltje dat nog vrij is. Een overvolle eetgelegenheid waar kort voor 20.00 uur de zaak opvallend snel leeg loopt. Als we zelf ook uitgegeten zijn en nieuwsgierig de meute achterna lopen blijkt dat er even verderop in een universiteitsgebouw iets bijzonders te doen is. Vandaar.
Glimmend koper in Svatováclavský pivovar
We lopen naar de grote pestzuil op het plein. We passeren het smalste huis van Olomouc (nauwelijks breder dan de voordeur) en niet veel later horen we plotseling wat geroep. Aan de balustrade van een gebouw hangt en roept een man!
Geen nood. Het blijkt een kunstwerk van David Cerny (dezelfde van de baby’s op de TV toren van Praag) en het gebouw is het museum voor moderne kunst. Ieder heel uur van negen ’s morgens tot negen ’s avonds gaat de donkerkoper-kleurige pop een keer heen en weer langs het gebouw. Het ziet er leuk uit. Menig voorbijganger kijkt vreemd om zich heen als hij het geroep hoort maar niet direct ziet waar het vandaan komt. Totdat er een glimlach verschijnt als men ontdekt dat het een bewegend kunstwerk is daarboven aan het museumgebouw. Even verderop prijkt tegen een half afgebroken gebouw een grote wandschildering van een koning die met een selfiestick en een mobieltje een zelfportret maakt.
Links: smalste huis van Olomouc Rechts: gevelkunstwerk van David Cerny
Na deze moderne kunst zien we op het marktplein het oudere werk: de pestzuil, ook bekend onder de naam Zuil van de Heilige Drievuldigheid. Deze 35 meter hoge zuil uit 1754 is gebouwd ter viering van het Christendom en staat op de Werelderfgoedlijst van de Unesco. De eigenlijke echte pestzuil (een Mariazuil) staat elders in de stad en is een stuk kleiner. In het donker is de grote zuil nauwelijks zichtbaar. Hier en daar branden wat lampjes, maar de enorme afmetingen zoals ons die opvielen op de afbeeldingen uit de folders komen nu na zonsondergang nauwelijks tot zijn recht.
Het astronomisch uurwerk aan de zijkant van het raadhuis is wel mooi verlicht. In tegenstelling tot het uurwerk van Praag liep hier ooit de aarde wel om de zon en niet andersom, maar toch heeft men gemeend dat later weer te moeten aanpassen zodat nu ook hier de zon om de aarde draait. De mozaïeken die erop staan zijn minder historisch van aard. Na de tweede wereldoorlog stond weinig meer overeind van het uurwerk van Olomouc en heeft men het herbouwd in socialistisch-realistische stijl.
Aan de markt kopen we nog een ijsje en besluiten dat het de moeite waard is hier zaterdag nog een hele dag terug te komen. De zaterdag hadden we nog niet ingepland maar opengehouden voor iets naar keuze. Na het zien van de stad lijkt ons dat wel een mooie invulling.
In het donker rijden we in een klein uur terug naar ons pension in Brno alwaar we kort nog wat typen op de laptop maar eenmaal in bed al snel in slaap vallen.
Historisch uurwerk bij het Olomoucer raadhuis en de zuil van de heilige Drie-eenheid
Voor morgen: een tweede bezoek aan Brno.
Voor nu: welterusten
Voor het ontbijt besteden we eerst nog wat tijd aan het versturen van wat foto’s en een kort verhaaltje richting thuisfront. Dat gaat niet meer zo makkelijk als de eerste dagen. Om onverklaarbare redenen is het niet meer mogelijk om met de laptop verbinding te krijgen met het wifi-netwerk van het pension. Met de smartphone lukt dat wel nog. We proberen om op de laptop een Word-document te typen, zetten daar enkele foto’s bij en slaan het vervolgens op als pdf-document. Dat pdf bestand zetten we vervolgens op de telefoon die wel nog verbinding heeft en vervolgens wordt het dagverslagje van gisteren alsnog per mail naar Nederland gestuurd. Het is omslachtig en tijdrovend, maar uiteindelijk lukt het. Tegen half negen, een half uur later dan normaal, zitten we aan de ontbijttafel
Het ontbijt bevalt goed, op de koffie en de stilte in de ontbijtruimte na.
Konden we gisteren nog op een terras in Brno de broodnodige ochtenddosis cafeïne nuttigen, vandaag moeten we op zoek naar een andere oplossing. Dankzij de hulp van tante Google vinden we een alternatief. Ongeveer 10 km ten oosten van Brno ligt langs de D1-snelweg een verzameling gebouwen om een parkeerplaats met naast een tankstation onder andere McDonalds, Subway, KFC en wegrestaurant Rohlenka. Een fatsoenlijke kop koffie moet daar wel te krijgen zijn. Daarbij, we kunnen er het nuttige met het aangename verenigen; er schijnt een gietijzeren standbeeld van een Oostenrijkse soldaat op de parkeerplaats te staan en dat beeld willen we graag eens zien. Het is een in 1890 vervaardigde kopie naar een origineel uit 1756 dat in een museum in Brno de tweede wereldoorlog ongeschonden overleefd heeft.
We prikken een virtueel vlaggetje op onze GPS kaart waar de soldaat zich zou moeten bevinden en gaan vol goede moed op pad.
Als we tegen kwart over tien de parkeerplaats van Rohlenka opdraaien zien we de soldaat niet direct staan. We lopen eerst bij de Subway naar binnen, bestellen een cappuccino en een latte macchiato en nemen plaats aan een van de tafeltjes. McDonalds is duidelijk beter in trek dan de Subway, hier is het lekker rustig, terwijl men bij de hamburgergigant hiertegeover al in de rij staat voor een vette hap. Tot onze verrassing is het wifi signaal dat we oppikken zdarma (gratis) en kunnen we online nogmaals op zoek naar waar het soldatenbeeld zich precies moet bevinden.
Dat (b)lijkt toch echt op nog geen 70 meter te zijn, maar kennelijk staan er net wat geparkeerde auto’s tussen ons en het beeld. Als de koffie op is lopen we richting parkeerplaats naar de plek die de GPS-pijl aanwijst, maar hoe we ook zoeken, we vinden niks. Als we bij een smalle grasstrook op het nulpunt aankomen en nog steeds niets zien wordt duidelijk wat het probleem is. Waar ooit de soldaat moet hebben gestaan bevindt zich slechts een lege betonnen sokkel met een gat in het midden.
Uhhhh. Waar zijt gij heen???
Is de soldaat even een blokje om? In restauratie misschien? Of hebben een stel ordinaire ijzerdieven toegeslagen?
We weten het niet, maar van een beeld is op de sokkel na geen spoor te bekennen.
Na wat aanvullend speurwerk vinden we online een Tsjechisch krantenartikel van ongeveer een maand geleden met de titel: “Standbeeld van Oostenrijks soldaat bij Rohlenko gestolen?”.
Aha! We zijn blijkbaar niet de enigen die het beeld kwijt zijn.
Ook de loco-burgemeester van Tvarožná, de gemeente waar Rohlenko vraagt zich, samen met een stel journalisten af, waar het beeld gebleven is. Uiteindelijk blijkt dat iemand in opdracht van het kasteel van Slavkov het beeld van de grenadier vijf weken geleden heeft opgehaald. Aangezien het beeld officieel eigendom is van het kasteel is men ook wettelijk verplicht het beeld te beschermen voor verval of diefstal. Omdat men dat niet kan garanderen zolang het beeld zich op een parkeerplaats langs de snelweg bevindt, heeft men onlangs besloten het beeld te verwijderen.
De werkers waren alleen vergeten alle betrokkenen in te lichten over hun activiteit, vandaar dat er in eerste instantie enige consternatie ontstond toen bleek dat het beeld plotsklaps van zijn sokkel verdwenen was.
We moeten het vandaag dus doen met een lege betonnen sokkel en de plaatjes van internet hoe mooi de soldaat er ooit bij stond en vervolgens onze weg oostwaarts ietwat teleurgesteld.
Als we een dik uur later zo’n 90 km verderop de snelweg verlaten komen we in het dorpje Chudobín langs een prachtig orthodox kerkje met groene en blauwe uivormige daken. We stoppen even om er een kijkje te nemen. Helaas is het toegangspoortje dicht dus het blijft bij een foto van de buitenkant en het lezen van de tekst op het infobord.
Een mooie verrassing langs de weg in Chudobín
We staan voor de orthodoxe kerk van Cyril en Metoděj, gebouwd in 1934-35 dankzij giften van gelovigen uit de omgeving. De kerk werd op eis van de nazi’s in de tweede wereldoorlog tijdelijk gesloten, maar nadien werden de diensten weer hervat. Ook nu nog zijn er wekelijks een paar missen, maar zoals gezegd, vandaag zit de zaak op slot.
Even verderop staan trouwens nog twee opvallende kerkgebouwen in het dorp.
De bijnaam van Chudobín is daarom ook wel “het dorp met de drie kerken”.
We rijden door en niet veel later doemt in de verte het op een heuvel gelegen kasteel van Bouzov op.
Bouzov in de verte
Rond de klok van half één komen we aan op de parkeerplaats waar we 60 kronen overhandigen aan een wazig uit zijn ogen kijkende parkeerwachter die wat onverstaanbaars mompelt en ons vervolgens iets toewenst dat nog het meeste lijkt op “peace man”.
Op weg naar het kasteel (het heet Hrad, dus is het eigenlijk een burcht en geen kasteel, want dat noemt men hier Zámek) komen ons twee ridders te paard vergezeld door een stel jonkvrouwen tegemoet. Ze zijn op weg naar een even buiten het dorp gelegen terrein waar demonstraties van riddergevechten gegeven worden. Bouzov is een van de drukst bezochte kastelen van Tsjechië en inderdaad, dit is de eerste keer dat we meerdere tientallen toeristen op één plek tegenkomen. Net als elders trouwens alleen Tsjechische nummerplaten op de parking. Een van hen heeft een wel heel creatieve dop op zijn trekhaak zitten: het hoofd van een Chucky achtige pop dat zo afgehakt zou kunnen zijn in een of andere horror B-film.
Het broertje van Chucky?
Alles ademt ridders en middeleeuwen
Langs de straat die naar de entreepoort leidt staat een serie marktkraampjes met souvenirs die vrijwel zonder uitzondering iets te maken hebben met ridders, middeleeuwen, kastelen en wat dies meer zij. Aangevuld met een enkele grilltent en een aanhanger met zoete harten en lollies voor de kids. Op de binnenplaats van de burcht is er –hoe kan het ook anders- een klein terrasje waar we een plekje in de schaduw uitzoeken en genieten van twee halve liters frambozenlimonade met prik uit de tap voor nog geen euro per stuk.
Blik op het kasteel vanaf het binnenplein
Kasteel Bouzov werd voor het eerst officieel genoemd in een document uit 1317. Toen bestond het uit een enkele toren met een paar lage bijgebouwen. De eerste eigenaar heette Búz van Búzov, waarnaar het kasteel ook is vernoemd. Eind veertiende eeuw werd er een voorburcht aan toegevoegd. Bij een brand in 1558 werd een groot deel van het oorspronkelijke kasteel verwoest en in 1620 werd er een nieuwe versie weer opgebouwd. Het kasteel wisselde tussentijds meermaals van eigenaar (meestal adel) tot het eind 17e eeuw overging in handen van een religieuze Duitse ridderorde. Zij bleven eigenaar tot, met het uitbreken van de tweede wereldoorlog in 1939, de nazi’s er hun intrek namen. Bij Heinrich Himmler viel het kasteel dusdanig in de smaak dat hij er een van zijn SS-eenheden plaatste. Na de oorlog werd het kasteel in het kader van de Beneš-decreten door de Tsjechoslowaakse overheid geconfisqueerd.
Het kasteel aan de zuidzijde
We kunnen starten aan de grote rondleiding om 14.00 uur en die zit met ruim 35 mensen bijna vol. Zoveel mensen in één rondleiding hebben we dit jaar – en ook vorig jaar- nog nergens gezien. Tijdens de rondleiding blijkt waarom het kasteel zo populair is. Dit mag met recht een sprookjeskasteel genoemd worden zoals je je dat van verhalen en sprookjes voorstelt.
Prachtige decoraties, wandschilderingen, kandelaars, houtsnijwerk, regenpijpdraken, enzovoorts enzovoorts. De rondleiding duurt bijna anderhalf uur en is zeer de moeite waard. Met afstand het meest tot de verbeelding sprekende kasteel dat we dit jaar gezien hebben. Het is geen toeval dat het kasteel het decor vormt in diverse Tsjechische speelfilms.
Het meest betoverende, wat ons betreft, zijn de kandelaars aan het plafond in een aantal ruimtes direct aan het begin van de rondleiding. De zogenaamde Lüsterweibchen (ook wel Leuchterweibchen) bestaan uit een houtsnijwerk van een schuin naar beneden kijkende dame op de kop van een hertengewei waarop kaarsen geplaatst werden. Ze schijnen sinds ca. 1400 voor te komen, voornamelijk in het Duitstalig gebied. Ze waren vrij geliefd (en ook vrij prijzig). Zelfs de beroemde Albrecht Dürer heeft in 1513 een exemplaar voor een van zijn vrienden ontworpen en daarna op aquarel getekend. De exemplaren in het kasteel van Bouzov zijn waarschijnlijk afkomstig van een opleving in het genre eind 19e eeuw.
Iets verderop zijn de dames vervangen door ridders op een paard en is het gewei vervangen door een metalen plaat.
Blik op het binnenhof vanaf de tweede verdieping
In het circus tegenwoordig verboden, maar hier nog gewoon liggend op de vloer
Lüsterweibchen
Klavecimbaalmuziek in de feestzaal
Ridder aan het plafond
52 meter diepe waterput op het binnenhof
Na de rondleiding lopen we nog even naar het “historisch areaal” maar daar is weinig meer te beleven en ook het riddertoernooi aan de andere kant van het dorp is nèt gedaan als we er aankomen. In het dorp zelf heeft iemand zich veel moeite gedaan aan het maken van een opvallende tuinschutting. Op ieder latje staat een omgekeerde mok bovenop. Aan de voorkant, aan de zijkant en zelfs al een deel van de achterkant. Meer dan honderd mokken in allerlei kleuren en maten staan ondersteboven op de latjes. Of het ook een functie heeft of dat men alleen het hek ermee wil opfleuren kunnen we niet ontdekken. Voorbijgangers blijven er even staan om het kunstwerkje te bewonderen of er een foto van te maken. Wij ook.
Geen paaltje blijft onbedekt
Tegen vier uur nemen we de auto en rijden een kort stukje terug naar de grotten die we op de planning hadden staan. Als we daar aankomen blijken die grotten net dicht. We zijn zo lang in Bouzov geweest dat we ons in Javoříčko beperken tot het zoeken van een geocache in de buurt. Het is even flink puffen om de berg op te lopen. Maar we worden beloond. Achterom de grotten klinkt een piano. Ook hier heeft iemand, net als in Mikulov, een piano in de openlucht opgesteld en neemt menig voorbijganger spontaan plaats achter de toetsen om een riedeltje te spelen.
Als je nog geen goed humeur hebt, krijg je het hier wel van.
Op het grindpad staan we een tijdje stil om een joekel van een kever te bekijken. Een paar dagen terug hebben we een soortgelijk exemplaar in Valtice gezien, maar deze is nog groter.
Groot, groter, grootst
Aansluitend wandelen we in een boog terug naar het monument voor het verdwenen dorp.
Javoříčko wordt ook wel het Moravische Lydice genoemd. Op 5 mei 1945, vier dagen voor het eind van de tweede wereldoorlog, vond Heinrich Himmler die een SS eenheid op het kasteel van Bouzov had geplaatst het nodig als wraakactie tegen het plaatselijke verzet zijn manschappen naar het dorp te sturen, alle 38 aanwezige mannen dood te schieten en vervolgens het dorp plat te laten branden.
Er is een soort vredespark in het voormalige dorpsgedeelte aangelegd met daarbij een herinneringskruis met monument, bedoeld om deze tragedie te herdenken. Net als in Fleury bij Verdun (Fr.) zijn ook in Javoříčko de funderingen van de huizen die er ooit gestaan hebben zichtbaar gemaakt en is er bij iedere fundering een foto en toelichtende tekst over hoe het vroeger hier geweest is. Voor wie nog meer wil zien en online kan zijn er dan nog op ieder bordje een of meerdere QR codes toegevoegd.
Als we na het lezen van de teksten weer met beide benen op de grond staan lopen we zwijgend naar de auto terug. Ongelofelijk waartoe de mens in staat is.
Monument
Aansluitend, het is inmiddels zes uur, rijden we richting Olomouc waar we op zoek gaan naar een avondmaaltijd. We vinden er een in de Svatováclavský pivovar, een opvallend drukke bierbrouwerij met restaurant waar we, naast lekker eigen gebrouwen zwartbier, ook een heerlijk diner voorgeschoteld krijgen aan het enige tafeltje dat nog vrij is. Een overvolle eetgelegenheid waar kort voor 20.00 uur de zaak opvallend snel leeg loopt. Als we zelf ook uitgegeten zijn en nieuwsgierig de meute achterna lopen blijkt dat er even verderop in een universiteitsgebouw iets bijzonders te doen is. Vandaar.
Glimmend koper in Svatováclavský pivovar
We lopen naar de grote pestzuil op het plein. We passeren het smalste huis van Olomouc (nauwelijks breder dan de voordeur) en niet veel later horen we plotseling wat geroep. Aan de balustrade van een gebouw hangt en roept een man!
Geen nood. Het blijkt een kunstwerk van David Cerny (dezelfde van de baby’s op de TV toren van Praag) en het gebouw is het museum voor moderne kunst. Ieder heel uur van negen ’s morgens tot negen ’s avonds gaat de donkerkoper-kleurige pop een keer heen en weer langs het gebouw. Het ziet er leuk uit. Menig voorbijganger kijkt vreemd om zich heen als hij het geroep hoort maar niet direct ziet waar het vandaan komt. Totdat er een glimlach verschijnt als men ontdekt dat het een bewegend kunstwerk is daarboven aan het museumgebouw. Even verderop prijkt tegen een half afgebroken gebouw een grote wandschildering van een koning die met een selfiestick en een mobieltje een zelfportret maakt.
Links: smalste huis van Olomouc Rechts: gevelkunstwerk van David Cerny
Na deze moderne kunst zien we op het marktplein het oudere werk: de pestzuil, ook bekend onder de naam Zuil van de Heilige Drievuldigheid. Deze 35 meter hoge zuil uit 1754 is gebouwd ter viering van het Christendom en staat op de Werelderfgoedlijst van de Unesco. De eigenlijke echte pestzuil (een Mariazuil) staat elders in de stad en is een stuk kleiner. In het donker is de grote zuil nauwelijks zichtbaar. Hier en daar branden wat lampjes, maar de enorme afmetingen zoals ons die opvielen op de afbeeldingen uit de folders komen nu na zonsondergang nauwelijks tot zijn recht.
Het astronomisch uurwerk aan de zijkant van het raadhuis is wel mooi verlicht. In tegenstelling tot het uurwerk van Praag liep hier ooit de aarde wel om de zon en niet andersom, maar toch heeft men gemeend dat later weer te moeten aanpassen zodat nu ook hier de zon om de aarde draait. De mozaïeken die erop staan zijn minder historisch van aard. Na de tweede wereldoorlog stond weinig meer overeind van het uurwerk van Olomouc en heeft men het herbouwd in socialistisch-realistische stijl.
Aan de markt kopen we nog een ijsje en besluiten dat het de moeite waard is hier zaterdag nog een hele dag terug te komen. De zaterdag hadden we nog niet ingepland maar opengehouden voor iets naar keuze. Na het zien van de stad lijkt ons dat wel een mooie invulling.
In het donker rijden we in een klein uur terug naar ons pension in Brno alwaar we kort nog wat typen op de laptop maar eenmaal in bed al snel in slaap vallen.
Historisch uurwerk bij het Olomoucer raadhuis en de zuil van de heilige Drie-eenheid
Voor morgen: een tweede bezoek aan Brno.
Voor nu: welterusten
Na drie maanden winterstop/writersblock wordt het tijd weer verder te gaan met dag 11 