Paseky nad Jizerou, dorp van vergeten patriotten
(nb: We hebben de paarse en groene route enigszins kriskras gevolgd omdat we in eerste instantie niet vonden wat we zochten.)
Op de grens van het IJzer- en Reuzengebergte ligt Paseky nad Jizerou, een idyllisch gelegen dorpje met kleine houten huisjes die zich vastklampen aan de heuvelrug Příchovický hřeben. Het ligt zo’n 6,5 kilometer vanaf Vysoké nad Jizerou en ongeveer honderd kilometer ten noordoosten van Praag. Het laagste punt is het niveau van de rivier de Jizera (476m) en het hoogste punt is Bílá skála (964 meter). Paseky heeft een de rijke historische muzikale traditie en bezit mooie oude volksarchitectuur. Het dorp is waarschijnlijk opgericht in de 16e eeuw, de oudste bewaard gebleven documenten dateren van 1654. Zo rond die tijd werden er in Makov, het oudste deel van Paseky, glasfabriekjes opgezet.
Makov, het oudste deel van Paseky
In een ander deel van Paseky, genaamd Havírna, vond men nog zichtbare sporen van het delven van zilver op traditionele wijze. Door het kappen van bos ten behoeve van de glasfabriekjes en boerderijen met weefgetouwen, begonnen er steeds meer open plekken te verschijnen - vandaar dat het dorp de naam Paseky kreeg, wat –open plekken- betekent. Het dorp telde de meeste inwoners in het jaar 1869, 212 woningen met 1710 inwoners. Na het verdrag van Munchen, in 1938, werd Paseky onderdeel van Sudetenland. Hoewel de inwoners na de oorlog niet meededen aan de massale uitdrijving van de Duitsers was er na deze massale uitdrijving wel een heel groot verlies aan permanente bewoners. Momenteel zijn dit er ongeveer 250, veel huizen zijn niet meer permanent bewoond. In 1979 werd de school gesloten. Huizen raakten in verval maar het unieke karakter van het dorp is behouden gebleven, het wordt voor een groot deel bepaald door de oorspronkelijke landelijke architectuur. Schrijver Karel Vaclav Rais werd in de 19e eeuw geïnspireerd door de lokale land en zijn mensen en schreef over het leven in Paseky zijn bekendste roman, " De vergeten patriotten".
Het noordelijk gebied rond het dorp is gelegen in het beschermd nationaal park, de KRNAP, het zuidelijk deel valt onder CHKO Jizerské hory.
Van de prachtige berglandschap huisjes, de zogenaamde roubenky, met hun typische decoraties, zijn er diverse bewaard gebleven. Ze zijn van het vysoké type, eenvoudige lay-out maar rijkelijk versierd. Ook de oude molen staat in Makov. Vele zijn opgenomen in het register van culturele monumenten.
De specifieke schoonheid van de roubenka’s vloeien voort uit hun natuurlijke samensmelting met het omringende landschap, de oorspronkelijke charme van volkskunst en de ambacht van deze specifieke bouw.
Nr.94
Roubenka nr. 94 is ongetwijfeld één van de beroemdste gebouwen van volks architectuur in het Reuzengebergte. Het heeft een prachtige brede gevel met een” kočičí procházkou”, een zogenaamde kattenloop. Nr. 94 heeft zelfs een dubbele kattenloop. Kenmerk nr. 2: op het dak golven van gesmolten teer. Bijzonder…lelijk vonden wij.
..dubbele kattenloop..
..golven van teer op het dak..
Beiden bepalen wel de authentieke expressie van het huis maar er is nog derde bijzonder kenmerk. De hoekverbindingen zijn versierd met witte kruisjes, (Ondřejská) vergezeld met puntjes. De versieringen zijn nog in originele staat, 19e eeuws. Deze originele versieringen, deze kenmerken zijn zeldzaam en verdienen aandacht en bescherming.
Wordt vervolgd
(nb: We hebben de paarse en groene route enigszins kriskras gevolgd omdat we in eerste instantie niet vonden wat we zochten.)
Op de grens van het IJzer- en Reuzengebergte ligt Paseky nad Jizerou, een idyllisch gelegen dorpje met kleine houten huisjes die zich vastklampen aan de heuvelrug Příchovický hřeben. Het ligt zo’n 6,5 kilometer vanaf Vysoké nad Jizerou en ongeveer honderd kilometer ten noordoosten van Praag. Het laagste punt is het niveau van de rivier de Jizera (476m) en het hoogste punt is Bílá skála (964 meter). Paseky heeft een de rijke historische muzikale traditie en bezit mooie oude volksarchitectuur. Het dorp is waarschijnlijk opgericht in de 16e eeuw, de oudste bewaard gebleven documenten dateren van 1654. Zo rond die tijd werden er in Makov, het oudste deel van Paseky, glasfabriekjes opgezet.
Makov, het oudste deel van Paseky
In een ander deel van Paseky, genaamd Havírna, vond men nog zichtbare sporen van het delven van zilver op traditionele wijze. Door het kappen van bos ten behoeve van de glasfabriekjes en boerderijen met weefgetouwen, begonnen er steeds meer open plekken te verschijnen - vandaar dat het dorp de naam Paseky kreeg, wat –open plekken- betekent. Het dorp telde de meeste inwoners in het jaar 1869, 212 woningen met 1710 inwoners. Na het verdrag van Munchen, in 1938, werd Paseky onderdeel van Sudetenland. Hoewel de inwoners na de oorlog niet meededen aan de massale uitdrijving van de Duitsers was er na deze massale uitdrijving wel een heel groot verlies aan permanente bewoners. Momenteel zijn dit er ongeveer 250, veel huizen zijn niet meer permanent bewoond. In 1979 werd de school gesloten. Huizen raakten in verval maar het unieke karakter van het dorp is behouden gebleven, het wordt voor een groot deel bepaald door de oorspronkelijke landelijke architectuur. Schrijver Karel Vaclav Rais werd in de 19e eeuw geïnspireerd door de lokale land en zijn mensen en schreef over het leven in Paseky zijn bekendste roman, " De vergeten patriotten".
Het noordelijk gebied rond het dorp is gelegen in het beschermd nationaal park, de KRNAP, het zuidelijk deel valt onder CHKO Jizerské hory.
Van de prachtige berglandschap huisjes, de zogenaamde roubenky, met hun typische decoraties, zijn er diverse bewaard gebleven. Ze zijn van het vysoké type, eenvoudige lay-out maar rijkelijk versierd. Ook de oude molen staat in Makov. Vele zijn opgenomen in het register van culturele monumenten.
De specifieke schoonheid van de roubenka’s vloeien voort uit hun natuurlijke samensmelting met het omringende landschap, de oorspronkelijke charme van volkskunst en de ambacht van deze specifieke bouw.
Nr.94
Roubenka nr. 94 is ongetwijfeld één van de beroemdste gebouwen van volks architectuur in het Reuzengebergte. Het heeft een prachtige brede gevel met een” kočičí procházkou”, een zogenaamde kattenloop. Nr. 94 heeft zelfs een dubbele kattenloop. Kenmerk nr. 2: op het dak golven van gesmolten teer. Bijzonder…lelijk vonden wij.
..dubbele kattenloop..
..golven van teer op het dak..
Beiden bepalen wel de authentieke expressie van het huis maar er is nog derde bijzonder kenmerk. De hoekverbindingen zijn versierd met witte kruisjes, (Ondřejská) vergezeld met puntjes. De versieringen zijn nog in originele staat, 19e eeuws. Deze originele versieringen, deze kenmerken zijn zeldzaam en verdienen aandacht en bescherming.
Wordt vervolgd