Vergrijzing in Tsjechië

Welkom op Tsjechie.net

Het Tsjechisch Forum, in een nieuw jasje!

In Tsjechië moet de pensioensysteem op de schop. De regering van Tsjechië werkt aan een hervorming van het pensioenstelsel. De inkomsten van de huidige gepensioneerden worden nog altijd opgebracht door de werkenden

Het Tsjechische omslagstelsel is niet langer houdbaar gezien de demografische ontwikkeling. Na 2007 zal de Tsjechische bevolking snel vergrijzen. Volgens voorspellingen van de VN zal Tsjechië in 2050 samen met Hongarije en Letland de meest vergrijsde samenleving van Europa te zijn.

De ideeën die Spidla onlangs lanceerde, zijn nog geen officieel regeringsvoorstel en moeten bovendien de lange weg door het parlement nog afleggen. Maar nu al noemen de meeste analisten de hervorming te mager, terwijl de vakbonden nu al met acties dreigen.

Een van de belangrijkste maatregelen waartegen de vakbonden protesteren is het verhogen van de pensioengerechtigde leeftijd. In 2007 moet die zowel voor mannen als vrouwen 63 jaar bedragen. Vooral het feit dat vrouwen even lang moeten werken als mannen leidt tot veel protest. Tot nu toe konden vrouwen per opgevoed kind een jaar eerder met pensioen. Een andere omstreden maatregel is het opheffen van de zogeheten contributievrije periodes. De nog altijd geldende regel uit de communistische periode bepaalt dat jaren van studie, militaire dienst en opvoedingsverlof, waarin iemand geen salaris geniet, meetellen als periode waarin sociale premies zijn betaald.

Deze maatregelen lijken logisch. De levensverwachting is sinds de val van het communisme spectaculair gestegen. De statistische Tsjechische man leeft zelfs vijf jaar langer dan dertien jaar geleden. Volgens de meeste economen is een pensioengerechtigde leeftijd van 65 onontkoombaar.

Nu al gaat 26% van het brutosalaris in Tsjechië op aan pensioenen. Als er niets gebeurt groeit dat percentage in 15 tot 20 jaar uit tot 35 a 40%. Halverwege de jaren negentig is een begin gemaakt met vrijwillige pensioenfondsen. Wie 100 kronen inlegt krijgt 50 kronen cadeau van de staat. De maximumsubsidie per maand bedraagt 150 kronen voor wie 500 kronen spaart. Wie daaroverheen 1000 kronen opzijzet voor zijn pensioen, kan dat bedrag aftrekken van zijn inkomen voor de belasting.

Ruim de helft van alle Tsjechische werknemers doet mee aan deze vrijwillige oudedagvoorziening. Het probleem is echter dat de gespaarde sommen te gering zijn om de toekomstige pensioenvoorziening te garanderen. Alles bij elkaar omvat het vrijwillige systeem 2 - 3% van de brutosalarissen.
 
Pensioenhervorming is inderdaad een erg lastige kwestie. Het is duidelijk dat het moet, maar niemand wil op de blaren zitten. Zie de Franse aanpak: massa-betogingen tegen regels waar wij in NL van denken 'da's zo erg toch niet?' Het gaat om verworven rechten. Als politicus heb je veel moed nodig om dit proces op te starten; je wordt nl waarschijnlijk niet herkozen. In EU verband wordt natuurlijk ook zwaar aangestuurd op pensioenhervormingen; het vormt de grootste tijdbom onder de euro-economie. Ideaal is het als Spidla nog een leuk potje vindt dat de hervorming voor een aardig deel kan financieren: zijn er nog leuke aandeelpakketten in Skoda/banken/weetikwat te verkopen?
Enne, instroom van jonge immigranten is inderdaad welkom. Maar dan wel van de legale en premie-betalende soort.
Ook moet getracht worden de vergrijzing te verminderen. Mijns inziens ligt dat vooral bij de woonruimte-politiek; als het nu wat simpeler/betaalbaarder wordt voor jonge Tsjechen om een ruime woning te krijgen, heb je de kans dat er wél, dan wel méér kinderen per stel komen.
 
Bovenaan