Tsjechische gebruiken met Kerst

Welkom op Tsjechie.net

Het Tsjechisch Forum, in een nieuw jasje!

Ad Verschoor

Donateur
Tsjechische kerstradities
Kerstdiner, bijgeloof en karper
De lampjes van de kerstboom branden, de hele familie zit om tafel en heerlijke geuren komen uit de keuken. Štědrý večer, zoals kerstavond in Tsjechië wordt genoemd, is de belangrijkste feestdag in Tsjechië en gaat gepaard met vele tradities.

Karper in de badkuip, voor het kerstdiner en in de portemonnee
Tsjechen hebben nooit problemen om een kerstmaal te bedenken. Ieder jaar staat er karper met aardappelsalade op het menu. Voor kerst staan er op iedere straathoek zwarte tonnen met levende karpers erin. Deze karpers komen vooral uit de traditionele viskweek gebieden rond de stad Třeboň. Tsjechen kopen een of twee vissen en houden deze vervolgens in hun badkuip als een soort huisdier. Sommige mensen laten de karper vrij, maar de meeste mensen eten de vis op met kerstavond. Het eten van karper is sinds de 19de eeuw een traditie geworden en heeft een religieuse betekenis. In Tsjechië is 24 december een vastendag en volgens het Christelijke geloof mag er op een vastendag alleen vis worden gegeten. Aan karper zit lekker veel vlees, zodat de hele familie mee kan eten. Gepocheerde karper met groenten en kruiden is één van de traditionele recepten en is sindsdien een onmisbaar symbool van de Tsjechische kerst. Ook de schubben van de vis hebben een symbolische betekenis. Het is gebruikelijk om een stukje van de schubben te bewaren in de portemonnee. De gedachte hierachter is dat het ervoor zorgt dat er voor het nieuwe jaar geen geldzorgen zullen zijn.
vrju-005-5632-advent.jpg.aspx

Het gouden varken, schoenen gooien en appels doorsnijden
Het bewaren van de schubben van de karper is één van de vele Tsjechische manieren om de toekomst te voorspelen. Maar in Tsjechië zijn er meer bijgeloven. Tijdens het kerstdiner is het bijvoorbeeld van boze om van tafel te gaan, dat brengt ongeluk. En op de dag zelf mag er niet gegeten worden tot het kerstdiner. Een hele uitdaging als overal lekkernijen staan. Wie slaagt, zo zeggen ze, ziet een gouden varken wat een goed teken is.

Een traditie met kerst is het gooien van schoenen door jongedames. Als de neus van de schoen naar de deur wijst, zal het meisje trouwen binnen een jaar. Wanneer de schoen in de tegenovergestelde richting wijst, zal het meisje single blijven voor minstens een jaar. Een appel doorsnijden is ook een Tsjechische traditie. Wie het volgende jaar een goed en gezond jaar wil hebben moet een appel doorsnijden in de helft. Wanneer de zaden in de appel eruit zien als een vijfpuntige ster, zal iedereen aan tafel gezond blijven. Maar is het geen ster dan is het mogelijk dat iemand ziek wordt. Een andere kerstgewoonte is om een halve walnotendop met een kaarsje erin aan te steken en in het water te plaatsen. Blijft het ‘bootje’ drijven dan staat er een goed jaar te wachten, als het bootje zinkt is het een minder goed teken.

Nachtmis en baby Jezus
Na het kerstdiner rinkelt een belletje en dat betekent dat de cadeaus uitgepakt mogen worden. In Tsjechië zijn de cadeautjes niet door de Kerstman gebracht maar door baby Jezus. Na het uitpakken van de cadeaus gaat men naar de nachtmis. Gelovig of niet, iedereen gaat naar de kerk en het is er dan ook vaak bomvol. Tijdens de nachtmis ontbreekt de ‘Rybovka’ niet. Deze religieuze muzikale compositie, genaamd ‘Česká mše vánoční’ ofwel ‘Boheemse Herdersmis’ gecomposeerd door de Tsjech Jakub Jan Ryba, vertelt het verhaal van de geboorte van Jezus van Nazareth en de komst van de herders in Bethlehem.

Bron: czechtourism.com
 
De karper zwemt in de badkuip om de grondsmaak uit de vis te halen.
Dat duurt enkele dagen, daarna kan je het gevecht met de vis aan.
Het is namelijk één graten pakhuis.
Het vlees is lekker, maar al die graten, eigenlijk niet te doen.
Ik bemerk trouwens dat de vis langzamerhand uit het menu verdwijnt.
 
Sinds we in Tsjechië wonen probeer ik karper te eten, beter gezegd, karper weg te krijgen. En dat lukt maar niet. Ik kan dat gratenpakhuis maar niet lekker vinden. De smaak niet en de vele, vele graten niet. Vrouwlief en de kinderen eten het wel; ik knaag lekkere schnitzels met Kerst. Bij de aardappelsalade.

Wij hebben de afspraak dat we kerstavond Tsjechisch eten en eerste kerstdag de Nederlandse kerstmaaltijd. Dus dan altijd iets van wild met groenten e.d. Ieder z’n meug, maar die Tsjechische traditie heb ik niet kunnen overnemen.
 
Tsjechië heet net als Nederland een "atheïstisch" land te zijn. Maar anders dan NL houden
de Tsjechen wel vast aan hun landgewoontes. Iedereen viert Kerstmis en dat zie je ook terug
in de openbare ruimte. Heerlijk toch, die Kerstbomen en sfeervolle verlichting overal en kerstliedjes
door de luidsprekers. Niemand die daar op tegen is. Mooi volk!
Een Kerstnieuwtje is de onderstaande tram in Praag. Straks rijdt die vast ook in Brno, Ostrava
en Pilsen.
https://praha.idnes.cz/praha-vanocn...praha-zpravy.aspx?c=A171201_174346_domaci_lre
 

Ad Verschoor

Donateur
Laat je verrassen door bijzondere kersttradities in Tsjechië

Feestelijk versierde straten, speelse melodieën van de alom bekende kerstliederen en geurend kerstbrood. In de Tsjechische steden hangt een betoverend sfeertje. De feestdagen komen eraan en veel Tsjechen kijken hier al weken naar uit.

julie-vrábelová-czechtourism.jpg


Een Tsjechische kerst gaat gepaard met veel tradities. De krokant gebakken karper met een stevige aardappelsalade mag niet ontbreken op kerstavond net als de vele kerstkoekjes. Kerst vieren in Tsjechië staat garant voor een unieke ervaring. Kies uit 1 van deze sfeervolle activiteiten en maak kennis met een Tsjechische kerst.

Ga op gastronomische ontdekking bij de kerstmarkten
Een kerstmarkt is de perfecte plek om de specialiteiten van de Tsjechische keuken te proberen en in Praag zijn er meerdere markten die je kunt bezoeken. Volgens de Amerikaanse nieuwszender CNN behoort de kerstmarkt op het Oude Stadsplein in Praag tot de 10 mooiste ter wereld. Behalve een rijk cultureel programma en de marktstalletjes met een ruim assortiment aan producten zijn er ook allerlei gastronomische kraampjes met traditionele kerstspecialiteiten en hete dranken om op te warmen. Probeer de gepofte kastanjes of de zoete trdelník. Het pittoreske Český Krumlov in het zuiden van Bohemen staat garant voor een sprookjeskerst. In dit stadje is tevens een adventsmarkt en op de binnenplaats van het kasteel kunnen bezoekers traditionele producten kopen op de ambachtelijke beurs. In Český Krumlov worden op verschillende plaatsen in de stad speciale kerstprogramma’s voor kinderen en volwassenen georganiseerd.

Kerstmenu in 4 gangen in Chateau Mcely
Op het barokke slot Chateau Mcely, dat voor zijn bezoekers speciale kerstarrangementen vol activiteiten, luxe en gastronomische belevenissen in petto heeft, vier je Kerstmis in koninklijke stijl. Er is een 4 gangen kerstmenu, maar het is ook mogelijk om op 24 december naar het restaurant Piano Nobile te gaan. Hier worden traditionele gerechten in een luxueuze vorm geserveerd.

Probeer het Tsjechische gerecht Kuba – gort met paddenstoelen. Andere traditionele kerstgerechten die geserveerd worden zijn vissoep, gebakken karper met aardappelsalade en een zachte peperkoek als zoet hoogtepunt.

Word warm met een glas glühwein
Tijdens een rondvaart door het gebied Lednice-Valtice. Niet alleen lekker eten hoort bij Kerstmis, maar ook een drankje. De meest traditionele Tsjechische adventsdrank is de gekruide glühwein. Op veel kerstmarkten is deze geurende warme wijn te koop. Veel leuker is om deze drank te proeven tijdens een rondvaart over de koninklijke rivier de Dyje door het winterse park van kasteel Lednice. Het maakt deel uit van het gebied Lednice-Valtice, het grootste ontworpen landschapsgebied in Europa met vele bijzondere architectonische en natuurlijke monumenten. In de wintermaanden, van december t/m maart, zijn er rondvaarten in het weekend en op feestdagen.

kerstmarkt-julie-vrábelová-czechtourism.jpg


Een witte kerst in de bergen
Grote kans dat er een dik pak sneeuw ligt in Tsjechië tijdens de feestdagen. In het Reuzengebergte valt vaak al sneeuw in november en wie geluk heeft kan ook in de rest van het land een witte kerst verwachten. Liefhebbers van wintersport kunnen hun hart ophalen en genieten van kilometers aan pistes en langlaufroutes. Er zijn diverse gezellige pensions en vakantiehuizen beschikbaar waar je een knusse kerst kunt vieren. De meeste Tsjechen gaan niet uiteten met kerst, maar veel restaurants zijn open en bereiden zowel het traditionele kersteten als andere gerechten. Vier je oud en nieuw in Tsjechië dan kun je een gezellig feestje verwachten in sommige skiresorts. Veel Tsjechen gaan met nieuwjaar naar de bergen om te feesten en te skiën.

Wat is de beste kerstmarkt van 2017?
Wat is de beste kerstmarkt van 2017? Waar drink je de lekkerste glühwein? Waar vind je de mooiste kerststal en verkochten ze de beste cadeaus voor onder de kerstboom? Laat het ons weten in de poll. Laat het ons weten in de poll. Doe mee en kies jouw favoriet. De kerstmarkt met de meeste stemmen van het publiek wint de Kerstmarkt Award 2017.



Bron: verkeersbureaus.info
 
Maar hoe zit dat nou met die graatjes in de karper?

Bij de Tesco wordt/ werd de vacuum karper aangeboden, en altijd met zichtbare ribben. Niet echt een filet.
Het lukt me wel hoor, om er iets eetbaars van te maken, maar de verlokking van vissticks lonkt wel altijd.
Zeker voor de kleinkinderen.
 
http://www.smulweb.nl/blog/will_s/10212/de-vele-graten-en-graatjes-van-zoetwatervis

Hier de oplossing om je vis zonder die vervelende graatjes te eten. In rivier- of zoetwatervis zit vaak heel wat meer graat dan in zeevis en dat is voor veel mensen een reden om geen zoetwatervis te eten.
Er is echter een eenvoudig middeltje om met die vervelende graatjes korte metten te maken:

Voor het recept gaan we uit van 1 kg schoongemaakte vis.

Doe de vis in een ruime pan en giet er zoveel warm water over dat de vis net onderstaat.
Voeg 1 deciliter azijn toe en breng het geheel aan de kook.
Neem, zodra het kookpunt is bereikt, de pan van het vuur en laat alles afkoelen.
Laat de vis in dit afgekoelde water-azijnmengsel ten minste 6 uur liggen.
Schep de vis uit de pan en bereid hem zoals het recept voorschrijft.

Van die talloze graatjes hebt u nu geen hinder meer.
Denk aan deze methode bij baars, snoekbaars, brasem en karper.

Misschien iets om uit te proberen?
 
Ik kwam dit vandaag tegen. Heeft iemand de Tsjechische naam of een link met een Tsjechische beschrijving zoals hieronder. Dat wil ik zenden naar een goede vriendin ;)

Tsjechië – Schoenwerpen
Tsjechië heeft een van de leukste kersttradities! In Tsjechië wordt een dag voor Kerst voorspeld of vrijgezelle vrouwen het aankomend jaar geluk krijgen in de liefde. Dit voorspellen ze aan de hand van het gooien van schoen met hoge hak. De vrouwen gaan met hun rug naar de deur staan en gooien dan een schoen met hoge hak over hun schouder. Wijst de punt van de hak naar de deur, dan zal ze binnen één jaar trouwen, maar wijst de punt een andere kant op dan moet ze nog een jaartje wachten.
 
Kerst in Tsjechië: karper op het menu

Elk land heeft zo zijn eigen tradities als het om kerst gaat. In Groot-Brittannië is de kerstmaaltijd niet compleet zonder christmas crackers, in de Oekraïne hangen ze spinnen in de kerstboom, in Zweden vereren ze de kerstgeit en in Tsjechië staat karper op het kerstmenu. Petra Hoek-Polakova (51) weet als geboren en getogen Tsjechische alles van deze traditie: ,,We laten het bad vollopen en houden daar de karper tot de kerst in.”

Van vijver naar bad
Haar man Dirk Hoek wist niet wat hij zag, toen hij voor het eerst kerst vierde in het thuisland van zijn vrouw Petra. In het bad in de badkamer van zijn schoonouders zwom een enorme karper. ,,In Tsjechië eten we geen kalkoen of rollade met kerst, maar karper”, vertelt Petra. De karpers worden speciaal voor dit doel bij grote kwekerijen in het hele land vetgemest, tot ze wel vier of vijf kilo zwaar zijn. Kort voor kerst worden ze uit de kweekvijver gevist en overgebracht naar bassins bij supermarkten en markten. Petra: ,,Twee dagen voor kerst kopen we een of twee karpers en die nemen we levend mee naar huis. We laten het bad vollopen en houden daar de karper tot de kerst in.” De vis reinigt zichzelf in het bad: ,,Karpers zoeken hun eten in de bodem en krijgen daardoor modder binnen. In het schone badwater spuugt hij de modder, steentjes en andere troep uit. Daardoor krijgen wij een schone vis die niet meer zo stinkt en naar modder smaakt”, legt de Tsjechische uit.

shutterstock_532713115-600x410.jpg

Kerstsfeer in Praag – Foto: Shutterstock

Schubben voor geluk
Vlak voor kerst wordt de karper gedood en klaargemaakt: de ingewanden vormen de basis van de soep die als voorgerecht wordt opgediend, de vis zelf is het hoofdgerecht van de kerstmaaltijd. ,,We eten er aardappelsalade volgens geheim recept bij”, voegt Petra toe. Ook geheel volgens traditie worden een paar schubben van de karper in de portemonnee bewaard: ,,Dat brengt geluk. De schubben glimmen een beetje, net als muntgeld. De schubben behoeden ons voor geldzorgen.”

Kerstdiner op kerstavond
De Tsjechen verorberen de karper de avond voor kerst, 24 december. ,,En niet zoals in Nederland tijdens de kerstdagen”, legt Petra uit. Het kerstdiner verloopt vervolgens ook op geheel eigen wijze: ,,We zetten alles wat we nodig hebben op tafel. Tijdens het diner mag niemand opstaan, dat brengt ongeluk. Diegene is er volgend jaar misschien niet meer bij. Als iedereen is uitgegeten, pakt de vader een belletje en rinkelt. Dat is het teken dat je van tafel mag en bij de kerstboom in de woonkamer mag kijken of er cadeautjes onder liggen.” Nadat de cadeautjes zijn uitgepakt, maakt men zich op voor de kerstmis. De Tsjechen zijn niet heel kerktrouw, maar net als in Nederland zit de kerk tijdens de mis op kerstavond bomvol.

shutterstock_239208898-600x400.jpg

Handgemaakte Tsjechische kerstballen – Foto: Sergey Kohl / Shutterstock

Niet naar Ikea
Tijdens de kerstdagen gaan Tsjechen bij familie op bezoek en nemen dan dozen vol zelfgemaakte koekjes en cakejes mee. ,,We beginnen half november al met het bakken van de eerste koekjes”, vertelt Petra. Ze woonde vijftien jaar in Groningen, lang genoeg om de kerstgewoonten in Nederland en Tsjechië met elkaar te kunnen vergelijken. ,,Met kerst uit eten gaan doen wij in Tsjechië niet zo snel en in de file staan om bij Ikea of een woonboulevard te komen ook niet. Alle winkels zijn op 25 en 26 december dicht in Tsjechië”, lacht de Tsjechische. Waar ze zich in Nederland ook over verbaasde, was de kerstboom: ,,Zodra Sinterklaas weg, staat de kerstboom bij Nederlanders al in huis. Soms zelfs nog eerder. In Tsjechië zetten we de boom pas 23 december op, maar hij blijft wel tot Driekoningen staan.”

Reisleidster Petra
Petra Polakova ontmoette de Groninger Dirk Hoek begin jaren negentig in Tsjechië. Hij werkte als touringcarchauffeur voor Dalstra Reizen. Zij ging voor de touroperator op locatie in Tsjechië werken als gastvrouw en gids. In 1997 kwam Petra naar Nederland en trouwde ze met Dirk, samen kregen ze zoon Dennis. Ook leerde ze de Nederlandse taal, die ze nu vloeiend spreekt. In 2011 besloot het gezin naar Tsjechië te verhuizen, waar Petra’s achternaam conform Tsjechische regels Hoekova-Polakova werd.

42258275_701214070239279_1313866771140182016_n-466x600.jpg

Petra Hoek weet alles over kerst in Tsjechië – Foto Reis&Co

Petra woont in Rokytnice in het Reuzengebergte en werkt als reisleidster weer samen met Dalstra Reizen: ze stelt in overleg reisprogramma’s in Tsjechië samen en begeleidt de reizen: ,,Ik ben er van begin tot eind bij. Samen met de gasten zijn we de hele dag op pad, ontzettend leuk om te doen. Omdat ik Tsjechische ben, weet ik veel over onze tradities en ik kan het goed vergelijken met Nederlandse gebruiken. Dat vinden de gasten altijd erg leuk om te horen.”

Nog meer tradities rondom kers in Tsjechië
Kerstavond, 24 december, is de belangrijkste Tsjechische feestdag. Het is een dag vol tradities, met een paar daarvan heb je in dit artikel kennisgemaakt. De Tsjechen hebben veel meer gebruiken rond kerst. Benieuwd? Check de video. Veselé vánoce!


Bron: https://www.reisenco.nl/inspiratie/kerst-in-tsjechie/
 

Ad Verschoor

Donateur
Proef de kerstsfeer in Tsjechië

Feestelijk versierde straten, speelse melodieën van de alom bekende kerstliederen en geurend kerstbrood. In de Tsjechische steden hangt een betoverend sfeertje. Een Tsjechische kerst gaat gepaard met veel tradities. De krokant gebakken karper met een stevige aardappelsalade mag niet ontbreken op kerstavond. Kerst vieren in Tsjechië staat garant voor een unieke ervaring. Kies uit één van deze sfeervolle activiteiten en ontdek de Tsjechische kerst.

Praag-PavelHroch.jpeg

Kerstmarkt in Praag © Pavel Hroch

Een gastronomische ontdekkingsreis bij de kerstmarkten
Een kerstmarkt is de perfecte plek om de specialiteiten van de Tsjechische keuken te proberen.

In Praag zijn er meerdere markten die je kunt bezoeken. Volgens de Amerikaanse nieuwszender CNN behoort de kerstmarkt op het Oude Stadsplein in Praag tot de tien mooiste ter wereld. Behalve een rijk cultureel programma en de marktstalletjes met een ruim assortiment aan producten zijn er ook allerlei gastronomische kraampjes met traditionele kerstspecialiteiten en hete dranken om op te warmen. Probeer de gepofte kastanjes of de zoete trdelník.

Het pittoreske Český Krumlov in het zuiden van Bohemen staat garant voor een sprookjeskerst. In dit stadje is tevens een adventsmarkt en op de binnenplaats van het kasteel kunnen bezoekers traditionele producten kopen op de ambachtelijke beurs. In Český Krumlov worden op verschillende plaatsen in de stad speciale kerstprogramma’s voor kinderen en volwassenen georganiseerd.

Kerstmenu in vier gangen in Chateau Mcely
In het barokke slot Chateau Mcely, dat voor zijn bezoekers speciale kerstarrangementen vol activiteiten, luxe en gastronomische belevenissen in petto heeft, vier je Kerstmis in koninklijke stijl. Probeer het Tsjechische gerecht Kuba – gort met paddenstoelen. Andere traditionele kerstgerechten die geserveerd worden zijn vissoep, gebakken karper met aardappelsalade en een zachte peperkoek als zoet hoogtepunt.

Rondvaart door het gebied Lednice-Valtice
Niet alleen lekker eten hoort bij Kerstmis, maar ook een drankje. De meest traditionele Tsjechische adventsdrank is de gekruide glühwein. Op veel kerstmarkten is deze geurende warme wijn te koop. Veel leuker is om deze drank te proeven tijdens een rondvaart over de koninklijke rivier de Dyje door het winterse park van kasteel Lednice. Het maakt deel uit van het gebied Lednice-Valtice, het grootste ontworpen landschapsgebied in Europa met vele bijzondere architectonische en natuurlijke monumenten. In de wintermaanden, van december t/m maart, zijn er rondvaarten in het weekend en op feestdagen.

Een witte kerst in de bergen
Grote kans dat er een dik pak sneeuw ligt in Tsjechië tijdens de feestdagen. In het Reuzengebergte valt vaak al sneeuw in november en wie geluk heeft kan ook in de rest van het land een witte kerst verwachten. Liefhebbers van wintersport kunnen hun hart ophalen en genieten van kilometers aan pistes en langlaufroutes. Er zijn diverse gezellige pensions en vakantiehuizen beschikbaar waar je een knusse kerst kunt vieren. De meeste Tsjechen gaan niet uit eten met kerst, maar veel restaurants zijn open en bereiden zowel het traditionele kersteten als andere gerechten. Vier je oud en nieuw in Tsjechië, dan kun je een gezellig feestje verwachten in sommige skiresorts. Veel Tsjechen gaan met nieuwjaar naar de bergen om te feesten en te skiën.

Bron: reisprofs.nl
 
Huh? wanneer is deze foto gemaakt? Vast ergens tegen zes uur in de ochtend, want zo leeg en rustig is volkomen onbestaanbaar.
Normaal gesproken kun je in Praag niet lopen op de kerstmarkt wegens de tienduizenden toeristen, bedelaars, verkopers en politie.

Goede PR maar nogal bezijden de waarheid.
 
Bovenaan