St. Wenceslas Dag

[Pelhřimov]

Kan iemand mij vertellen wat St. Wenceslas Dag is en hoe het gevierd wordt.

 

[Marcel]

hier een stukje geschiedenis overgenomen van http://members.tripod.com/Tsjechie/Geschiedenis.htm

Vondsten uit alle stadia van de prehistorie tonen aan dat Praag met haar omgeving vanaf de steentijd permanent werd bewoond. De centrale ligging op het kruispunt van de barnsteen- en de zoutroute bevorderden de handel en het verkeer.
Van de 4de tot de 1ste eeuw v. C. werd het land bevolkt door Keltische stammen, waarvan er één, die der Boii of Bojers, zijn naam aan de landstreek Bohemen heeft gegeven.
De Slaven, afkomstig uit het Europese gedeelte van de voormalige Sovjetunie, arriveerden in de 5de eeuw na Christus. Tsjechische stammen hadden zich gevestigd in het stroomgebied van de rivier de Moldau (Vltava), terwijl de Slowaken in een meer oostelijke streek bleven.
Tijdens en na het Groot-Moravisch Rijk voerde het geslacht der Premysliden het bewind over de Tsjechen in Bohemen. Volgens de sage werd Praag gesticht door Libuse, de stammoeder der Premysliden. Deze dochter van de Tsjechische vorst Krok zou op de Vysehrad samen met haar zusters Teta en Kascha recht hebben gesproken. Nadat het Boheemse volk haar eenstemmig tot hertogin had verkozen, zetten de edelen van het land haar onder druk om één van hen te kiezen als mederegent en echtgenoot. Libuse geloofde echter in de profetie die haar was voorspeld: 'De man die van een ijzeren tafel eet, zal haar echtgenoot worden en Heer en Meester van een groot Rijk'. Elk aanzoek weigerde zij, totdat haar paard op een dag halt hield bij een boer, die op zijn omgekeerde ploeg juist aan zijn middagmaal was begonnen. Het was Premysl, en met hem grondvestte Libuse het geslacht der Premysliden, dat meer dan 500 jaar over het Boheemse volk zou regeren. Libuse voorspelde op haar beurt over de stad Praag: 'Ik zie een stad, wier roem ooit tot aan de sterren zal reiken'.
De Premysliden vestigden zich op Vysehrad en op Hradschin waar ze vanaf het midden van de 9de eeuw versterkte burchten bouwden. In het gebied tussen de twee burchten ontwikkelde zich de stad Praag.
De Byzantijnse missionarissen Cyrillus en Methodius begonnen met de kerstening van dit rijk, waarvan het grondgebied min of meer samenviel met dat van het vroegere Tsjechoslowakije.
In 873 lieten ook de eerste hertog der Tsjechen, Boriwoj I en zijn vrouw Ludmilla zich dopen. Hun kleinzoon was Wenceslas I.
Onder H.Wenceslas I (of Vaclav) werd Bohemen onderdeel van het Heilig Roomse Rijk. In 935 werd de vredelievende en godvruchtige Wenceslas echter door zijn broer Boleslav vermoord, mogelijk door zijn toenaderingspogingen tot de Duitse keizer, maar ook op aanraden van zijn moeder, die trouwens ook haar schoonmoeder had laten ombrengen omdat zij haar zoon een christelijke opvoeding had gegeven, opdat zij haar eigen inzicht en macht zou kunnen uitoefenen. Sindsdien worden Ludmilla en haar kleinzoon Wenceslas vereerd als de eerste en belangrijkste heiligen en schutspatroons van Bohemen.
Onder Boleslav I (bijgenaamd de Wrede) was het weer de beurt aan de heidense vorsten doch zijn zoon, Boleslav II maakte zich weer sterk voor het christendom en bewerkstelligde de stichting van het bisdom Praag, met als eerste bisschop de heilige Adalbert.
In 1086 werd Wratislav I tot eerste Boheemse koning gekroond en de 'kroningscodex', vervaardigd in een buitengewoon mooi handschrift en een artistiek hoogtepunt in zijn soort, is het oudste bewaard gebleven handschrift van Bohemen. Het is nu in het Clementinum in Praag te bewonderen. Onder zijn bewind bereikte Praag een tot dan toe ongekende welstand.
Onder Ottokar II (1253 - 1278) bereikte het Boheemse koninkrijk zijn grootste omvang. Na de verwerving van Oostenrijk, Stiermarken en Karinthië omvatte het Premyslidenrijk het grootste deel van Centraal-Europa.
Doch dit duurde niet lang; de Duitse keurvorsten ontnamen na een bloedige veldslag alle Oostenrijkse gebieden aan Bohemen en brachten het Boheemse rijk terug tot zijn oorspronkelijke gebiedsgrootte.
Met de moord op Wenceslas III in 1306 kwam er een einde aan de dynastie van de Premysliden.
In 1310 verzekerde de Duitse koning Hendrik VII uit het huis Luxemburg zich van de heerschappij over het Boheemse rijk door zijn zoon Johan uit te huwelijken aan Elisabeth, de laatste der Premysliden. Na de regeerperiode van Johan van Luxemburg, werd zijn zoon Karel IV in 1355 tot keizer van het Heilig Roomse Rijk gekroond.
De regering van Karel IV die Praag tot hoofdstad van het keizerrijk maakte, betekende een hoogtepunt in de geschiedenis van Bohemen. Met recht wordt hij tot op heden de 'Vader des Vaderlands' genoemd. Deze periode werd gekenmerkt door een opbloei op economisch, cultureel en intellectueel gebied. De keizer liet in 1348 de Praagse Karelsuniversiteit stichten, de eerste universiteit van Centraal-Europa. Het aartsbisdom werd afgekondigd en er werd begonnen met de bouw van de nieuwe Sint-Vitusdom en de Tynkerk. De beroemde Karelsbrug werd gebouwd en Karel IV laat ook de kroonjuwelen vervaardigen, de legendarische Tsjechische Vaclavkroon.
Aan deze periode van voorspoed kwam een einde met het overlijden van Karel in 1378.
Tijdens het bewind van zijn zoon en opvolger, Wenceslas IV, werd Praag één van de mooiste steden van Europa. Wenceslas verplaatste zijn residentie van de Hradschin, de Praagse burcht, naar het Koningspaleis in de Oude Stad. Hij kreeg echter ook te stellen met grote sociale en religieuze spanningen. Tijdens het bewind van zijn vader had Bohemen blootgestaan aan sterke Duitse invloed, waardoor het Tsjechische deel van de bevolking zich benadeeld voelde. De Tsjechen vormden een maatschappelijk zwakke laag, terwijl de adel, de rijkere burgerij en de geestelijkheid overwegend Duits waren.
Daar kwam nog bij dat de grote wereldlijke macht en de rijkdom van de kerk kwaad bloed zette bij de minder bedeelden.
Zo ontstond een religieus-nationalistische massabeweging die zich schaarde achter Johannes Hus (1370 - 1415). Deze docent aan de Karelsuniversiteit en predikant in de Bethlehemskapel keerde zich tegen de wereldlijke macht en de bezittingen van de Kerk en zo ook tegen de paus, die hij onverenigbaar achtte met het voorbeeld dat Christus en zijn discipelen door hun levenswijze hadden gesteld. Bovendien sprak Hus de Tsjechen toe in hun eigen taal en pleitte voor een betere nationale en sociale verhoudingen. De volgelingen van Hus staan bekend als de Hussieten.
Jan Hus en zijn Hussieten kregen eerst wel de steun van Wensceslas die de Karelsuniversiteit reorganiseerde ten nadele van de Duitstalige docenten en studenten die dan ook massaal de Boheemse hoofdstad verlieten, maar deze trok zijn steun na de excommunicatie en de dreiging van een ban van Praag door de paus in. Ook keizer Sigismund liet Jan Hus vallen en veroordeelde hem wegens ketterij tot de brandstapel. Hij eindigde zijn leven in 1415.
In Bohemen liepen de woede en de frustratie door dit voorval hoog op. De onvermijdelijke uitbarsting kwam in 1419, toen een deel van de bevolking van Praag de aanwezige raadsheren uit het raam van het raadhuis van Nove Mesto wierpen (eerste Prager Fenstersturz).
De Hussietische leer vond als snel gehoor in heel Bohemen. Geestelijken en leken verkondigden een rijk waarin alle mensen gelijk waren en waarin de Heilige Schrift de enige ware bron van het christelijk geloof was.
Toen Wensceslas in 1419 stierf braken de Hussietenoorlogen uit. De bevolking keerde zich tegen de Duitsers, zij werden de steden uitgezet en hun bezittingen werden in beslag genomen. Ook heel wat van de kerkelijke kunst werd vernietigd. De Hussietenoorlogen duurden tot 1438, maar werden door de keizerlijke troepen onder leiding van Sigismund, broer van Wenceslas IV, neergeslagen.

Laatst bijgewerkt op 02/08/2001 door Moniek Havermans

ik neem aan dat St Wenceslas de man uit de 9de eeuw was.
Maar hoe het gevierd wordt, geen idee.

 

[robineke]

Hoi Jeanne.

Volgend weekend gaan wij weer naar Dobruska om daar St. Wenceslas Dag te vieren. En als dat weer hetzelfde gevierd word als vorige jaren, ziet dat weekend er ongeveer zo uit.
Vrijdagavond zijn er verschillende muzikale optredens op het plein.
Zaterdag tot 13.00 uur is er een braderie. Wij staan ook op die braderie en verkopen daar, ja natuurlijk, Hollandse kaas en stroopwafels. Er is al gevraagd of we de auto goed volstoppen daarmee, de mensen daar kijken er nu al naar uit!!
's Middags is er een historisch gevecht op het plein, compleet met carbietschoten.
Eten en drinken is er in overvloed, 's avonds speelt er weer een band op het plein, meer voor de jongeren. Dus een hoop herrie.
Zondagochtend word in de kerk, de mis opgeluisterd met muziek.
En 's middags weer muziek op het plein.
Als de Hongaarse zusterstad ook aanwezig is in Dobruska, zijn er Hongaarse dansen en muziek.
En we hebben een paar jaar geleden een klassiek concert in de kerk bijgewoond.
Dus een feestelijke viering met historie en veel muziek!
Ik heb al weer heel veel zin, om erheen te gaan.

Ineke.

 

[Andy]

Heeft iemand een idee of er in of rond Praag ook zoiets te doen is dat weekend. Dobruska is iets te ver weg voor ons.

 

[Mila]

Marcel, nog bedankt voor de link naar de historie van Tsjechie. De laatste tijd ben ik erg met die historie bezig, omdat ik in de bezittingen van mijn oma een schilderijtje van de H. Wenceslaus vond. Ook de naam Wenceslaus kom ik veel tegen in haar voorgeslacht, niet in de Tsjechische vorm Vaclav, maar in de Duitse variant Wenzel. Al in het eerste decennium van de 20e eeuw waaierde de familie uit over West-Europa en Canada/USA. Eerst dacht ik vanwege de opkomst van het communisme, maar omdat ik in mijn Tsjechische voorgeslacht louter namen als Rudolf, Wenceslaus en Sigismund tegenkom (de meisjes werden vernoemd naar heiligen als Agnes, Maria), en de familie streng katholiek was, ben ik nu geneigd te denken aan een vlucht voor het opkomend Tsjechische nationalisme in die tijd. Mijn familie heeft een eeuwenlange traditie in Bohemen gekend. Ongetwijfeld een Duits-Boheemse tradite, gezien de Duitse namen. Ik ben een verdwaalde telg uit een Boheems adellijk geslacht dat tamelijk naamloos eindigde in den vreemde. Afijn, afgaande op de beroepen die mijn familie uitoefende (vooral artsen waren talrijk) weet ik nu waar mijn medische interesses vandaan komen....
De naam Wenceslaus is sterk met mijn familie verweven. Jammer dat ik het niet eerder wist, dan zou ik een van mijn zoons zo genoemd hebben. Ze heten nu Rudolf en Jiri, ook prachtnamen.
Grappig detail: in een vroege beschrijving vond ik ''groot en slank van postuur, met blauwe ogen en golvend blond haar..." als karakteristiek aan het voorkomen van mijn familie. Het klopt nog steeds, al zijn mijn ogen groen.
Eigenlijk ben ik ook erg benieuwd naar de familiehistorie van andere Tsjechen die al lang in Nederland wonen. Dus....klim eens in het toetsenbord! :schrijven: