In Lomnice nad Popelkou is ook een ijsstadion.
Schaatsen in Tsjechië
- Onderwerp starter martimmie
- Startdatum
Welkom op Tsjechie.net
Het Tsjechisch Forum, in een nieuw jasje!
Is die ook voor gewoon schaatsen of alleen voor ijshockey?
kuurgast
Donateur
Volgens de laatste berichten gaat dit wel door, maar is het ijs niet in superconditie en zal de route aangepast worden.
Inschrijven kan tussen 9 en 10 uur op het strand bij Windy Point.
Artikel op novinky.cz. Zo te lezen zullen ze daar ook ijszeilen en ijskiten.
Mogelijk komt er op het meer bij Cheb "Vodní nádrž Jesenice" 14 + 15 februari een ijszeilwedstrijd.
Bron: yachting.cz/iceweb.
kuurgast
Donateur
Het ijs is nu niet meer veilig genoeg om te schaatsen als je niet bekend bent met het ijs en omgeving.
Wil wel onderstaande delen wat voor komende winters soms handig is om te weten:
Vandaag waren er weer ijszeilers te zien bij Windy Point, waar, zolang het ijs houdt, wedstrijdjes zijn van yachting.cz/iceweb.
Prachtige foto's van de ijszeilers staan op de website romanknedlik.com/ledni-jachting.
Op de website brusleni.e-zpravy.cz wordt verslag gedaan van een aantal schaatsers die diverse meren bezoeken en het ijs testen. Het is lastig uitzoeken waar ze allemaal geweest zijn, maar hieronder heb ik een lijstje daarvan:
Vodní nádrž = waterreservoir of vijver.
rybník/vijver Kozák obce Pojbuky.
Skalka vodní nádrž bij de grensovergang van Duitsland richting Cheb.
Vodní nádrž Jesenice grote plas rechts van Cheb.
Stanovice vodní nádrž het meer onder Karlovy Vary bij Stanovice.
Vodní nádrž Žlutice een meer onder Karlovy Vary bij Žlutice.
Kokořínsko.
Šeberák.
vijver bij Středověké městečko/middeleeuwse stad Řepora.
Hrad/kasteel Kost.
Wil wel onderstaande delen wat voor komende winters soms handig is om te weten:
Hoe dat er aan toegaat, kan je zien op het onderstaande filmpje met hardlopers, schaatsers, fietsers etc.
Vandaag waren er weer ijszeilers te zien bij Windy Point, waar, zolang het ijs houdt, wedstrijdjes zijn van yachting.cz/iceweb.
Prachtige foto's van de ijszeilers staan op de website romanknedlik.com/ledni-jachting.
Op de website brusleni.e-zpravy.cz wordt verslag gedaan van een aantal schaatsers die diverse meren bezoeken en het ijs testen. Het is lastig uitzoeken waar ze allemaal geweest zijn, maar hieronder heb ik een lijstje daarvan:
Vodní nádrž = waterreservoir of vijver.
rybník/vijver Kozák obce Pojbuky.
Skalka vodní nádrž bij de grensovergang van Duitsland richting Cheb.
Vodní nádrž Jesenice grote plas rechts van Cheb.
Stanovice vodní nádrž het meer onder Karlovy Vary bij Stanovice.
Vodní nádrž Žlutice een meer onder Karlovy Vary bij Žlutice.
Kokořínsko.
Šeberák.
vijver bij Středověké městečko/middeleeuwse stad Řepora.
Hrad/kasteel Kost.
kuurgast
Donateur
Voorlopig nog geen ijs te zien op het Lipnomeer.
Wel is er een aankondiging van de Lipno Ice Maraton op 13 februari 2016.
Naar wat ik ervan begrijp, is het meer een hardloopwedstrijd over het ijs, maar ook voor kitesurfers en schaatsers.
Hiervoor is het beter facebook in de gaten te houden wat er op het Lipnomeer gebeurt.
Op het strand bij die camping kan je tot 3 januari genieten in de Cocktail bar & café met verwarmd terras, een tipi met een open haard, verlichte ijsbaan en ijssculpturen.
Wel is er een aankondiging van de Lipno Ice Maraton op 13 februari 2016.
Naar wat ik ervan begrijp, is het meer een hardloopwedstrijd over het ijs, maar ook voor kitesurfers en schaatsers.
Hiervoor is het beter facebook in de gaten te houden wat er op het Lipnomeer gebeurt.
Op het strand bij die camping kan je tot 3 januari genieten in de Cocktail bar & café met verwarmd terras, een tipi met een open haard, verlichte ijsbaan en ijssculpturen.
Laatst bewerkt:
Zaterdag de dertiende. Zou moeten kunnen. Als het gaat vriezen..
kuurgast
Donateur
Het is eindelijk koud genoeg..........Lipnomeer is dicht gevroren!
Afgelopen nacht was het -22°C en komende nacht wordt er temperatuur van -17°C verwacht.
Er is nu 3 centimeter ijsdikte gemeten maar dit is nog niet dik genoeg om daar te schaatsen vanwege diepte en stroming van het water.Webcams van Lipnomeer op ledovamagistrala.cz.
Het officiële schaatsparcours wordt vrijgemaakt bij een ijsdikte van 18 cm.
Bruslařská dráha v provozu: NE ! /schaatsbaan in werking NIET!
Tloušťka ledu: 3 cm / ijsdikte 3 cm.
Bron lipno.info/aktivity/zima-na-lipne/brusleni-na-lipne.
Windy Point heeft 3 activiteiten in de agenda staan ;
30 januari Pololetky na pláži / winterpret op het strand.
13 februari Lipno Ice Marathon / hardlopen ,schaatsen skiën ,ijszeilen etc over het ijs.
Als het ijs niet betrouwbaar is zal er voor de hardlopers een alternatieve route over land zijn.
20 februari Polární noc na pláži / poolnacht op het strand.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Een website waar ze het schaatsen op vijvers en meren in Tsjechië testen is brusleni.e-zpravy.cz/ Ledové zpravodajství / ijs rapporten. Door de sneeuw op het ijs is het nog even wachten tot het ijs sterk genoeg is om te schaatsen.
Laatst bewerkt:
kuurgast
Donateur
Eindelijk weer ijs op het Lipnomeer , de banen zijn gedeeltelijk sneeuwvrij gemaakt bij Frymburk en Lipno.
Het ijs kan dan beter aangroeien met de strenge vorst komende dagen.
Het officiële schaatsparcours wordt geopend bij een ijsdikte van 18 cm!
IJsdikte momenteel naast de webcams :
Frymburk: 10 - 13 cm
Lipno: 9-12 cm
Horní Planá:: 10-12 cm
Komend weekend is er van alles te doen bij Kemp Jestřábí.
Vandaag was er al wat te zien op de webcam.
Andere schaatsplekken op natuurijs kan je volgen via facebook waar een aantal mensen diverse vijvers en meren testen op ijsdikte en kwaliteit van het ijs.
Als je in Tsjechië wil schaatsen op natuurijs let dan goed op of het dik genoeg is en er andere mensen aanwezig zijn die het ijs ter plaatse kennen. De vijvers en meren zijn veel dieper dan de slootjes en plassen in Nederland. Veiligheid voorop!
Laatst bewerkt:
kuurgast
Donateur
Tips over ijsdikte en veiligheid etc zijn te lezen op lc.nl.
En Twintig gouden regels voor veilig schaatsen op natuurijs.
En Twintig gouden regels voor veilig schaatsen op natuurijs.
Laatst bewerkt:
kuurgast
Donateur
Het ijs op het Lipnomeer is bijna overal 20cm en daarmee dik genoeg.
Helaas kunnen ze niet de gehele lange route vrij maken ivm een te zwak en slecht deel ijs.
Het einde van de strenge vorstperiode is in zicht , maar vandaag wordt er volop geschaatst.
afbeelding webcam.
Helaas kunnen ze niet de gehele lange route vrij maken ivm een te zwak en slecht deel ijs.
Het einde van de strenge vorstperiode is in zicht , maar vandaag wordt er volop geschaatst.
afbeelding webcam.
Op een meertje in Český ráj (Boheems paradijs) wordt ook geschaatst. Een probleem in Tsjechië is dat er vaak (veel) sneeuw op het ijs ligt. Er moeten dan mensen zijn die de sneeuw ruimen. De beste weg om daar, rekening houdend met winterse omstandigheden, te komen is vanuit Turnov de weg te nemen naar Všeň, dan Vyskeř, daar richting Sobotka en na het passeren van de poort door de rots (Pekařovka) linksaf te gaan naar het meer Věžák. Kom je uit de richting Sobotka dan via Libošovice eerst richting Vyskeř. Op een kruising op 4 km voor die plaats rechtdoor tot het meer.
In de winter is een route via Hruba Skala heel moeilijk te nemen. Ik ben een keer met een snelheid van 5 km per uur naar beneden gereden en een ree wist niet dat daar de weg was.
In de zomer fijne wandelmogelijkheden plus een informatiecentrum.
In de winter is een route via Hruba Skala heel moeilijk te nemen. Ik ben een keer met een snelheid van 5 km per uur naar beneden gereden en een ree wist niet dat daar de weg was.
In de zomer fijne wandelmogelijkheden plus een informatiecentrum.
Ad Verschoor
Donateur
Overdekt schaatsstadion - Opočno
Zimní stadion
Pohořská 712, 517 73 Opočno
Elke zaterdag en zondag schaatsen voor het publiek.
Pohořská 712, 517 73 Opočno
Elke zaterdag en zondag schaatsen voor het publiek.
kuurgast
Donateur
Het vriest stevig de komende dagen en zo te zien op webcam is het Lipno-meer mooi dicht gevroren.
Ben benieuwd wanneer de eerste schaatsers en ijs-zeilers te zien zijn.
Meer webcams op ledovamagistrala.cz/webkamery.
Schaatsen op natuurijs is te volgen op facebook.com/dalkovebrusleni.
Leuk evenement is Lipno Ice Marathon.
Zaterdag 9 februari 2019 van 08:00 - 16:00
Černá v Pošumaví , Zuid-Bohemen
icemarathon.cz/en.
kuurgast
Donateur
Schaatsen Lipno.
Dankzij de ijzige temperaturen van de afgelopen dagen is het Lipnomeer dik genoeg. Vandaag is de veilige 18 cm gemeten.
Filmpje van het parcour op facebook.com/skiareallipno.
goochelvertaling van ledovamagistrala.cz/webkamery :
Morgen, 26 januari 2019, is lokaal schaatsen aan de gang. Frymburk (2 km ovaal + speeltuin), Lipno nad Vltavou (4 km ovaal), Horni Plana (1500 en 700 m ovalen) evenals 3 kilometer lange pad van de veerboot naar het hart van de rivier de Moldau en terug.
Dankzij de ijzige temperaturen van de afgelopen dagen is het Lipnomeer dik genoeg. Vandaag is de veilige 18 cm gemeten.
Filmpje van het parcour op facebook.com/skiareallipno.
goochelvertaling van ledovamagistrala.cz/webkamery :
Morgen, 26 januari 2019, is lokaal schaatsen aan de gang. Frymburk (2 km ovaal + speeltuin), Lipno nad Vltavou (4 km ovaal), Horni Plana (1500 en 700 m ovalen) evenals 3 kilometer lange pad van de veerboot naar het hart van de rivier de Moldau en terug.
kuurgast
Donateur
Webcam beeld van Windy Point het strand in Černá v Pošumaví waar de eerste schaatsers en ijszeilers bezig waren vandaag. Dat is de enige plek met 7 centimeter dik ijs tot 10 meter uit de kant. Het is verder overal verboden om het Lipnomeer te betreden.
Vrijdag zijn 4 schaatsers in de buurt van Frymburk door het ijs gezakt.
Voor schaatsen op natuurijs in Tsjechië moet je goed voorbereid zijn, in ieder geval 2 ijspriemen met handgrepen aan elkaar verbonden d.m.v. een spiraalkoord met een fluitje aan de ijspriem bevestigd om je nek in geval je door het ijs zakt en reservekleding in waterdichte zak. Ga nooit alleen op het ijs en houd de lokale mensen in de gaten, want die weten waar het veilig is.
Mensen die wonen/werken in Praag en omgeving: er staat info over schaatsen op horydoly.cz/turiste/brusleni-v-praze-2019-2020. Op het kaartje staan sneeuwvlok-icoontjes voor natuurijs.
Een groepje nordic-schaatsers houden hun schaatstochten en tips bij op facebook.com/dalkovebrusleni.
Overige webcams van Lipnomeer op ledovamagistrala.cz/webkamery + camplipno.com.
8 Februari is de Lipno Ice Marathon.
De inschrijving is geopend, zie meer info icemarathon.cz/en.
Ad Verschoor
Donateur
11 januari 1466: het oudste ooggetuigenverslag van een schaatswedstrijd
Google eens op “afbeeldingen” het Tsjechische woord “rychlobrusleni” en er verschijnen tientallen foto’s van de nationale schaatsheld Martina Sablikova. Dat is niet zo gek, want “rychlobrusleni” is Tsjechisch voor hardrijden op de schaats: “rychlo” = snel, “brusleni” = schaatsen. Wie etymologisch wat verder gaat zoeken komt tot een merkwaardige ontdekking. “Brusleni” is direct afgeleid van Brussel. De schaatsen van Martina heten dus eigenlijk “Brusselaars”. Hoe is dat mogelijk?
Wie verre reizen maakt, kan veel verhalen. Dat gold zeker voor baron Lev Rozmital, die in 1465 door zijn Boheemse koning Jiri Podebrad op een rondreis langs Europese hoofdsteden werd gestuurd om steun te vragen voor een conflict tussen de koning en de paus, als gevolg van de Hussitische oorlogen. Podebrad streefde naar een pan-Europees vredesverdrag, een soort oer-Europees verbond waarin religieuze tolerantie een belangrijke rol moest spelen. Om die eenheid te bereiken zond Podebrad Rozmital als diplomaat langs de voornaamste Europese hoven in Oostenrijk, Duitsland, Frankrijk, Engeland, Spanje, Portugal, Italië en –inderdaad- de Nederlanden. Althans, het hof van hertog Filips de Goede in Brussel, want daar zetelde destijds de Bourgondische landsheer van een groot deel van de Nederlanden.
Voor de schaatsgeschiedenis was het een bijzonder toeval dat zijn bezoek plaatsvond tijdens een stevige vorstperiode in januari 1466, én dat Rozmital in de persoon van schildknaap Vaclav Sasek een nauwgezet verslaggever had meegenomen. Want dankzij het in het Latijn overgeleverde verslag -het originele Tsjechische reisverslag ging verloren, beschikken we nu over het oudste ooggetuigenverslag van een schaatswedstrijd waar ook ter wereld. Op de vrije zondag 11 januari 1466 nodigde Filips zijn gasten uit om op de hofvijvers een schaatswedstrijd bij te wonen. Sasek schreef daarover:
Er is hier een park, met een meer naast het kasteel en dat meer was helemaal bevroren. De hertog gelastte een aantal hovelingen naar het park te gaan en een wedstrijd te rijden op het bevroren meer. Ze -er waren er achtentwintig- streden met zo’n snelheid dat ik kan verklaren dat ik zoiets nog nooit gezien of gehoord heb. Eén in het bijzonder was zo bekwaam, dat hij in z’n eentje de aanval van tweeëntwintig anderen kon weerstaan. Zo groot was hun snelheid in rijden en draaien, dat zelfs geen paard het had kunnen bijhouden. Ik was benieuwd om te zien wat ze nou aan hun voeten hadden waardoor ze zich zo vlug over het ijs konden bewegen. Dat had gemakkelijk gekund, maar ik kon mijn heer niet alleen laten terwijl hij met hertog Filips zat te kijken.
En zo voltrok zich het wonder van de schaatsende mens die in een onderlinge strijd zijn krachten meet voor de ogen van het verbaasde Tsjechische gezelschap. Wat er verder is gebeurd, ontsluiert de etymologie: het feit dat schaatsen in het Tsjechisch de naam “brusle” dragen (te vertalen als “Brusselaars”), toont aan dat het bezoek aan de schaatswedstrijd in 1466 door baron Rozmital en schildknaap Sasek de introductie van de schaats in het toenmalige koninkrijk Bohemen tot gevolg heeft gehad.
Aan het succes van de introductie van de “brusselaar” in Praag heeft zonder twijfel de ideale schaats-infrastructuur van de stad bijgedragen. De Moldau (“Vltava” op z’n Tsjechisch) is breed en meandert traag door de stad. Anders dan bijvoorbeeld de Donau bevriest de rivier al snel bij invallende vorst en tovert zich om in een perfecte ijsbaan.
Het nationale museum in Praag bewaart een aantal oude schaatsen, waarvan de oudste (de bovenste) erg lijkt op de schaatsen zoals die al in de 13e eeuw uit ons land bekend zijn. Ook de exemplaren uit latere eeuwen lijken parallel te lopen met de ontwikkeling van de schaats in onze contreien. Een afbeelding van schaatsende kinderen verschijnt al in 1658 in de encyclopedie “Orbis Pictus” van de bekende schrijver/pedagoog Comenius.
Orbis Pictus
In de 19e eeuw spiegelt Praag, dat als hoofdstad van Bohemen deel uitmaakt van het Habsburgse Rijk, zich in alles aan Wenen. Als in 1868 de Amerikaanse “vader van het kunstrijden” Jackson Haines in Wenen demonstraties komt geven, raakt de elite geheel in de ban van het schaatsen. De koorts slaat over naar Praag, zeker als Haines in 1871 naar de stad komt en zijn volstrekt nieuwe en artistieke manier van schaatsen voor een uitzinnig publiek op de Moldau demonstreert.
Jackson Haines op de Moldau.
Er komen ijsclubs, er worden ijsbanen aangelegd en onderhouden, er worden wedstrijden gehouden en schaatsenmakers gaan aan de slag om aan de toenemende vraag te voldoen. In 1887 verschijnt onder de titel “Nauka brusleni” (‘de wetenschap van het schaatsen”) van de hand van Augustin Krejci zelfs een handboek voor het schaatsen. Twee jaar later richt Josef Rössler-Orovsky, die als een Tsjechische evenknie van onze Pim Mulier tal van sporten in Praag organiseert, de “Bruslarsky Zavodni Klub” op, de Praagse ijsclub die decennialang leidinggevend zou zijn in het nationale schaatsen.
Josef Rössler-Orovsky
Ook importeerde Rössler-Orovsky (dat “Orovsky” had hij aan zijn naam toegevoegd om als Duitstalige Boheem ook de Tsjechisch sprekenden aan zich te binden) een paar echte Noorse schaatsen, en werd daarmee de eerste Tsjechische hardrijder. Na een reis naar Parijs, waar hij een internationale wedstrijd won, introduceerde hij in eigen land bandy, de destijds ook in ons land gespeelde oer-variant van ijshockey.
Vrouwen spelen bandy in Poprad, ca. 1900 (Archief Poprad).
Tsjechen hebben zijn ook zelf vooraanstaande schaatsenmakers geweest. Onder de schaatsenmakers en –verkopers kom je bekende namen uit de Tsjechische schaatssport tegen. Zo verkochten de broers Jaromir en Bohuslav Potucek, beiden vermaarde hardrijders aan het einde van 19e eeuw, in 1899 al echte noren: het bewijs dat het hardrijden op de schaats toen in Tsjechië al een serieuze wedstrijdsport was.
Bohumil-Potucek-Svetozor
Ook na de onafhankelijkheid van Tsjechoslowakije in 1918 bleef het hardrijden een populaire wintersport. In 1922 werd op het Jordan-meer bij Tabor het eerste officiële nationale kampioenschap verreden. Ook op diverse ijsbanen op de Moldau werden kampioenschappen en zelfs internationale wedstrijden georganiseerd.
IJsbaan op Jordan-meer bij Tabor (1922).
In 1949 won de Hongaar Kornel Pajor op de Moldau een stedenwedstrijd tussen Praag, Wenen en Boedapest. Zes weken later versloeg de Hongaar in Oslo alle Noorse toppers en zelfs onze eigen Kees Broekman en werd zo de eerste Oost-Europese wereldkampioen hardrijden op de schaats.
Hardrijders op de Moldau-bij-Praag 1949.
In 1931 kreeg Praag een kunstijsbaan. Hardrijden kon je op die baan van 60 bij 40 meter nauwelijks, maar kunstrijden en ijshockey des te beter. Waarom uitgerekend ijshockey in Tsjechoslowakije zo populair werd, blijft een groot raadsel, maar de sport is sindsdien voor de Tsjechen wintersport nummer één gebleven, met als absoluut hoogtepunt de Olympische titel van 1998, na spectaculaire overwinningen op Canada en Rusland. Ook het kunstrijden beleefde hoogtijdagen, met als grootste succes de Olympische titel van Ondrej Nepala in 1972.
Het hardrijden leefde in de jaren vijftig nog even op, toen in het hooggelegen stadje Svratka een voor die tijd unieke natuurijsbaan werd aangelegd (de kranten spraken zelfs van “het Tsjechische Alma Ata”), die een aantal goede hardrijders voortbracht. Maar een echt hardrijdersland werd Tsjechoslowakije nooit. De sport dreigde bij gebrek aan kunstijsbanen zelfs uit te sterven, totdat uit het niets Martina Sablikova opstond en de schaatswereld versteld deed staan met wereld- en Olympische titels. Dat zij dat deed op “brusselaars,” geven haar prestaties een bijzonder historisch tintje.
Tsjechische schaatsers op de Moldau bij het Zvikov kasteel. Foto: Ludvík Hradilek 2010.
En de Moldau, wordt daar nog steeds op geschaatst? Nou en of! (11) Of het door de “brusselaars” gekomen is of niet, feit is dat de Tsjechen altijd fervente natuurijsschaatsers zijn gebleven. Naast Nederland en Zweden is Tsjechië feitelijk het enige Europese land met een echte natuurijscultuur. In 2005 verscheen nog een gids met maar liefst 56 tochten die op Tsjechische meren en rivieren gehouden kunnen worden. Bekendste schaatslocatie is tegenwoordig het stuwmeer bij Lipno. Dat uitgerekend Nederlanders daar nu een ijsclub hebben opgericht om in het land van de nakomelingen van Lev Rozmital en Vaclav Sasek marathons op natuurijs te organiseren, maakt de Tsjechisch-Nederlandse schaatsgeschiedenis na meer dan vijf eeuwen helemaal rond.
Google eens op “afbeeldingen” het Tsjechische woord “rychlobrusleni” en er verschijnen tientallen foto’s van de nationale schaatsheld Martina Sablikova. Dat is niet zo gek, want “rychlobrusleni” is Tsjechisch voor hardrijden op de schaats: “rychlo” = snel, “brusleni” = schaatsen. Wie etymologisch wat verder gaat zoeken komt tot een merkwaardige ontdekking. “Brusleni” is direct afgeleid van Brussel. De schaatsen van Martina heten dus eigenlijk “Brusselaars”. Hoe is dat mogelijk?
Wie verre reizen maakt, kan veel verhalen. Dat gold zeker voor baron Lev Rozmital, die in 1465 door zijn Boheemse koning Jiri Podebrad op een rondreis langs Europese hoofdsteden werd gestuurd om steun te vragen voor een conflict tussen de koning en de paus, als gevolg van de Hussitische oorlogen. Podebrad streefde naar een pan-Europees vredesverdrag, een soort oer-Europees verbond waarin religieuze tolerantie een belangrijke rol moest spelen. Om die eenheid te bereiken zond Podebrad Rozmital als diplomaat langs de voornaamste Europese hoven in Oostenrijk, Duitsland, Frankrijk, Engeland, Spanje, Portugal, Italië en –inderdaad- de Nederlanden. Althans, het hof van hertog Filips de Goede in Brussel, want daar zetelde destijds de Bourgondische landsheer van een groot deel van de Nederlanden.
Voor de schaatsgeschiedenis was het een bijzonder toeval dat zijn bezoek plaatsvond tijdens een stevige vorstperiode in januari 1466, én dat Rozmital in de persoon van schildknaap Vaclav Sasek een nauwgezet verslaggever had meegenomen. Want dankzij het in het Latijn overgeleverde verslag -het originele Tsjechische reisverslag ging verloren, beschikken we nu over het oudste ooggetuigenverslag van een schaatswedstrijd waar ook ter wereld. Op de vrije zondag 11 januari 1466 nodigde Filips zijn gasten uit om op de hofvijvers een schaatswedstrijd bij te wonen. Sasek schreef daarover:
Er is hier een park, met een meer naast het kasteel en dat meer was helemaal bevroren. De hertog gelastte een aantal hovelingen naar het park te gaan en een wedstrijd te rijden op het bevroren meer. Ze -er waren er achtentwintig- streden met zo’n snelheid dat ik kan verklaren dat ik zoiets nog nooit gezien of gehoord heb. Eén in het bijzonder was zo bekwaam, dat hij in z’n eentje de aanval van tweeëntwintig anderen kon weerstaan. Zo groot was hun snelheid in rijden en draaien, dat zelfs geen paard het had kunnen bijhouden. Ik was benieuwd om te zien wat ze nou aan hun voeten hadden waardoor ze zich zo vlug over het ijs konden bewegen. Dat had gemakkelijk gekund, maar ik kon mijn heer niet alleen laten terwijl hij met hertog Filips zat te kijken.
En zo voltrok zich het wonder van de schaatsende mens die in een onderlinge strijd zijn krachten meet voor de ogen van het verbaasde Tsjechische gezelschap. Wat er verder is gebeurd, ontsluiert de etymologie: het feit dat schaatsen in het Tsjechisch de naam “brusle” dragen (te vertalen als “Brusselaars”), toont aan dat het bezoek aan de schaatswedstrijd in 1466 door baron Rozmital en schildknaap Sasek de introductie van de schaats in het toenmalige koninkrijk Bohemen tot gevolg heeft gehad.
Aan het succes van de introductie van de “brusselaar” in Praag heeft zonder twijfel de ideale schaats-infrastructuur van de stad bijgedragen. De Moldau (“Vltava” op z’n Tsjechisch) is breed en meandert traag door de stad. Anders dan bijvoorbeeld de Donau bevriest de rivier al snel bij invallende vorst en tovert zich om in een perfecte ijsbaan.
Het nationale museum in Praag bewaart een aantal oude schaatsen, waarvan de oudste (de bovenste) erg lijkt op de schaatsen zoals die al in de 13e eeuw uit ons land bekend zijn. Ook de exemplaren uit latere eeuwen lijken parallel te lopen met de ontwikkeling van de schaats in onze contreien. Een afbeelding van schaatsende kinderen verschijnt al in 1658 in de encyclopedie “Orbis Pictus” van de bekende schrijver/pedagoog Comenius.
Orbis Pictus
In de 19e eeuw spiegelt Praag, dat als hoofdstad van Bohemen deel uitmaakt van het Habsburgse Rijk, zich in alles aan Wenen. Als in 1868 de Amerikaanse “vader van het kunstrijden” Jackson Haines in Wenen demonstraties komt geven, raakt de elite geheel in de ban van het schaatsen. De koorts slaat over naar Praag, zeker als Haines in 1871 naar de stad komt en zijn volstrekt nieuwe en artistieke manier van schaatsen voor een uitzinnig publiek op de Moldau demonstreert.
Jackson Haines op de Moldau.
Er komen ijsclubs, er worden ijsbanen aangelegd en onderhouden, er worden wedstrijden gehouden en schaatsenmakers gaan aan de slag om aan de toenemende vraag te voldoen. In 1887 verschijnt onder de titel “Nauka brusleni” (‘de wetenschap van het schaatsen”) van de hand van Augustin Krejci zelfs een handboek voor het schaatsen. Twee jaar later richt Josef Rössler-Orovsky, die als een Tsjechische evenknie van onze Pim Mulier tal van sporten in Praag organiseert, de “Bruslarsky Zavodni Klub” op, de Praagse ijsclub die decennialang leidinggevend zou zijn in het nationale schaatsen.
Josef Rössler-Orovsky
Ook importeerde Rössler-Orovsky (dat “Orovsky” had hij aan zijn naam toegevoegd om als Duitstalige Boheem ook de Tsjechisch sprekenden aan zich te binden) een paar echte Noorse schaatsen, en werd daarmee de eerste Tsjechische hardrijder. Na een reis naar Parijs, waar hij een internationale wedstrijd won, introduceerde hij in eigen land bandy, de destijds ook in ons land gespeelde oer-variant van ijshockey.
Vrouwen spelen bandy in Poprad, ca. 1900 (Archief Poprad).
Tsjechen hebben zijn ook zelf vooraanstaande schaatsenmakers geweest. Onder de schaatsenmakers en –verkopers kom je bekende namen uit de Tsjechische schaatssport tegen. Zo verkochten de broers Jaromir en Bohuslav Potucek, beiden vermaarde hardrijders aan het einde van 19e eeuw, in 1899 al echte noren: het bewijs dat het hardrijden op de schaats toen in Tsjechië al een serieuze wedstrijdsport was.
Bohumil-Potucek-Svetozor
Ook na de onafhankelijkheid van Tsjechoslowakije in 1918 bleef het hardrijden een populaire wintersport. In 1922 werd op het Jordan-meer bij Tabor het eerste officiële nationale kampioenschap verreden. Ook op diverse ijsbanen op de Moldau werden kampioenschappen en zelfs internationale wedstrijden georganiseerd.
IJsbaan op Jordan-meer bij Tabor (1922).
In 1949 won de Hongaar Kornel Pajor op de Moldau een stedenwedstrijd tussen Praag, Wenen en Boedapest. Zes weken later versloeg de Hongaar in Oslo alle Noorse toppers en zelfs onze eigen Kees Broekman en werd zo de eerste Oost-Europese wereldkampioen hardrijden op de schaats.
Hardrijders op de Moldau-bij-Praag 1949.
In 1931 kreeg Praag een kunstijsbaan. Hardrijden kon je op die baan van 60 bij 40 meter nauwelijks, maar kunstrijden en ijshockey des te beter. Waarom uitgerekend ijshockey in Tsjechoslowakije zo populair werd, blijft een groot raadsel, maar de sport is sindsdien voor de Tsjechen wintersport nummer één gebleven, met als absoluut hoogtepunt de Olympische titel van 1998, na spectaculaire overwinningen op Canada en Rusland. Ook het kunstrijden beleefde hoogtijdagen, met als grootste succes de Olympische titel van Ondrej Nepala in 1972.
Het hardrijden leefde in de jaren vijftig nog even op, toen in het hooggelegen stadje Svratka een voor die tijd unieke natuurijsbaan werd aangelegd (de kranten spraken zelfs van “het Tsjechische Alma Ata”), die een aantal goede hardrijders voortbracht. Maar een echt hardrijdersland werd Tsjechoslowakije nooit. De sport dreigde bij gebrek aan kunstijsbanen zelfs uit te sterven, totdat uit het niets Martina Sablikova opstond en de schaatswereld versteld deed staan met wereld- en Olympische titels. Dat zij dat deed op “brusselaars,” geven haar prestaties een bijzonder historisch tintje.
Tsjechische schaatsers op de Moldau bij het Zvikov kasteel. Foto: Ludvík Hradilek 2010.
En de Moldau, wordt daar nog steeds op geschaatst? Nou en of! (11) Of het door de “brusselaars” gekomen is of niet, feit is dat de Tsjechen altijd fervente natuurijsschaatsers zijn gebleven. Naast Nederland en Zweden is Tsjechië feitelijk het enige Europese land met een echte natuurijscultuur. In 2005 verscheen nog een gids met maar liefst 56 tochten die op Tsjechische meren en rivieren gehouden kunnen worden. Bekendste schaatslocatie is tegenwoordig het stuwmeer bij Lipno. Dat uitgerekend Nederlanders daar nu een ijsclub hebben opgericht om in het land van de nakomelingen van Lev Rozmital en Vaclav Sasek marathons op natuurijs te organiseren, maakt de Tsjechisch-Nederlandse schaatsgeschiedenis na meer dan vijf eeuwen helemaal rond.
kuurgast
Donateur
Schaatsen op het Lipno-meer. Huidige staat van 16.1.2021.
Het vriest al enkele dagen en er groeit ijs in Lipno. In Horní Planá richting Pihlov was het mogelijk om te schaatsen op circuit van 3 km. Het ijs is 10 - 20 cm dik, maar op sommige plaatsen is het veel dunner en het is nog steeds erg gevaarlijk om bevroren Lipno buiten de officiële ijsbaan te gaan. In Lipno nad Vltavou en Frymburk worden de schaatsovalen aangepast en zullen de ijsbaanbeheerders tijdig informeren over hun opening. Meer op ledovamagistrala.cz.
Webcams campingfrymburk.cz + lipno-windsurfing.cz.
Andere website van onderzoekende natuurijs-schaatsers dalkovebrusleni.cz.
Helaas kunnen alleen Tsjechische inwoners daar schaatsen en zijn buitenlandse toeristen momenteel niet welkom.
Het vriest al enkele dagen en er groeit ijs in Lipno. In Horní Planá richting Pihlov was het mogelijk om te schaatsen op circuit van 3 km. Het ijs is 10 - 20 cm dik, maar op sommige plaatsen is het veel dunner en het is nog steeds erg gevaarlijk om bevroren Lipno buiten de officiële ijsbaan te gaan. In Lipno nad Vltavou en Frymburk worden de schaatsovalen aangepast en zullen de ijsbaanbeheerders tijdig informeren over hun opening. Meer op ledovamagistrala.cz.
Webcams campingfrymburk.cz + lipno-windsurfing.cz.
Andere website van onderzoekende natuurijs-schaatsers dalkovebrusleni.cz.
Helaas kunnen alleen Tsjechische inwoners daar schaatsen en zijn buitenlandse toeristen momenteel niet welkom.
kuurgast
Donateur
Het duurde even.........
Veřejné bruslení= Openbaar schaatsen
Zondagochtenden (s hokejkou=met hockeystick)
O Jarních prázdninách máme otevřeno pro veřejnost=Tijdens de voorjaarsvakantie zijn we open voor publiek.
Kinderen en studenten 50,- Kč
De rest is 80,- Kč
Schaatsen slijpen (alleen op zaterdag tijdens openbaar schaatsen)
Nové brusle 150,- Kč
Běžné broušení 100,- Kč
Klinken van schaatsen
1 nýt 30,- Kč
1 brusle (12 nýtů a 2 speciální na ukončení) 300,- Kč
Bron hclomnice.cz.
kuurgast
Donateur
Waar te gaan schaatsen in Praag: editie Winter 2022.
Overal in Praag -op tijd voor de feestdagen- openen zich openluchtijsbanen, hoewel het er iets minder zijn dan in voorgaande jaren. De meeste bieden schaatsverhuur, verfrissingen en kunnen zelfs je schaatsen slijpen.
De ijsbaan bij Čapadlo biedt vanaf de oevers van de Vltava uitzicht op de Praagse Burcht. Mensen die zich zorgen maken om het milieu kunnen terecht in Střelecký ostrov. De ijsbaan daar is ontworpen om geen elektriciteit of water te gebruiken en vereist minimaal onderhoud.
Verschillende ijsbanen die door de stadsdelen worden geëxploiteerd hebben gratis toegang, maar deze zijn vaak druk. Degenen die worden geëxploiteerd door winkelcentra hebben wel toegangsprijzen, maar ze zijn minder druk en bieden een breder scala aan diensten.
Veel ijsbanen hebben verwarrende openingstijden en sluiten meerdere keren per dag voor onderhoud. Houd er rekening mee dat de uren voor Kerstmis en oudjaarsdag en nieuwjaarsdag vaak korter zijn dan normaal. Sommige plaatsen houden familie-evenementen in de buurt van de feestdagen, en die worden vermeld op de website of Facebook-pagina van de locatie.
Zie overzicht met aanvullende info op expats.cz.
Overal in Praag -op tijd voor de feestdagen- openen zich openluchtijsbanen, hoewel het er iets minder zijn dan in voorgaande jaren. De meeste bieden schaatsverhuur, verfrissingen en kunnen zelfs je schaatsen slijpen.
De ijsbaan bij Čapadlo biedt vanaf de oevers van de Vltava uitzicht op de Praagse Burcht. Mensen die zich zorgen maken om het milieu kunnen terecht in Střelecký ostrov. De ijsbaan daar is ontworpen om geen elektriciteit of water te gebruiken en vereist minimaal onderhoud.
Verschillende ijsbanen die door de stadsdelen worden geëxploiteerd hebben gratis toegang, maar deze zijn vaak druk. Degenen die worden geëxploiteerd door winkelcentra hebben wel toegangsprijzen, maar ze zijn minder druk en bieden een breder scala aan diensten.
Veel ijsbanen hebben verwarrende openingstijden en sluiten meerdere keren per dag voor onderhoud. Houd er rekening mee dat de uren voor Kerstmis en oudjaarsdag en nieuwjaarsdag vaak korter zijn dan normaal. Sommige plaatsen houden familie-evenementen in de buurt van de feestdagen, en die worden vermeld op de website of Facebook-pagina van de locatie.
Zie overzicht met aanvullende info op expats.cz.