Animatie Pat a Mat (Buurman & Buurman)

[kuurgast]

Ze gaan samen op vakantie in de nieuwste familievoorstelling Buurman & Buurman… gaan kamperen.

Buurman & Buurman gaan kamperen

De buurmannen hebben het afgelopen jaar hard geklust. Een nieuw dak op het huis en de hele schuur is grondig verbouwd. Nu zijn ze wel toe aan een welverdiende vakantie. Waar kan dat beter dan op dit mooie, speciaal gereserveerde plekje op de camping? Alleen even de tent opzetten en dan lekker genieten van de rust. Tenminste, dat denken ze...

Voor de vijfde maal op rij brengen cabaretier Jelle Kuiper, regisseur Bruun Kuijt en taalkunstenaar Ivo de Wijs de Tsjechische klussers tot leven.

Voor iedereen vanaf 4 jaar.
Tot en met 3 mei in diverse theaters in Nederland, zie buurmantheater.nl.

Als je rechtstreeks bij de theaters kaarten koopt, kan dat wel eens goedkoper zijn.

 

[kuurgast]

Op zoek naar de Tsjechoslowaakse wortels van het stuntelige duo Buurman & Buurman.

De tijdloze animatieserie Buurman & Buurman, geboren in communistisch Tsjechoslowakije, doet het ook goed in de bioscoop. Jenne Jan Holtland ging op zoek naar de makers in Praag.

Een jaar of drie geleden parkeerde een Nederlands gezin in het centrum van Praag. Ze waren met de caravan. Hun doel: de makers van de cultserie Buurman en Buurman ontmoeten. Meer dan een adres – op het web gevonden – hadden ze niet. Ze drukten op alle bellen van het pand, eentje moest de goeie zijn.
‘Ze hadden zelfs koekjes meegenomen.’ Regisseur Marek Beneš (58) hikt van het lachen. ‘Ik heb ze een rondleiding gegeven.’ Tegen die tijd was het hele trappenhuis in alle staten. Pas door de komst van de Nederlanders hadden de buren doorgekregen dat Buurman en Buurman – of eigenlijk Pat en Mat, zoals de serie in Tsjechië heet – in hun pand werd gedraaid.

Voor zo’n beetje iedereen die groot is geworden in de jaren tachtig of later, zijn de twee koddige buurmannen een begrip. Eind jaren zeventig verschenen de eerste afleveringen al bij de NCRV (titel: De twee stuntels), zonder succes, en daarna vanaf 1985, met meer succes, bij VPRO’s Villa Achterwerk. Aan het begin van elke aflevering – er zijn er meer dan 130 gemaakt – gaat er steevast iets mis, waarna de twee buurmannen een oplossing bedenken die zo ingewikkeld is dat er vijf nieuwe problemen ontstaan. Vaste uitsmijter is het ‘A je tó, buurman!’ van Kees Prins en Siem van Leeuwen die de populaire stemmen inspreken.

Dat de serie ontstond in het destijds communistische Tsjechoslowakije, is in veel Nederlandse huiskamers min of meer bekend (hint: de aftiteling), al had deze verslaggever er nooit bij stilgestaan dat ‘a je tó!’ (Tsjechisch voor ‘dat is het!’) helemaal geen Nederlands is. Op dit moment loopt de serie in zo’n vijfentwintig landen, waaronder Zuid-Korea, Brazilië en Iran. De nieuwe bioscoopfilm heet Buurman & Buurman experimenteren erop los! en ging donderdag in Nederland in première.

Een zoektocht naar de oorsprong van de buurmannen voert naar een onooglijk bedrijventerrein aan de zuidkant van Praag (de serie wordt niet meer gedraaid in het pand waar de caravantoeristen aanbelden). Van alle beroemdheden in Tsjechië is de man achter Buurman & Buurman wel het minst gesteld op aandacht. Naast de deur van het pand hangen bordjes van een energiebedrijf en een Duits schooltje. De conciërge ratelt iets in het Tsjechisch. Twee trappen hoger ontvangt Beneš in een sober kantoor, gekleed in houthakkershemd en sokken-in-sandalen. ‘Roem geeft vertraging’, vat hij zijn filosofie samen. In deze studio moet gewerkt worden.

Animator Alfons Mensdorff-Pouilly aan het werk.

Binnen leggen drie werknemers de laatste hand aan een aflevering over buizenpost. De buurmannen hebben hun dakraampjes geopend en een grijze buis geknutseld die de twee huizen verbindt. Op het miniatuurtafereel staat een digitale fotocamera gericht, waarmee meteen de grootste verandering in vier decennia is genoemd. De analoge camera heeft plaatsgemaakt voor een hd-camera, maar het ambacht is hetzelfde gebleven, volgens het procedé van stop motion, waarbij honderden foto’s achter elkaar het effect van beweging geven.
Hoe laat je een buurman een stap zetten? Eerst de pop neerzetten, laat chef animatie Alfons Mensdorff-Pouilly (72) zien, dan z’n voeten aan de vloer vastschroeven. Klik. De hele boel weer losschroeven, een voetje iets naar voren, en opnieuw: klik. ‘Op een hele werkdag draaien we zo’n zeven seconden beeld.’ Er bestaan, zacht uitgedrukt, snellere technieken. Beneš knikt. ‘We willen anders zijn dan alles wat uit Amerika komt. Dat beperkt ons, maar dat is ook de charme. Tot mijn verrassing werkt het nog steeds bij nieuwe generaties.’

Het idee voor de twee klungelklussers werd geboren in het hoofd van Lubomir Beneš (1935-1995), de vader van de huidige regisseur. Van versterkte eierschalen maakte hij twee kale hoofdjes. Het was midden jaren zeventig, Beneš senior werkte in de studio van wijlen Jiri Trnka, bijgenaamd de ‘Walt Disney van Oost-Europa’. In 1976 draaiden ze de eerste pilot. In de Tsjechische versie heet de rode buurman Mat en de gele Pat. De verschillen zijn klein, maar volgens de makers is de eerste een doener en de tweede een denker.
In de beginjaren van Buurman en Buurman kregen de makers te maken met de censuur van de communistische regering. Beneš: ‘De kleur van hun truitjes, rood en geel, was het probleem. Die deden te veel denken aan de Sovjet-Unie (rood) en China (geel), waartussen destijds spanningen bestonden. Toen is de rode verwassen tot donkergrijs en was de censor tevreden.’ Pas na de val van het communisme werd het truitje weer rood.
In Tsjechië heeft Pat noch Mat ooit ‘a je tó!' geroepen (al was het de originele naam van de serie). Sterker: Nederland is het enige land waar de mannen praten. Navraag leert dat de allereerste NCRV-afleveringen nog stemloos waren.

Buurman & Buurman begon als satire voor volwassenen, wat geen verbazing hoeft te wekken. Iedere Tsjech klust, vroeger nog meer dan nu. Een kapotte douche repareerde je ten tijde van het communisme zelf, geld voor nieuwe spullen had niemand. ‘Van een oude wasmachine kon je prima een grasmaaier maken’, zegt Beneš.

Aan het gestuntel van de buurmannen kleeft niettemin iets onnoemelijk Tsjechisch (of, vooruit, Tsjechoslowaaks). Met de Tsjechen is door de eeuwen heen zo gesold dat ze alle geloof in hemelbestormende projecten – een nieuw dak, in Buurman & Buurman-taal – hebben verloren. Het gepruts van de twee werkt als een lachspiegel waarin iedere Tsjech zich herkent. Wat de dissidente theatermaker en latere president Václav Havel van de buurmannen vond, is niet bekend. Maar er bestaat een essay van zijn hand over de sceptische aard van de Tsjech, waarin hij betoogt dat het diens blijmoedige zelfspot is die de ‘verpletterende ernst’ van het leven draaglijk maakt.
Lees verder op volkskrant.nl.

 

[kuurgast]

Buurman & Buurman gaan kamperen

De buurmannen hebben het afgelopen jaar hard geklust. Een nieuw dak op het huis en de hele schuur is grondig verbouwd. Nu zijn ze wel toe aan een welverdiende vakantie. Waar kan dat beter dan op dit mooie, speciaal gereserveerde plekje op de camping? Alleen even de tent opzetten en dan lekker genieten van de rust. Tenminste, dat denken ze...

Dit najaar spelen ze deze voorstelling coronaproof tot soms 3 keer per dag door het hele land van Stadskanaal tot Middelburg.
Zie buurmantheater.nl.

 

[kuurgast]

Vader en zoon bouwen pannenkoekenmachine uit Buurman en Buurman na

Menig bakker zal jaloers hebben gekeken naar de aflevering ‘Pannenkoeken’ van de Tsjechische animatiekinderserie Buurman en Buurman. In de serie ontwikkelen de klussende buurmannen op onnavolgbare wijze een systeem waardoor het pannenkoeken bakken efficiënt en op grote schaal kan plaatsvinden.
Maar, dachten techjournalist Bram van Dijk en zijn vader Kees, zou die machine ook in het echt werken? In de schuur van vader Kees namen ze de proef op de som.
Lees verder op trouw.nl.

Kijk het videoverslag van Bram en Kees van Dijk: