Muziek Opera en concerten

Welkom op Tsjechie.net

Het Tsjechisch Forum, in een nieuw jasje!

Muziek in Praha is 'big business'. Blijkbaar een goede mogelijkheid om toeristen het geld uit de zak te kloppen. Prijzen internationaal of hoger. Veel interessanter is de informatie die ik hier wil geven. Nadeel is wel dat die voor de maanden juli en augustus minder van belang is omdat de musici dan ook op vakantie zijn.

Geschrokken van de prijzen in Praha, ben ik in Turnov en Liberec op zoek gegaan naar klassieke muziek. Daar veel goede concerten op hoog niveau voor heel gunstige prijzen.

In Liberec staat een fraai operagebouw uit 1883 waar een orkest en ballet aan zijn verbonden. Ik noem geen toneel, omdat ik geen Tsjechisch spreek. Wat men brengt, is te vinden op www.saldovo-divadlo.cz. Kies voor de Tsjechische versie, omdat de Duitse en Engelse versies wat beperkter zijn.
Het aardige is dat je bij 'reserveren' van tevoren kunt zien waar nog plaatsen beschikbaar zijn. Kaarten koop je dan eventueel aan de zaal. Ik zit bij voorkeur op het tweede balkon. Het geluid is daar optimaal omdat de vloer van het toneel reflecteert. Leuk is dat je daar, wanneer plaats is op de voorste rij, in de orkestbak kunt kijken.
Bij veel voorstellingen worden vertalingen in het Duits en in het Tsjechisch als boventitels geprojecteerd. Ik heb wat bezwaar tegen de leesbaarheid, maar het wordt gedaan!
Prijzen zijn vanaf 100 Czk. Wil je veel luxer loge zitten, dan betaal je 320 Czk. In Nederland kan je onmogelijk voor zo'n bedrag een concert, laat staan opera, bijwonen. Consumpties in de pauze ongeveer 40 Czk. Ben je 70+ en kies je voor een abonnement, dan krijg je 50% reductie op de toch al lage prijzen.
Op youtube zijn fragmenten van het gebodene te vinden. Ik kan uitvoeringen in de kleinere zaal, die plaats vinden in een waardeloos gebouw, niet aanbevelen. Wel uitvoeringen bij de muziekschool (zusliberec.cz).

In Turnov wordt elke maand een klassiek concert gegeven. De schouwburg is heel aardig. Prijzen circa 120 Czk. In de zomermaanden concerten in Hruba Skala (dankzij sponsering 60 Czk) en Valdstejn (www.hrad-valdstejn.cz/en/). Op de zondagen van de advent worden, net als in veel andere plaatsen, concerten gegeven in niet-verwarmde kerken. Mits goed aangekleed, zijn dit ook aan te bevelen concerten.
 
Dank voor de reactie. Na de griep zal ik contact opnemen omdat we wel erg dicht bij elkaar wonen. Ik kom vaak vrijwel direct langs wanneer ik naar de sauna in Jicin ga.

Een kleine aanvulling op het eerste bericht: naar de opera kleedt men zich goed. Zelfs wordt de avondjurk er voor uit de kast gehaald, maar het 'zondagse pak' is ook prima.
 
Ik heb deze extra informatie gegeven omdat ik eens met iemand samen naar de opera ging en zij zich er voor schaamde zoals de Engelsen wellicht zullen zeggen 'underdressed' was. Zelfs bij een concert in die zaal op het derde balkon, waar men voor een plaats 80 Czk (of wel 3,20 euro) betaalt, komen mensen gekleed in avondjurk.
 
Waar wij wonen, komen de bezoekers in hun gewone kleren naar concerten. Zitten in de kerkbankjes zoals ze zijn en nemen hun eigen kussentjes mee, of een dekentje indien nodig. De toegangsprijs is verwaarloosbaar, de muziek: Koor, orkest; onbetaalbaar.

"Underdressed" ligt hier op een lichtjaar afstand van het geneuzel over een derde balkon.
Get a Life!
Tenzij je er hier een ballet item aan wilt toevoegen natuurlijk.
 
Voor concerten waar je in een kerk zit geldt dat je niets bijzonders aantrekt. Eerder dikke jassen en broeken aan voor de concerten in de adventstijd. Ik kom daar ook! Naar de opera gaan is wel iets heel anders!
In Liberec worden ook wel balletten gegeven in de nieuwe schouwburg. Dat is een heel simpele zaal. Dan kom je daar ook in 'gewone' kleren.
 
Beste mensen, ik vind dat door de bijdraagen van forumlid Stadla het niveau van Het Tsjechisch forum eindelijk weer steigt.Een tijdje geleden ging het maar steeds over de kwaliteit van het bier.Dat was een best geestdoodend en saai onderwerp omdat het steeds weer aangehaaldt werd,vond ik.Dus ik juich deze nieuwe wending van dit Forum zeer toe.Jullie beste Forumleden mogen best van andere mening zijn, ieders naar eigen vermogen.Het bier is inderdaad een belangrijk voedingsmiddel is vloeibaar brood maar niet aleen van brood leeft de mens....
 
In Nederland zou ik er niet over denken om naar de opera te gaan. Daar is maar één operagebouw (de Stopera in Amsterdam) en ik kijk als voorbeeld naar een opera van Mozart, uitgevoerd in mei 2018, waarbij een plek op de eerste rij van het tweede balkon 123 euro (3075 Czk) kostte.
Er is een tweede gezelschap, de Reisopera, maar die doen hetzelfde als in Tsjechië waar de gezelschappen ook in andere plaatsen een uitvoering geven.

In Tsjechië zijn 10 operahuizen te vinden. De twee in Praha laat ik buiten beschouwing omdat men daar prijzen hanteert om toeristen zo snel mogelijk het geld uit de zak te kloppen.

Laat ik beginnen aan te duiden uit wat voor nest ik kom. Mijn vader was timmerman. Door de crisis vóór de oorlog is hij samen met mijn moeder, die eerder in een kruidenierszaak werkte, een kleine winkel begonnen waar koekjes, bonbons en snoep werd verkocht. Mijn opa van vaders kant was ook timmerman. Mijn opa van moeders kant verzorgde de paarden van de gemeentereiniging.

Als jongen zong ik graag. Toen mijn ouders een oproep in de krant zagen dat het Christelijk Haags Knapenkoor onder leiding van Marius Borstlap nieuwe leden vroeg hebben ze me aangemeld. Wij oefenden 1,5 uur per week. De eisen van de dirigent waren hoog. Lang werd op absolute zuiverheid geoefend.
Tegen de Kerst werden twee uitvoeringen gegeven in een volle Grote Kerk in Den Haag. Toehoorders waren soms tot tranen toe geroerd (heb ik uit berichten op internet). Het koor gaf maar weinig uitvoeringen extra. Die zang is de basis geweest voor mijn muzikale vorming. Ik kwam uit een christelijk nest waarin ook het harmonium een rol speelde. Uiteindelijk ook kerkorgel gespeeld. Door de muziek mijn echtgenote gevonden die piano speelt en ook graag zingt.

Op basis van gegevens van internet heb ik de volgende gegevens gevonden. De genoemde prijzen zijn voor plaatsen vergelijkbaar met boven voor Amsterdam aangeduid.
De 8 operahuizen staan in:

Brno (www.ndbrno.cz/program: bijvoorbeeld 500 Czk)
České Budějovice (www.jihoceskedivadlo.cz/opera: bijvoorbeeld 250 Czk)
Liberec (www.saldovo-divadlo.cz: bijvoorbeeld 180 Czk)
Olomouc (www.moravskedivadlo.cz/program-a-vstupenky: bijvoorbeeld 210 Czk)
Opava (www.divadlo-opava.cz/soubor/opera: bijvoorbeeld 200 Czk)
Ostrava (www.ndm.cz/cz/opera/program/aktualni-mesic: bijvoorbeeld 460 Czk)
Plzeň (www.djkt.eu/program: bijvoorbeeld 190 Czk)
Ústí nad Labem (www.operabalet.cz: bijvoorbeeld 220 Czk)

Waarom nu geen kennis maken met de opera?! In Nederland zal dat door de financiën wel niet mogelijk zijn. In Tsjechië kan dit niet op bezwaren stuiten. Een voorbereiding is te doen via internet. Vaak zal men ook nog gebruik maken van boventitels om het verhaal wat te volgen. Het verhaaltje van een opera is vaak in minder dan 5 minuten verteld. Daar maakt een opera 3 uur van. Laat het geheel over je heen gaan en geniet!!!

Uit eigen ervaring ken ik Liberec. Dit is een plaats van ruim 103000 inwoners, vergelijkbaar met Alkmaar, Emmen en Leeuwarden. Van een opera worden meestal 7 uitvoeringen gegeven. Een op zondag, op maandag etc. Voor een stad van deze grootte te veel. Dat betekent natuurlijk dat de zaal vaak niet vol zit. Om dat wat te compenseren staat er dan weer af en toe een kaskraker op het programma.

Nog even ter vergelijking: Tsjechië heeft 10,6 miljoen inwoners, Nederland 17,0 miljoen.
 
Mijn zoon heeft met zijn gezin enkele jaren geleden een aantal dagen vakantie gevierd op Camping 2000 in Janův Důl bij Liberec. Hij is er op afgeknapt. Voelde zich meer aangetrokken tot mensen die net als hij er op uit trokken en niet de hele dag met een fles bier in de hand op de camping verbleven. Er zijn gelukkig ook nog anderen op de wereld. Natuurlijk zonder een oordeel uit te spreken over de mensen die graag alleen van het goede weer en het bier willen genieten.
Mijn kleinzoon van 6 jaar was een keer mee naar een balletuitvoering in de opera van Liberec en heeft daar intensief van genoten. De appel valt dus niet ver van de boom. De zaal was geheel gevuld zodat we helemaal achterin en dus bovenin moesten zitten. Geen probleem daar!
 
Goed verhaal en prima omschreven.

Zelf heb ik niets met opera of operette, maar ik ben blij dat mensen hiervan gelukkig worden.
Voor een concert door nationale of regionale orkesten uitgevoerd op lokaal niveau kan je me wel gelukkig maken.
 
Gisteren weer genoten van een opera in Liberec. Men voerde Il Trovatore van Verdi uit. Omdat het nog steeds erg koud is had ik mij zondag wat georiënteerd op de opera door naar een oudere uitvoering op YouTube te kijken. Die uitvoering was in de opera van Wenen. Ik snuffelde wat en vond dat die opera in september weer in Wenen wordt uitgevoerd. Voor een plaats vergelijkbaar met waar ik in Liberec zit (tweede balkon, eerste rij) betaal je daar 143 euro. Noem maar niet de prijzen van de duurdere rangen. Kocht je in Liberec een los kaartje dan betaalde je 7,25 euro (ik geef even in euro's aan voor de vergelijking). In Praha betaal je voor een soortgelijke uitvoering op een vergelijkbare plaats 27,50 euro. Prijzen als in Liberec ook in andere plaatsen in Tsjechië. In Nederland wil een organist voor een dergelijke prijs nog geen concert van een uur geven. Nu heb je ruim 2 uur in een fraaie omgeving schitterende muziek. Dit keer met een fors mannenkoor en geweldige mannelijke solisten die zulke goede stemmen hebben dat ze gemakkelijk over het volle orkest heen komen. Nog steeds deze informatie: projectie van de vertaling in het Duits en Tsjechisch boven het toneel, in juli en augustus geen voorstellingen. Site: saldovo-divadlo.cz
 
Buiten de vakanties heb je veel mogelijkheden om naar concerten en de opera te gaan. Veel muziekscholen geven concerten waar publiek op prijs wordt gesteld. De toegang is dan vaak gratis of er wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd. Enkele jaren geleden was dan wellicht 50 kronen per persoon gepast. Nu denk ik toch wel dat dit meer moet zijn.
Ook de toegangsprijs bij concerten is veelal nog zeer acceptabel. Ook hier slaat wel de geldontwaarding toe. In Turnov staat de prijs nu op 170 kronen per persoon. Nog wel laag in vergelijking met prijzen voor concerten in Nederland. In Praha zijn concerten 'big business'. Overal op straat staan mensen, die natuurlijk ook moeten worden betaald, met folders. Boekingskantoren zullen hun provisie uit de verkoop van kaarten moeten halen. De laatste keer dat ik in Praha was werd een prijs van 1100 kronen als een koopje aangegeven. Ik weet wel beter!

Voor populaire muziekevenementen in de zomer verwijs ik graag naar https://www.sedmihorskeleto.cz/. Deze concerten trekken veel mensen en worden gegeven bij Sedmihorky, niet te ver van Turnov in het Boheems Paradijs. Prijsinformatie is nog niet gegeven omdat onduidelijk is of wegens de corona-epidemie de concerten wel door kunnen gaan. Ze zijn in de buitenlucht, dus dat is in principe wel beter. Ook in het centrum van Turnov worden dan wel gratis concerten gegeven. Ook in de synagoge daar worden concerten gegeven. Blijkbaar toch voor een select publiek want het aantal bezoekers is gering.

Om een goede vergelijking te maken heb ik gezocht naar een opera die binnenkort zowel in Praha als in Liberec op het programma staat. Ik vond Don Giovanni van Mozart. De toegangsprijzen in Praha zijn internationaal. Die in Liberec veel gunstiger en vergelijkbaar met die in andere plaatsen in Tsjechië. In Praha een uitvoering op 18-5-2022 (https://www.narodni-divadlo.cz/en). Voor een plaats in de zaal betaal je dan 1290 kronen wanneer je geen korting hebt. In Liberec 7-4-2022 (https://www.saldovo-divadlo.cz/) 420 kronen. Het kan wel goedkoper. In Praha heb je dit jaar bij een leeftijd van 65+ een korting van 50% op de toegangsprijs. je betaalt dan 645 kronen. In Liberec heeft men voor losse kaartjes niet zo'n regeling, maar ik heb heel goede ervaringen met een plek op de eerste rij van het tweede balkon.
Voor een opera maakt een regisseur het toneel zo dat je vanuit de zaal het beste zicht er op hebt. Mensen die meer willen kiezen echter voor een plek op het eerste balkon. Wanneer je gunstig zit kun je dan ook zien wat de musici in de orkestbak doen. Specialisten, zoals ik, kiezen voor het tweede balkon en dan vooral voor de eerste rij daarvan. Je kunt dan het orkest horen en zien. Wat er op het toneel gebeurt kun je voldoende zien. Soms zie je nog beter dan vanuit de zaal wat men met verlichting heeft gedaan. De vloeren van het toneel en de orkestbak fungeren als een klankscherm zodat de muzikale ervaring optimaal is. Ik kan alleen niet beoordelen hoe je boventitels in het Engels of Duits kunt lezen. In het algemeen weet je de clou van het verhaal wel en voor mij is de muzikale belevenis meer.
Voor de genoemde uitvoering is de prijs op de aangeduide plek 290 kronen. Zeer aan te bevelen dus.

In Liberec heb je geen korting bij een los kaartje. Het is wel mogelijk een abonnement voor een jaar met een korting te krijgen voor 70+. In dat geval betaal je voor 4 opera's en 2 balletten op genoemde plek 420 kronen. Natuurlijk ongelooflijk weinig. Daar zal veel geld als subsidie bij moeten worden gelegd, maar stimuleert wel om een avond op stap te gaan.

Ik wil twee belevenissen aangeven met gereserveerde plaatsen. Jaren geleden had ik een uitvoering geboekt in het Obecní Dům (https://www.obecnidum.cz/) in Praha. Om de kosten beperkt te houden had ik een stoel op de 25e rij (prijs ongeveer 750 kronen). Voor het geluid maakt het niet uit dat je zoveel mensen voor je hebt zitten, maar het is toch wel erg ver verwijderd van het podium. Na het eerste muziekstuk werd de achterzijde van de zaal sterk verbouwd. Velen die er bekend waren renden naar voren om stoelen die daar nog vrij waren te gaan bezetten. Een heel onaangename ervaring.
In het theater in Liberec had ik een keer aan de zijkant van het tweede balkon een plek die wordt verlicht wanneer de dirigent de zaal betreedt. Vond ik onplezierig en ik zag dat aan de zijkant op het eerste balkon plaatsen vrij waren. Dacht eens te proberen of het een goed idee zou zijn de volgende keer daar een plaats te reserveren. Probeerde dit uit maar werd gelijk aangesproken door een dame die de boel controleert. Dat men van plaats wisselt komt in Liberec vrijwel niet voor. Heel positief!
 
Jaren geleden waren familieleden van mij wat langer op bezoek. Dat gaf gelegenheid kennis te nemen van mogelijkheden in het theater in Liberec waar je opera's, concerten, toneelstukken of balletten kunt volgen. Ik stelde niet voor om naar de opera Rusalka van Dvořák te gaan omdat er geen plekken meer beschikbaar waren waar je ook goed het orkest kunt zien. Koos voor een ballet-uitvoering met drie stukken van drie gezelschappen. Wie wil er mee? We gingen met z'n vijven waarbij mijn kleinzoon toen 5 jaar was. Om naast elkaar te kunnen zitten moesten we kiezen voor de laatste rij op het derde balkon. Je zit dan erg hoog, maar hebt wel een behoorlijk uitzicht op het podium. Mijn kleinzoon kon gewoon gaan staan omdat we op de achterste rij zaten. Heeft duidelijk van de uitvoering genoten want wist na afloop precies een keuze te maken. Bij opera zie je heel wat jongeren. Zijn dan wel op z'n zondags gekleed. Ook een ervaring!
 
Bovenaan