Jan Hus

Welkom op Tsjechie.net

Het Tsjechisch Forum, in een nieuw jasje!

Ad Verschoor

Donateur
30 mei: Jan Hus-bijeenkomst in Zeist

Op zaterdag 30 mei organiseert de Evangelische Broedergemeente in Zeist een bijeenkomst die in het teken staat van Jan Hus, de Tsjechische kerkhervormer die zeshonderd jaar geleden vanwege zijn ideeën op de brandstapel de dood vond.


100X100__jan-hus-znamka.jpg


De Evangelische Broedergemeente organiseert ook een studiereis naar Praag.

Voor meer informatie over de bijeenkomst van zaterdag kunt u onderstaand programma downloaden of de website van de EBG bezoeken: http://nederland.ebg.nl
 

Ad Verschoor

Donateur
Hervormer Jan Hus herdacht in Praag

BRUSSEL (KerkNet/Kathpress) – In de Tsjechische hoofdstad Praag vond zaterdag een oecumenische herdenking plaats van de hervormer Jan Hus, die tijdens het concilie van Konstanz ter dood werd veroordeeld omdat hij zijn standpunten weigerde te herzien. De Boheemse hoogleraar Johannes Hus (1369/1370 - 1415) geldt als voorloper van de Reformatie. In zijn preken klaagde hij de simonie (het kopen en verkopen van kerkelijke ambten), de corruptie en de handel in relieken en aflaten aan.

Volgens de Tsjechische kerkleider en voormalige aartsbisschop van Praag, Kardinaal Miloslav Vlk, was deze plechtigheid het hoogtepunt van het herdenkingsjaar van Jan Hus, die zeshonderd jaar geleden werd terechtgesteld. Kardinaal Vlk: "Dit was een historische gebeurtenis, omdat de Tsjechische kerken in het verleden nooit eerder in wederzijdse dialoog overeenstemming hebben bereikt over een bepaalde vraag." De toespraken tijdens de oecumenische herdenkingsdienst werden gehouden door de katholieke aartsbisschop Dominik Duka van Praag, tevens voorzitter van de Tsjechische bisschoppen, en Daniel Fajfr, de voorzitter van de Tsjechische Broederkerk.

Kardinaal Dominik Duka bestempelde Jan Hus als 'kind van zijn tijd'. Hij herinnerde er ook aan dat de katholieke Kerk in 1989 de aanzet gaf voor eerherstel voor de in ongenade gevallen hervormer. "Als mensen van de eentwintigste eeuw moeten wij samen aan de samenleving getuigen dat de wonden die zeshonderd geleden werden veroorzaakt ons niet langer scheiden." Daniel Fajfr herinnerde in zijn toespraak aan het moto van de Hussieten: 'Waarheid zal zegevieren': "Het betekent niet dat wij de waarheid in pacht hebben, maar wel dat wij moeten bidden om door de waarheid beroerd te worden. Wij moeten het niet eens zijn over Hus. Maar desondanks kunnen wij wederzijds om vergiffenis bidden."

Bron:kerknet.be
 

Ad Verschoor

Donateur
Jan Hus, de waarheid overwint

100X100__zdenek-dittrich-foto-daniel-sperl.jpg


De van oorsprong Tsjechische historicus Zdeněk Dittrich heeft zich bijzonder ingespannen voor eerherstel voor Jan Hus, de Boheemse kerkhervormer die zeshonderd jaar geleden als ketter op de brandstapel ter dood werd gebracht. Dittrichs zoon Boris schreef hier een artikel over.


Op 6 juli is het precies 600 jaar geleden dat een oud vrouwtje in de Zuid-Duitse plaats Konstanz de brandstapel aanstak. Vastgebonden op takken stond de beroemde Tsjechische priester Jan Hus. Hij was als ketter ter dood veroordeeld door de Paus. Volgens de overlevering was hij kalm, terwijl de vlammen uitsloegen en waren zijn laatste woorden: 'De waarheid overwint'.

Waarom werd Jan Hus zo gehaat door het Vaticaan? En welke rol speelden enkele Nederlanders in zijn uiteindelijke rehabilitatie door Paus Johannes Paulus II in 1999?

Jan Hus was een wonderkind. Hij studeerde letteren en filosofie aan de Karelsuniversiteit in Praag. Op zijn 29ste werd hij daar al Rector Magnificus. Hij kwam op voor de Tsjechische belangen in het universiteitsbestuur met steun van koning Wenceslaus, moderniseerde het Tsjechische alfabet en in 1398 werd hij tot priester gewijd. Hij was een charismatisch spreker en trok veel belangstelling met zijn preken. Hij verzette zich tegen de corruptie in de katholieke Kerk, was een fel tegenstander van de handel in aflaten (als je genoeg geld betaalde aan de kerk kon je je vrijkopen van je aardse zonden) en zette zich in voor het Tsjechisch als voertaal in de kerk. Hus kreeg veel volgelingen, de Hussieten, en werd een bedreiging voor de katholieke Kerk. In 1414 sprak de Paus een dwingende banvloek over hem uit. De katholieken moesten Jan Hus mijden. In 1415 werd in Konstanz een concilie gehouden. Jan Hus reisde er naar toe om zijn visie tegenover de Paus te verdedigen. Hem was een vrijgeleide beloofd, maar toch werd hij gevangen genomen. De leiders van de kerk wilden niets weten van zijn ideeën en op 6 juli werd hij, 45 jaar oud, als ketter op de brandstapel ter dood gebracht.

Door de eeuwen heen is de figuur van Jan Hus tot de verbeelding blijven spreken. Zo heeft Benito Mussolini, de Italiaanse dictator die in de Tweede Wereldoorlog met Hitler heulde, een lovend boek over hem geschreven, toen hij nog een socialistische journalist was.

Jan Hus kreeg eerherstel door Paus Johannes Paulus II in 1999. Daarmee kwam Jan Hus terecht in het rijtje van grote namen als Jeanne d'Arc en Galileo Galilei die eerst ook verketterd waren en later gerehabiliteerd. Een aantal Nederlanders heeft een onmisbare rol gespeeld in deze kerkelijke ommezwaai.

In 1990 bezocht Paus Johannes Paulus II Praag. Uiteraard kwam Jan Hus tijdens het pauselijk bezoek ter sprake, want de kerk had in de loop der eeuwen een schuldgevoel over de executie opgebouwd en wilde van de kwestie die tot verwijdering met de geloofsgenoten in Tsjechie had gezorgd, af. In de Praagse burcht riep de Paus wetenschappers op onderzoek te doen naar de plaats die Jan Hus in de geschiedenis van beroemde kerkelijke hervormers inneemt.

Zdeněk Dittrich, Tsjech van geboorte, maar na zijn vlucht in 1948 Nederlander geworden, was hoogleraar Oost-Europese geschiedenis aan de Universiteit van Utrecht. Hij had in 1963 het boek 'Het verleden van Oost Europa', geschreven met daarin een prominente rol voor Jan Hus. Dittrich maakte begin jaren '90 samen met onder andere Karl Josef Hahn deel uit van het Comenius comité. Comenius was een beroemde Tsjechische filosoof en opvoedkundige die in Nederland asiel had gekregen en in 1670 stierf. In 1992 werd zijn 400ste geboortedag in Naarden gevierd met een door het Comité georganiseerd wetenschappelijk symposium van internationale allure.

Kardinaal Willebrands was onder de indruk en vroeg aan Dittrich en Hahn: 'Waarom doen jullie zoiets ook niet met Jan Hus?'

Willebrands was in Rome hoofd geweest van het 'Secretariaat voor de eenheid onder de Christenen' en had uit dien hoofde belangstelling voor een formele verzoening tussen Jan Hus en de Kerk. Hij wist van de Pauselijke toespraak en oproep in Praag. Dittrich en Hahn pakten de handschoen op en gingen naar Rome voor nader overleg.

In September 1993, drie jaar na de Pauselijke toespraak in Praag, organiseerden ze in het Duitse Bayreuth een meerdaagse, internationale wetenschappelijke conferentie over de betekenis van Jan Hus. Dittrich was voorzitter van die conferentie. De wetenschappelijke bijdragen ervan werden gebundeld in het in 1997 verschenen 'Jan Hus tussen epochen, volkeren en confessies' en er werd vervolgonderzoek gedaan. Op het volgende internationale symposium in de Pauselijke Lateraanse Universiteit werden de onderzoeksresultaten van bijna zeven jaar onderzoek naar Jan Hus gepresenteerd. Op 17 december 1999 sprak de toenmalige Paus Johannes Paulus II dit congres toe, waarvoor Dittrich en Hahn waren uitgenodigd.

De Paus erkende de historische betekenis van Jan Hus en betuigde spijt over diens executie op last van het concilie van Konstanz. De Paus zei: 'Ik voel de behoefte diepe spijt uit te spreken over de gruwelijke dood van Jan Hus en over de daardoor ontstane wond van conflict en verdeeldheid die zo is toegebracht aan de geest en de harten van het Boheemse volk.' Hij verklaarde Hus tot 'getuige van de waarheid van Christus'.

Dankzij de inzet van een paar Nederlanders krijgen Jan Hus' laatste woorden, 600 jaar geleden uitgesproken, daardoor een diepere betekenis: 'De waarheid overwint.'

Dit artikel is geschreven op basis van het oral history project van het Meertens Instituut. Zdenek Dittrich, emeritus hoogleraar Oost-Europese geschiedenis aan de Universiteit van Utrecht, is de enige nog in leven zijnde getuige van het Nederlandse werk achter de schermen dat heeft geleid tot rehabilitatie van Jan Hus.

Bron: czechcentres.cz
 

Ad Verschoor

Donateur
Maken of breken. 500 jaar Reformatie - Jan Hus

Op 17 februari vindt in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag een studiemiddag plaats over 500 jaar reformatie. Met o.a. een bijdrage van Peter Raedts over Jan Hus.


100X100__brozik-odsouzeni-jana-husaii.jpg


De Tsjechische predikant en kerkhervormer Jan Hus (1369/1370-1415) geldt als één van de geestelijke voorlopers van Martin Luther, die in 1517 met zijn 95 stellingen de Reformatie inluidde. Op deze studiemiddag spreekt de Nijmeegse historicus over het gedachtengoed van Hus en is er ook aandacht voor andere critici van de katholieke kerk, zoals Zwingli, Calvijn, Erasmus en natuurlijk Luther zelf.

Toegang gratis.

Aanmelden is hier mogelijk, de uitnodiging kunt u hieronder downloaden:
uitnodiging-500-jaar-reformatie-17-2-17.pdf (2,37 MB)

Afbeelding: Václav Brožík, Jan Hus voor het Concilie van Konstanz (1883)

Plaats: Koninklijke Bibliotheek (aula), Prins Willem-Alexanderhof 5, 2595 BE Den Haag
Datum: 17 februari 2017 van 13.00 - 17.30 uur

Georganiseerd in samenwerking met het Tsjechisch Centrum
 
Bovenaan