Ad Verschoor
Donateur
Aankomst van de de derde etappe in het stadion van Torun
De Tour de France van het Oostblok
In 1977 reed Ben Libregts de Vredeskoers, in die tijd de belangrijkste meerdaagse etappekoers voor amateurs die jaarlijks werd verreden in de Oostbloklanden Polen, Tsjecho-Slowakije en Oost-Duitsland.
Vertrek van de achtste etappe in Berlijn, met nummer 110 Ben Libregts (foto BundesArchiv)
De wedstrijd deed altijd de drie hoofdsteden Warschau, (Oost-)Berlijn en Praag aan en werd georganiseerd door de Communistische Staatsdagbladen Rudé Pravo (Tsjechie), Neues Deutschland (DDR) en Trybuna Ludu (Polen). Tijdens de Koude Oorlog was de Vredeskoers achter het IJzeren Gordijn de tegenhanger van de Tour de France. In 1948 werd de wedstrijd voor het eerst georganiseerd als een grensoverschrijdende wedstrijd met de bedoeling om door middel van de sport de solidariteit tussen de Centraal-Europese landen te versterken. Na de val van de Muur in 1989 stortte ook de Vredeskoers in. De wedstrijd werd nog wel tot en met 2006 georganiseerd (vanaf 1996 voor beroepsrenners), maar verloor haar grote betekenis en verdween na 2006 van de kalender. Vanaf het begin in 1948 tot 1989 werd de Vredeskoers voornamelijk door zogenaamde ‘Staatsamateurs’ gedomineerd en kwamen West-Europese deelnemers maar zelden tot successen. In Nederland kreeg de Vredeskoers sowieso al nooit die aandacht en status die deze wedstrijd verdiende. Dientengevolge was de belangstelling van coureurs en wielerliefhebbers in ons land altijd maar matig. Maar zowel voor de deelnemers als voor de toeschouwers die met miljoenen langs het parcours stonden kon deze wedstrijd de vergelijking met de kapitalistische Tour de France zeker aan.
Poolse poster van de Vredeskoers 1977
De Vredeskoers was ook een omstreden wedstrijd. Er is nauwelijks een wedstrijd die aan de ene kant van de Muur zo bejubeld werd, terwijl hij aan de andere kant van de Muur zo verguisd werd. In de DDR was de Vredeskoers het symbool van de wereldwijde kameraadschap en verbroedering tussen de volkeren door de sport. Voor de Bonds Republiek Duitsland (West-Duitsland) was het niet meer dan een propagandamiddel om de superioriteit van het communisme te promoten en om voor de Duitse Democratische Republiek (Oost-Duitsland) erkenning te krijgen. Wat uiteindelijk ook lukte. Voor de deelnemende renners was de Vredeskoers meer dan geweldig. De organisatie was indrukwekkend. Langs de kant stonden zo mogelijk nog meer toeschouwers dan bij de Tour de France, ieder jaar wel zo'n 10 miljoen, en daarom werd de Vredeskoers ook wel 'die Fahrt der Millionen' genoemd. Gewone kijklustigen, fietsfanaten, fabrieksarbeiders, schoolkinderen en massaal ingezette politie en legertroepen stonden langs de kant van de weg om de fietshelden voorbij zien te komen. Hele steden en dorpen liepen uit en op scholen en in de verschillende doorkomstplaatsen werd weken van te voren al begonnen met allerlei voorbereidingen om de renners te verwelkomen en aan te moedigen. De gekste streken werden uitgehaald om de titel ‘Beste Etappestad’ te veroveren: fanfares, erebogen, vlaggen, wimpels – rood uiteraard – , duizenden duiven die net voor het peloton werden losgelaten, vliegtuigen die bloemen en vredeswensen in zes verschillende talen over de toeschouwers uitstrooiden. Bij de start en in de grote sportarena's waar de etappes meestal aankwamen zag het altijd zwart van het volk. Het amateurkarakter van de wedstrijd kwam ook tot uitdrukking via het prijzenschema. Er werd geen prijzengeld uitgekeerd maar de prijzen waren altijd in natura: kristallen vazen, porseleinen serviezen, horloges, kunstvoorwerpen, filmcamera's, fototoestellen en soms zelfs een motor.
Titelpagina van het boek 'Vredeskoers 1977'
Over de Vredeskoers van 1977, waar hij zelf aan deelnam schreef Ben Libregts schreef een boek. Dit boek ‘Vredeskoers 1977’ (150 pagina’s) is te bestellen via benlibregts@ziggo.nl. De prijs hangt af van het aantal bestellingen, maar zal gezien het aantal stuks waarvoor nu al ingeschreven is, niet meer bedragen dan € 20,-.