Avonturen van en in Stadla

Welkom op Tsjechie.net

Het Tsjechisch Forum, in een nieuw jasje!

Deel 11. Telefoon en internet. Zoals eerder in deze verhalen is aangegeven stond er een verdeelpunt voor de telefoonleidingen, die ondergronds zijn aangelegd, naast mijn pension. De leiding richting huis kwam uit in een toekomstige gastenkamer. Voordat we een terras aanlegden heb ik die leiding verwijderd. Ook ben ik naar het kantoor (toentertijd in Liberec) gegaan om een tekening te krijgen van de leidingen. Ik heb ook aangegeven dat we erg veel sloopten en dus erg veel puin moesten verwerken. Behalve onder het parkeerterrein bij de weg is het puin onder de terrassen gestort. Dit tot een gemiddelde diepte van 70 cm. Het betekende o.a. dat een graafmachine flink aan de gang ging om te graven waar ook een telefoonleiding lag. Die bleek op een diepte van 1 m achter het huis zichtbaar te worden. Vervolgens reed een vrachtwagen in het gat en stortte daar het puin. De vrijgekomen grond is verderop gestort. De boel was echter zo nat dat wanneer een bulldozer de grond naar voren schoof aan de achterkant weer diepe sporen zichtbaar werden.
Omdat de boel nogal nat kan worden was het een idee om een drainagebuis in te graven. Ik liet een gleuf maken op een cm of 60 diep. Bij dat werk werden verschillende leidingen opgevist. Niet duidelijk was wat deze leidingen waren. Voor een deel zullen dit niet meer gebruikte kabels zijn die de stroomvoorziening in een gebouwtje regelden dat eerder was afgebroken. Uit informatie van een kleinzoon van de boer kon ik opmaken dat daar een kleine schuur had gestaan waar men fruit droogde. De fundering is soms zichtbaar geworden. We gebruikten namelijk die plek om takken, kastanjes en gras te verbranden. (Je dient dit te melden. Onhandig is dat je dan al een datum op moet geven en ik het moment van verbranden wel laat afhangen van het weer. Natuurlijk niet wanneer het erg droog is wegens bosbrand gevaar.)
Op een gegeven moment kwamen er mensen van het telefoonbedrijf kijken in de verdeelkast. In plaats van dat de buren bij mij hadden aangeklopt dat ze geen telefoon meer konden gebruiken hadden ze daar gelijk hun beklag gedaan. Uiteindelijk bleek dat we twee keer de telefoonkabel hadden gebroken. Op een plezierige manier is dit probleem opgelost omdat ik kon aantonen op kantoor de tekening te hebben opgevraagd.
In 2020 had ik last van wateroverlast uit een richting waar ik geen rekening mee had gehouden. Om in de toekomst iets dergelijks niet opnieuw te krijgen bedacht ik het aanleggen van een sloot. Dat betekende weer graafwerk die de telefoonleiding kruist. Nu de burgemeester ingeschakeld om het telefoonbedrijf te vragen de juiste plek en diepte aan te geven. Ondanks zijn inzet kwam er geen monteur! Het graafwerk is uitgevoerd en we kregen nu geen probleem. Ik liet ook met opzet niet te diep graven. Ook niet omdat men alleen verticale wanden kon maken, die natuurlijk gemakkelijk in zullen storten.
Voor het ophalen van vuil heeft men hier een mooi systeem voor mensen die weinig hebben aan te bieden. Je kunt op het gemeentehuis speciale zakken kopen om daar je vuil in te doen en die zakken aan de weg te zetten kort voordat ze worden opgehaald door een vrachtwagen van een particuliere reinigingsdienst. Het zal duidelijk zijn dat de stortingskosten in de prijs van de zakken is verwerkt. Ik kwam voor het ophalen van de zakken vaker in het gemeentehuis en zag daar mensen in een kamertje aan de gang met een computer. Vroeg of ik ook daar van internet gebruik mocht maken. Zo heb ik de eerste jaren van internet gebruik gemaakt. Een enkele keer in de bibliotheek van Sobotka en soms in het informatiepunt van Turnov.
Mijn zonen hadden mij aangeduid dat het installeren van een schotel om TV te kijken niet meer zo interessant was en dat je goed TV via internet zou kunnen bekijken.
Op het moment dat mijn woonkamer wat vorm begon te krijgen besloot ik een vaste aansluiting op het telefoonnet te gaan realiseren. Als genoemd was er ooit wel een kabeltje gelegd, maar die had ik weg gehaald. Nu een nieuwe leiding voorbereid rond het terras naar de voordeur van mijn woongedeelte. Omdat men er meende wat lang over te moeten doen en een gleuf hier gemakkelijk weer instort, had ik een mantelbuis aangebracht. De mensen van O2 kregen de leiding niet door de buis. Ik meende een oplossing te kunnen realiseren en de volgende dag kon men netjes een contactdoos monteren. De stekkers die men daarbij gebruikt zijn niet gelijk aan die we in Nederland hebben, maar ze konden gelukkig een passend snoertje geven.
Nu naar O2 in Turnov om te vragen ook internet te installeren. Of dit zou kunnen was de vraag. Toch stuurden ze me een modem. Ik herinner me dat er nog wel een monteur aan te pas moest komen om de boel te installeren en dat je dan het probleem kreeg dat we op beide computers wel Windows hadden draaien, maar dan in een verschillende taal. Uiteindelijk ging de zaak werken. In het begin nog wel met een lage beeldkwaliteit, maar later met een zeer bruikbare kwaliteit en snelheid. Waarom in bijvoorbeeld Duitsland wordt gezegd dat ze zo'n lage snelheid hebben bij gebruik van een vaste telefoonlijn is mij onduidelijk. Ik heb geen enkele klacht.
Je zou natuurlijk met een mobiele telefoon nu internet kunnen krijgen. Ik zit wel ver buiten de zender. Het nieuwste is dat je een verbinding hebt met laag vliegende satellieten. Men wil zo een heel net over de wereld aanleggen. Volgens mijn zonen zullen de maandelijkse kosten daarvoor hoog zijn.
 
zo herkenbaar ,zeker het internet ,hier op het einde van de wereld al wat mogelijkheden geprobeerd.
O2 ,straalzender en nu xdsl ,wow goedkoop/snel 250 mb/s en stabiel. en dat over de oude adsl leiding.
 
Deel 12. Geldzaken en verzekering. Ik had natuurlijk maar een beperkte hoeveelheid geld beschikbaar, maar naar mijn idee wel een waardevol bezit. Ik had natuurlijk behoefte er aan om geld te lenen. Had al eens gehoord dat de strategie op dat moment in Tsjechië was dat een hypothecaire lening moest zijn afgelost wanneer je 65 jaar oud was. Ik was al ouder en wilde juist geld lenen.
Toch op veel plaatsen geïnformeerd. Telkens met een andere smoes werd mijn verzoek afgewezen.
Uiteindelijk bedacht op mijn huis in Nederland een hypothecaire lening af te sluiten. De waarde daarvan was wel niet zo hoog, maar ik zou in ieder geval geld kunnen lenen om dat voor Stadla te gaan besteden (natuurlijk geen belastingvoordeel). Bij de ABN-AMRO redeneerde men zo dat een vaster inkomen als een pensioen in Nederland niet bestaat.
In de loop van de tijd is er veel hout in het gebouw verwerkt. Ik ben best een goede klant geworden van de houtzagerij. De kans hier brand te krijgen is vrij klein maar natuurlijk nooit verwaarloosbaar klein. Dit betekent dat ik toch op een gegeven moment bij een verzekeraar binnen ben gestapt om een brandverzekering te krijgen. Natuurlijk heb je niets aan een verzekering wanneer je later in de 'kleine lettertjes' leest dat je geen recht op een uitkering hebt. Allianz bekeek de situatie, schatte de waarde van het geheel wanneer ik klaar zou zijn en vertelde dat zij de enige maatschappij zouden zijn die tijdens de verbouw het geheel zouden willen verzekeren. Ik moest wel tekeningen laten maken. Eerder had dit niet gekund omdat de plannen langzaam vorm hadden gekregen. Nu ging het wel. Ik naar de tolk. Zijn zoon was (is) bevriend met een architect. Deze had de eerste drie maanden geen tijd. Nadien kwam hij kijken. Het eerste dat hij opmerkte was dat we in de betonnen omrandingen van de buitendeuren van het bijgebouw altijd last zouden hebben van optrekkend vocht. Leuk om te weten. Het bedrijfsleven heeft hier wel een oplossing voor: er bestaan machines waarmee je een gebouw kort boven de fundering door kunt zagen en in de ontstane gleuf bitumen kunt aanbrengen dat er voor zorgt dat het water niet meer hoger kan komen. Ik heb nooit gevraagd wat zo'n behandeling kost. In al die jaren heb ik geen wijziging gezien. Wellicht heeft geholpen dat we aan de kant van de weg, die hoger ligt en aan het gebouw grenst, een plastic folie tegen de buitenmuur hebben aangebracht. De betonnen vloeren zijn zelf gestort en er onder ligt ook bitumen.
De architect had verder geen zin om tekeningen te maken. Enige jaren later meldde zich een knaap die goed Duits sprak en wel wilde werken. Was geen harde werker, maar ik heb wel plezier van hem gehad. Natuurlijk spreek je dan wel eens over deze zaken. Zijn vader had wel gewerkt in deze business en zou me ook wel kunnen helpen met de vervolgstappen. Hij kon een architect met een medewerker organiseren die helemaal uit Hradec Králové kwam. Die hebben het geheel opgemeten. Vertelden wel dat ze niet met het computerprogramma Autocad werkten, maar ik vond het belangrijker dat er tekeningen kwamen. Kort nadat die afgeleverd werden moest de genoemde vader voor een darmoperatie naar Jičín. Hij kwam opgeborgen tussen 6 planken het ziekenhuis uit. Ik moest dus maar weer zelf verder. In ieder geval ging ik met de tekeningen naar het kantoor van Allianz. Ja, je hebt wel tekeningen, maar het moeten goedgekeurde tekeningen zijn en de registratie van je s.r.o. is ook niet in orde: de notaris had genoteerd dat ik handel drijf en volgens Allianz moest zijn aangegeven dat ik een pension heb.
Na een laatste afwijzing van een bank voor een geldlening toch maar eens werk gaan maken van een goedkeuring door bouw- en woningtoezicht. Die gaven een 'projektant' aan. Met de tolk daarheen. Voorlopig geen tijd! Enkele maanden later opnieuw. Eerst een opmerking dat wanneer de plafondhoogte van de kamers niet 250 cm is, er geen sprake kan zijn van een pension. Nu gevraagd of ze geen ander wisten te noemen. Er werd gebeld. Nu kwam er een architect in beeld die heel hard voor me heeft gewerkt en alles perfect heeft geregeld met een heel gunstige declaratie. Hij sprak bruikbaar Engels. Had een heel andere mening over de hoogte van het plafond. Zei dat het bestaande bebouwing was en dat je dan een lager plafond moest accepteren (is boven 230 cm, wat in Nederland voor een bovenverdieping ook standaard was (is)). Heeft goedkeuringen gevraagd aan de gemeente, brandweer, CHKO enzovoort. Een groot probleem waar ik hem mee confronteerde zijn de ramen in de kop van het bijgebouw. Om licht in die kamers te krijgen moeten er echt ramen komen. Je wijkt dan af van de oude situatie waarbij hier een houten betimmering zit.
De architect heeft drie alternatieven moeten maken voordat men tevreden was. Mijn idee was de ramen ook in kunststof uit te voeren. Ik neem aan dat de door het bedrijf aangegeven oplossing eigenlijk niet acceptabel geweest zou zijn. Nu het bedrijf niet meer bestaat en de ramen nog niet zijn gemaakt overweeg ik toch maar de kozijnen van hout te laten maken met losse planken ervoor om tegemoet te komen aan de wensen van het CHKO.
Nog meer problemen gaven de hygiëne. Het eerste dat de architect de betreffende dame uit het hoofd kon praten was dat er een apart toilet voor mijzelf in de eetzaal zou moeten worden gemaakt (er zijn al twee toiletten in voorbereid). Daarnaast moet er een aparte spoelbak buiten aan een WC worden gehangen zodat gasten bij binnenkomst hun handen kunnen wassen. Ook in de keuken moet er een extra aanrecht komen. In het pensiongedeelte moet er in een berging een tappunt voor water worden gemaakt. Er is geen compromis gesloten betreffende de sauna (zie tekening bij Deel 1). Ik had bedacht dat gasten die naar de WC zouden willen (neem aan dat ze zich op een saunagang in hun eigen kamer voorbereiden) van mijn privégedeelte gebruik zouden kunnen maken. Had daar deuren op voorbereid. De enige reële oplossing was dat de sauna geheel behoort bij mijn privégedeelte. Ik nodig dan gasten privé uit voor een saunagang (was al niet van plan de sauna altijd open te hebben).
Voor de brandverzekering zal een bliksemafleiding ook van belang zijn. Daarover in een ander deel.

Stadla_12.jpg
 
Deel 13. Aan de hand van bovenstaande foto is nog wel wat te vertellen. De deuren zijn vanzelfsprekend vernieuwd. Deze zijn aangeschaft bij Hornbach in Praha. Ze zijn bedoeld voor binnen. Ik ben zo eigenwijs geweest ze buiten aan te brengen. Ze zullen ongetwijfeld niet inbraakwerend zijn, maar wanneer er gasten zijn zal men toch waardevolle spullen afgeven voor de brandkast in mijn woongedeelte. Zijn er geen gasten dan is er weinig van waarde voor dieven te vinden. Het dakoverstek is zo ruim dat er geen regenwater op de deuren zal vallen. Ook de ramen zijn nieuw en groter dan de ramen die er eerder waren. Betekende natuurlijk veel hakwerk. De stucadoor vroeg of die het pleisterwerk dat nog voor een gedeelte buiten op de muur zat mocht verwijderen. Ook oude kabels die geen functie meer hadden zijn verwijderd. Zichtbaar werden de kalkzandsteenblokken waaruit de muren zijn opgebouwd met de nodige gaten die eerder waren ontstaan. Eerst zijn de voegen tussen de blokken zandsteen gevuld met cement. Daarna is iets in de vorm van het huis van Hans en Grietje gemaakt om alle beschadigingen weg te werken. Het resultaat is een kwestie van smaak.

Vanaf het begin was duidelijk dat we alleen het oude woonhuis en het gebouw daar tegenover zouden gebruiken voor het pension. Het gebouw daar haaks tegenover werd al heel snel de eetzaal. Mijn vriend had gepland dat ik daar ook een ruimte in zou maken voor hobby, maar dat leek me niet zo geschikt en is ook niet zo van belang. Het deel tussen de grote schuur en de oude woning werd al snel bedoeld voor sauna. Langzamerhand is een idee ontstaan van de grote schuur mijn woonhuis te maken. Op de kop stond een muur waarin enkele balken waren opgevangen. De stenen waarmee de muur was opgebouwd waren van goede kwaliteit; er was geen cement tussen de stenen en vogels hadden ontdekt dat ze het leem wat er wel was mooi er uit konden pikken. Om die muur verder te gebruiken was niet zo'n best idee. Alleen de balken waaruit de constructie bestond zijn gehandhaafd. Verder de dakpannen, maar doordat de wind vrij spel had zaten er grote gaten in het dak. Het hout dat tegen de overstek van de bovenverdieping was gespijkerd had z'n beste tijd gehad. Vermoedelijk heeft men ook duiven in de ruimte gehouden. De vorige eigenaar had er een schaap in onder gebracht waarvan hij eerst de melk en later het vlees gebruikte. Eerst alle rommel er uit gehaald en grotendeels verbrand. Daarna voorzover mogelijk de balken op de verdieping verwijderd. Doel hiervan was het gewicht te verminderen. Toen gleuven gegraven voor de fundering. Die bestaat nu uit gewapend beton met een dikte van 5 cm op een diepte van 1 meter waarop spouwmuren geplaatst tot de hoogte van de begane grond. De hiervoor gebruikte stenen kwamen uit de muur die we afbraken. Voor verwarming is voorlopig gekozen voor een kachel op hout. De schoorsteen heeft een soortgelijke fundering. Ik had geleerd van mijn woning in Nederland dat het fijn is dat je eventueel een muur in de fundering hebt wanneer je nog ergens een steun voor een balk van de verdieping nodig hebt. Daarom is de fundering binnen uitgebreid. Ook is er fundering gemaakt voor de hal en het toilet. De eerste keuze voor de indeling die je dan al in een ruimte hebt gemaakt waarin forse bergen grond zichtbaar zijn doordat er het nodige aan graafwerk is gedaan heb je dan al te maken. Deze was de plek van de schoorsteen.
Daarna moest ik een keuze maken hoe groot en breed de ramen zouden worden. Ik heb bewust geen rekening gehouden met eventuele eisen van het CHKO. De kamer wordt groot en dan heb je veel raam nodig om voldoende licht te hebben. Ik kan dan geen verdeelde ramen nemen. Ik heb wel rekening gehouden met het feit dat je hier in de omgeving veel ziet dat er 3 ramen zijn. Aan de kant van de weg is een overstek van de bovenverdieping. Je hebt dan helemaal geen hoogte nodig. Gewoon op de grond heb ik een keuze gemaakt. In Nederland heb ik gewoond naast de moeder van de kunstenares Marte Röling. Zij vertelde hoe plezierig het is hoge ramen te hebben op het noorden. Daar kon ik ze nu ook realiseren. Wel is één raam een deur geworden en omdat die erg breed zou worden zijn dit twee smalle hoge deuren geworden. Omdat alles speciaal op maat is gemaakt geen enkel probleem.
De opgaande muren bestaan uit blokken van Heluz 25*38*25 cm. De muren hebben een dikte van 25 cm. Je weet dat je altijd met vensterbanken zit te knoeien. Ik heb een mal gemaakt en ze gelijk in het werk laten storten. Als afdekking kon ik gebruik maken van travertin die over was gebleven van een vloer. Een bedrijf in de buurt durfde dat materiaal niet te zagen omdat het betrekkelijk dun is. In Dokkum zag men geen problemen en heeft het materiaal perfect op maat gezaagd.
Naar mate het werk vorderde konden oude steunbalken verwijderd worden. Uiteindelijk zijn de verwijderde balken weer aangebracht. Mijn vriend wilde de balken in het zicht laten. Ik vond de kwaliteit zo min dat ik aan beide zijden ervan latten zowel aan de boven als aan de onderkant heb aangebracht. Aan de onderkant schrootjes gemonteerd. Dat betekende dat ik vele vrachten bij Bauhaus heb gehaald. Je rijdt daar met je auto naar binnen. Pakt wat je nodig hebt en rekent af bij de uitgang. Meestal perfect maar met sneeuw of direct na corona minder plezierig.
Op de schrootjes 5 cm rockwool gelegd en op de planken langs de balken vloerdelen gespijkerd. Hierbij een foutje gemaakt door van beide zijkanten uit te werken. In het midden kom je dan natuurlijk niet goed uit. Mijn idee was wat kamers op de verdieping te maken. Er is als slaapkamer een forse zaal. Mijn vriend maakte de opmerking dat iemand die later het geheel koopt toch wellicht een andere indeling wil en de wanden weer zou gaan afbreken. Een andere fout die ik maakte was de aanschaf van te dun laminaat. Vooral met de grote lengte was het leggen ervan een ramp. Uiteindelijk heb ik elke dag één strook gelegd en deze wat vastgeplakt op de extra laag OSB die ik moest aanschaffen om een vlakke vloer te krijgen.

Stadla_13.JPG Stadla_14.JPG
 
Stadla_15.JPG

Deel 14. Op zoek naar een foto waarop de ramen van mijn woonkamer goed zijn te zien kwam ik deze foto tegen. Rechts mijn woongedeelte. Aan de voorzijde de toekomstige eetzaal. Te zien is dat er nog geen bedekking is van het terras. Mijn schoonzoon, een handige 'doe-het-zelver die de betonmolen bedient, had een idee dat het leuk zou zijn een variant te maken van 'gewassen grindtegels'. Ik had klinkers willen gebruiken, maar wilde niet altijd 'nee' zeggen. Dan moest hij zelf maar aan de gang, daarbij geholpen door alle leden van zijn gezin. Eerst een proefstukje gemaakt om na te gaan hoe slap het cement zou moeten worden. Zakken cement aangeschaft, zand en grind had ik liggen. Telkens werd een stuk uitgelegd met beton. Dan ging de familie aan de gang om er grind in te drukken. Wellicht hadden we de zaak nog wat natter moeten houden om de beton wat langzamer te laten uitharden. Natuurlijk lastig dat er ook nog moest worden geleefd en het werk toch enkele dagen in beslag nam. Al snel werd duidelijk dat het idee geen definitief goed resultaat gaf. Wanneer je er op liep schopte je telkens een steentje los. Dit betekende dat ik een aantal jaren telkens een hoeveelheid grind kon oprapen. Veel werk dus en geen bruikbaar resultaat. Voor een groot deel heb ik de boel weer opgeruimd. Onder wat er nog ligt zijn de mieren bezig nog meer ellende te maken.
Er lukte nog meer iets niet, wat ik kan aangeven met deze foto. Het leek me een goed idee flinke schuifdeuren te monteren waar later de eetzaal zal komen. Heb ze laten maken door het bedrijf dat ook de andere ramen had gemaakt. De meeste ramen en deuren zijn van kunststof. Het basismateriaal kwam van Rehau uit Duitsland, maar werd bewerkt door het bedrijf in Sobotka. Ik koos voor een imitatie van hout met een wat gelige kleur. Op de basis van witte kunststof is een heel dun laagje geplakt dat natuurlijk wat besmettelijk is voor beschadiging. Omdat tussen de balken de cement toch ook wat wit is koos ik voor witte schuifdeuren. Die moesten worden geplaatst boven een fundering die al was gemaakt. Groot was een onaangename verrassing dat de schuifdeuren eigenlijk schuifwanden zijn. De hele omranding is van kunststof. Wanneer vele gasten op de dorpel zullen staan zal die snel kapot zijn en zal het ook lastig zijn de deur te sluiten. Buiten is dit opgelost door meer zand aan te brengen. Binnen is dat recent opgelost door op de vloer die al gestort was eerst te voorzien van een extra laag isolatie, dan OSB-platen daarop aan te brengen, vervolgens een rooster van metaal te spijkeren, daarop buizen te monteren voor vloerverwarming en daarop een nieuwe laag aan te brengen, geschikt voor vloerverwarming.
De schrootjes boven de deur waren net voorzien van nieuwe lak met de aanduiding 'mahonie'. Later een wat donkerder kleur gekozen. De schrootjes bij mijn slaapkamer zijn nieuw aangebracht. De oude balken zijn zichtbaar. De balken in de gevel van de eetzaal zijn origineel. Hetzelfde als imitatie is aangebracht tegen mijn woongedeelte. Het daarvoor gebruikte hout vonden we als erfenis van eerdere bewoners. De witte latten zijn wel nieuw.
Boven de betonmolen zijn stenen te zien. De daar eerder aanwezige blokken zandsteen waren helaas in de sleuf voor de fundering gevallen en moesten in brokstukken weer naar boven worden gebracht. Er moet nog een bekleding met dunne blokken zandsteen op worden aangebracht.
 
Deel 15. Vervolg met informatie over mijn woongedeelte. De schoorsteen is opgebouwd met elementen van een systeem. Je moet ergens een gat hebben waar de pijp van de kachel in gaat. Helaas heb ik die te laag gekozen. Was die hoger geweest dan had ik een kachel kunnen kiezen die wordt aangeduid met 'tegelkachel'. Die geeft een hoger rendement. De kachel die er nu staat hebben we op aanbeveling van de timmerman onder een hoek van 45 graden met de muur geplaatst zodat die beter de kamer in straalt.
De vloer beneden bestaat uit een isolatielaag met bitumen en beton. Daarop tegels. Is koud, maar goed schoon te houden.
Ik had een trap vanuit de hal gepland naast de WC en er onder een bergruimte bereikbaar uit de woonkamer. De timmerman gaf aan dat hij die graag wilde maken maar dat die wel erg steil zou worden omdat we vastzitten met een balk. Beter zou zijn een trap in de kamer te maken. Na het bekijken van verschillende mogelijkheden daartoe besloten, maar nog niet gemaakt. Tot nu toe gebruik ik een trap in de sauna en ga dan zo naar de grote slaapkamer, die ik niet gebruik om te slapen.
Midden in de woonkamer heb ik een keuken geplaatst die grenst aan de schoorsteen. Moet nog worden afgewerkt.
Ik ben dus als architect aan de gang geweest (zie deel 1).

Voor het orgel is een flinke plek voorbereid. (Zie Deel 1 en de bijdrage van Ad Verschoor: Rondreis Tsjechië 2021 (27-8) #67) De onderdelen staan hier en daar. Ik heb hulp nodig voor de fijnere afwerking en dacht er aan die te vragen bij een zelfstandige orgelbouwer hier niet al te ver vandaan. Een plezierig gesprek gehad via zijn broer die goed Duits spreekt. Vertelde dat er weinig bedrijven over zijn gebleven en dat de bedrijven die over zijn gebleven het erg druk hebben.
Ook voor werk aan de orgelpijpen zou ik twee kleine bedrijven uit Tsjechië kunnen inschakelen. Met beide contact gehad zonder resultaat.
Ik had vroeger al elektronica willen inbouwen omdat ik er op rekende vele jaren bezig te zijn. Nu met inzet van een flinke computer kun je een heel acceptabele klank realiseren. Men heeft de klank per orgelpijp van bestaande orgels opgenomen en vastgelegd. Wanneer je een toets indrukt en het betreffende register hebt gekozen zoekt de computer het betreffende fragment op en laat dit via luidsprekers horen. Ik ben bezig zoiets aan te schaffen. Kan dan in ieder geval weer spelen.
 
Deel 16. Als bliksemafleiders waren forse palen op het dak aangebracht. De leidingen naar beneden waren er slechts voor een gedeelte. Wat er aan aardleiding was overgebleven was niet veel. De vorige eigenaar vertelde dat de masten met storm fors zwiepten. Geen goed idee die te handhaven. Ik had veel kleinere gezien en de deskundigen zijn het niet zo eens met elkaar welk nut ze hebben.
Een bedrijf opgezocht die een installatie zou kunnen maken. Ik ben namelijk ook bang dat het feit dat meerdere koffiezetapparaten het hebben begeven samenhangt met het feit dat ik geen aardleiding had. Na 7 maanden verscheen men eerst met een vrachtwagen waarop een mand is gemonteerd waarin iemand plaats kan nemen om werk uit te voeren. Zo hoefde er niemand op het dak te komen. Na een paar uur vertrok men weer om twee dagen later terug te komen met een kleine graafmachine. Die maakte een gleuf waarin een dikke kabel werd gelegd voor de aardleiding. Al met al was men in enkele uren klaar. Ze waren doodsbenauwd dat ik niet snel zou betalen en schakelden al snel de tolk in met wie ze eerder contact hadden.

Vele jaren daarvoor heb ik de tolk gevraagd of hij mensen wist die op een verantwoorde manier elektrische leidingen zouden kunnen aanleggen. Er kwamen twee mensen die al snel weer weg waren. Ze hadden geconstateerd dat mijn verbinding met Vyskeř zo zwak zou zijn dat wanneer ik twee elektrische kachels tegelijk aan zou doen de leiding al overbelast zou zijn. Ik had er natuurlijk op gerekend dat een boerenbedrijf met allerlei machines al een zware aansluiting zouden hebben.
Nu met de tolk naar het elektriciteitsbedrijf CEZ. Men is bezig het hele net in de buurt te verzwaren en wilde mijn leiding van een 800 meter lang gaan vernieuwen. Ik had als alternatief wel de mogelijkheid elders gezien dat er een transformator zou worden geplaatst bij een hoogspanningsleiding die op geringe afstand van mijn huis loopt. Na enkele jaren wachten kwam men toch het plan uitwerken. Mijn meterkast mocht niet meer in het oude huis blijven zitten. Op veel plekken in het buitengebied zie je buiten bij de voordeur een kast staan waarin de meter voor het huis is gemonteerd. Vroeger logisch met de opname van de meterstand. Men kon er dan gemakkelijk bij. We hebben intussen ook nieuwe meters gekregen die de meterstand zelf doorgeven via een radiosignaal. Het plaatsen van een meterkast dicht bij de weg vond men niet zo geslaagd. Op dat moment bedacht ik mij dat we bij de eetzaal een kast hadden voorbereid om twee gelijke schuifdeuren te krijgen. Die kast was bedoeld om glaswerk, een specialiteit van deze omgeving, te tonen, maar kon natuurlijk nog een andere bestemming krijgen. Ik heb voor de vernieuwing van 800 m leiding en plaatsen van nieuwe betonnen palen maar een gering bedrag behoeven te betalen. Voor de verbinding van de laatste nieuwe mast met die kast en verder naar mijn woonhuis moest ik zelf zorgen. Daarvoor een elektriciën ingeschakeld. We hadden een gleuf gegraven. De grond heeft hier de neiging snel in te zakken. Ik had de electriciën vaker gemeld te komen. Hij kwam pas op een moment dat het hem uitkwam. Vooreerst geen aanleiding om hem ook met ander werk te belasten.

Wat vervelender is de volgende geschiedenis. Ik heb twee trappen laten maken waarbij de hele constructie van metaal is. De ene trap moest hier ter plekke in elkaar worden gezet, bij de andere moest de onderzijde aan de vloer worden vastgemaakt. Voor beide doeleinden moest men ter plekke lassen. Men had een aansluiting van 400 volt hiervoor nodig. Normaliter heb je 230 volt. Iemand die wat voor me had gedaan wist hier een oplossing voor. Hij zal wel iets hebben gezegd dat CEZ die maar niet moest zien, maar door een taalprobleem was me dat niet duidelijk geworden. Ik had uit een eerdere verbouwing van een huis een speciaal stopcontact en wat kabel over. Dat heeft hij gemonteerd en het werk kon prima worden uitgevoerd. De oplossing had ik keurig zichtbaar laten zitten.
Er was een situatie ontstaan dat ik alleen woonde en heel weinig elektriciteit gebruikte (geen boiler, geen verwarming, wel koken, computer, een enkele lamp en een moderne koelkast). Blijkbaar vond men dat wat vreemd en stuurde iemand om de installatie te bekijken. Die ontdekte wat er was gemonteerd. De aansluiting was gemaakt buiten de meter om. Achteraf had ik een aansluiting buiten kunnen laten maken waar drie stoppen van de CEZ zitten, waar je gemakkelijk bij kunt, en daarna de constructie weer laten vervallen. De monteur belde zijn chef en enkele dagen later was het 'Simson de Filistijnen over u'. Welke criminele aktie had ik ondernomen! Gewapend met een dreigbrief, fototoestel en videocamera kwamen enkele mensen me vertellen welk kwaad ik had laten geschieden. Ik kon natuurlijk precies omschrijven wat er was gebeurd en via betalingen die bewijzen. Zij konden zien dat je er niet een passende stekker voor zult hebben om verder een apparaat op aan te sluiten. Uiteindelijk kreeg ik een contract te tekenen en moest ik het nodige geld overboeken om van de ellende af te zijn. De monteur kijk ik niet meer vriendelijk aan!
Bij het contract weer zo'n typisch Tsjechische gewoonte dat men je handtekening niet vertrouwt. Ik moest de handtekening bij een notaris zetten die er dan de eigen handtekening aan toevoegt met de nodige notities in een groot boek en met betaling van een gering bedrag voor alle moeite.

Ik was niet zo te spreken over de inzet van de elektriciën en wilde daarom een ander de opdracht geven verder te werken met de leidingen in huis. De meter moet verplaatst worden vanuit huis naar de nieuwe meterkast buiten. De oude leiding die via de kastanjeboom loopt kan worden verwijderd. Per gebouw zal wel een verdeelkast met stoppen moeten worden gemaakt, enz. Genoeg werk te doen. Jaren geleden had iemand een visitekaartje afgegeven. Die benaderd. Kwam al snel om de situatie te bekijken. Sprak een paar woorden Engels en pakte de smartphone met een vertaalmodule om zijn vraag of ik haast had te vertalen. Gaf aan enkele maanden later te komen. Kwam niet, ook niet na meerdere contacten. Nu het grootste bedrijf in Turnov benaderd. Nog steeds niets van zich laten horen. Nu maar eens de tolk de eerste elektriciën die hier heeft gewerkt laten bellen. Die kwam tenminste. Geeft in zijn site ook aan dat hij werkt in deze hele streek. Komt wellicht eind januari komend jaar. Ik wacht maar af.
 
Deel 17. De 'tuin'. Op mijn terrein staan enkele zeer markante bomen. Direct langs de weg valt een forse kastanje op. Wat niet direct duidelijk is dat er jaren geleden de top uit is gehaald. Inmiddels heeft de boom zich zo hersteld dat de ingreep pas bij zeer nauwkeurige beschouwing te vinden is. Om de hele tuin niet vol kastanjes te krijgen probeer ik elk jaar alle kastanjes en de afgevallen bladeren te verbranden. De boom staat op een plek die wellicht vroeger als entree is gebruikt en waar ik een trap naar de weg heb gemaakt. Die is opgebouwd uit trottoirbanden van een meter lengte waartussen beton is aangebracht. De constructie voldoet prima. Aan de andere kant van die entree heeft de vorige eigenaar een andere boom geplant. Volgens hem zou het een plataan zijn. Het blijkt echter een linde te zijn. Uit de bladeren kun je thee trekken. Waar de planter onvoldoende rekening mee heeft gehouden is dat de kastanje zo sterk is dat de linde aan die kant weinig takken en bladeren heeft. Wellicht zou ik nog eens de takken langs het aangrenzende terras boven de kelder kunnen leiden.
We gaan naar de andere zijde van het gebouw dat tegen de weg aan staat. Toen we bezig waren zandsteenblokken een nieuwe plek te geven koos ik voor een muur langs een nog te maken terras. Ik liet de blokken zo aanbrengen dat een richting gevormd werd tussen twee sprietjes. Inmiddels zijn die uitgegroeid tot twee flinke pruimenbomen, die zo storend waren dat ik er één heb laten omzagen.
Naar de andere kant van de tweede entree gaande eerst een oude kersenboom. De kersen zijn prima, maar 95% moet er aan blijven zitten omdat je er zo slecht bij kunt. Omdat je daar zo lekker in de schaduw kunt zitten heb ik er een terras omheen gemaakt. Natuurlijk met wat extra onderhoud vanwege wat er op valt. Tegen het pension aan staat een perenboom. Die doet goed zijn best, maar de smaak van de peren vind ik niet optimaal. Teruggaand naar de kersenboom zien we een bijzondere situatie. Lang geleden is blijkbaar een notenboom gesloopt. Uit de stronk is een kleine boom ontstaan die goed vrucht draagt. Daarnaast een appelboom met als bijzonderheid dat er twee soorten appels aan groeien. De ene soort is wat vroeger dan de andere. De vorige eigenaar had een notenboom geplant die in de weg stond waar we met puin een parkeerplek aan de weg hebben gemaakt. Het verplanten heeft de boom niet overleefd. Nu staat er wel een wilde roos die het prima doet. Ook de twee er op volgende jonge notenbomen geven veel vruchten. Wel zal ik wanneer ik zelf noten zou willen hebben er tegen de tijd dat de noten rijp zijn een hek omheen moeten maken. Mensen van buiten houden de zaak zo goed in de gaten dat de noten meestal zijn verdwenen voordat ik de kans kreeg ze te plukken. Gaan we nu richting bos en naar boven dan komen we eerst drie oude appelbomen tegen. Allen van verschillende soort en met een wisselende opbrengst. Er heeft eens iemand voor sapverwerking door de industrie appels geraapt. Vermoedelijk was de opbrengst wel een 1000 kg.
Er loopt een hoogspanningsleiding over mijn terrein. Ik neem aan dat de houtwal die deze leiding kruist er veel eerder was. CEZ meent er recht op te hebben alle bomen te mogen slopen die onder die leiding staat. Over bomen die opslag vanuit het bos geweest zullen zijn heb ik niet zo veel klachten. Het hout is verzaagd en daar heb ik warmte van gekregen. Meer problemen heb ik met een oude kersenboom die er ook aan moest geloven. Die zou echt niet hoger worden. Wellicht had je kunnen uitrekenen hoeveel risico CEZ zou hebben met de overslag van elektriciteit van de leiding naar de boom. Ze hanteren echter een eenvoudige regel. Ik ben er nog niet achter of ze net als iedere particulier een herplantplicht hebben.
We gaan nu terug richting pension aan de achterzijde van mijn terrein. Dan ga je door wat we in Nederland zouden aanduiden met de term 'houtwal'. In vroeger tijden hadden de boeren zulke landschapsbepalende elementen om hun dieren op eigen grond te houden en ze gebruikten het hout om vuur te maken om te koken en wellicht ook voor verwarming. Af en toe hebben we daar wat opruiming gehouden, ook om er wat licht in te krijgen. De helft van de breedte behoort mij toe.
Omdat er in het begin alleen een bron was voor de watervoorziening bedacht ik mij een tank te laten graven om een voorrraad te verzamelen. Pas op dat moment werd een fraaie poel zichtbaar. Dat bracht mij op het idee die wat uit te breiden zodanig dat je er omheen kunt zitten. Het was me bij het graven door een machine duidelijk geworden dat ik daar toch wel met de hand moest laten graven. Een medewerker vroeg of hij de vijver mocht maken van blokken zandsteen. Ik had nooit mijn goedkeuring aan dat plan moeten geven want je krijgt de boel nooit waterdicht. Het gevolg is dat er een mooie rustgelegenheid is ontstaan, maar geen water in de vijver. Er staan veel bomen omheen en aan de lage kant veel pruimen. In de houtwal staan enkele kersen- en notenbomen. Meestal vergeet ik de vruchten te plukken. De natuur weet wel een oplosing. Eekhoorntjes ontfermen zich er ook over. Soms reeën, wilde zwijnen en moeflons.
Gaan we nu weer richting pension dan komen we bij de meest opvallende boom: een conifeer die vele jaren en winters heeft doorstaan en meer dan huizenhoog is. Ik heb twee jaar gehad dat een vogel elke dag boven in die boom zat. Ik heb elders op de site genoemd dat ik het zo naar vond dat vogels zich dood vlogen tegen mijn ramen. Toen ik op de ramen van mijn woonkamer papieren vogels had geplakt meende de genoemde vogel wellicht aangevallen te worden door een groep vogels of wilde die de vogels verjagen. Sindsdien zit er geen vogel meer in de hoge conifeer.
Gaan we nog eenmaal richting houtwal dan valt vooral in het voorjaar wegens de opvallende kleur een forse knotwilg op. Takken daarvan moeten maar zelf afbreken. Lopen we langzaam richting weg dan komen we eerst een slanke boom tegen met heerlijke forse peren. Dicht tegen de weg staat nog een kersenboom met gele kersen. Soms zijn die eetbaar.
Er hebben meer fruitbomen gestaan. Die moesten worden omgehakt omdat ze te oud waren of niet meer naar de hemel reikten. Ook hebben stormen wel voor onheil gezorgd.
De berg bij Vyskeř is een uitgedoofde vulkaan. Op de top heeft men een kapel gebouwd. Onlangs gerestaureerd en eigendom van de burgerlijke gemeente. Jarenlang vrijwel onzichtbaar door de er omheen staande bomen. Nu weer goed zichtbaar tot de situatie zich herhaalt Stadla_16.jpg .
 
Mijn meterkast mocht niet meer in het oude huis blijven zitten. Op veel plekken in het buitengebied zie je buiten bij de voordeur een kast staan waarin de meter voor het huis is gemonteerd. Vroeger logisch met de opname van de meterstand. Men kon er dan gemakkelijk bij.
Mijn huis is in 2010 gebouwd en mijn meterkast staat buiten aan de weg ongeveer 30 meter van mijn voordeur af net achter het hek. Wel een mooi stuk eruit geknipt zodat ze de meterstand kunnen opnemen elk jaar.
 
Deel 18. Boekhouding en ervaringen met banken. Ik was nog gewend met eigen programma's te werken die ik schrijf in de programmeertaal Basic. Toen ik wat informatie verzamelde over de boekhouding die je voor een s.r.o. moet voeren dacht ik daarvoor zelf wel iets te kunnen maken. De eerste jaren hoorde ik niets. Verzamelde alleen netjes alle facturen. Pas na vele jaren kreeg ik een bericht van de rechtbank in Hradec Králové dat ik gegevens aan moest leveren over enkele jaren. Ik had op dat moment contact met iemand die een bekende had, inwoner van Praha, die de boekhouding voor mij kon verzorgen. Ik kende op dat moment deze site nog niet en voer op adviezen van mensen bij mij in de buurt. De man uit Praha had na het eerste contact geen tijd meer. Mij werd een boekhoudster in de buurt aanbevolen. Ik leverde haar een overzicht van de facturen en boekingen per bank die betrekking hebben op de s.r.o. Natuurlijk de uitgaven in euro's omgewerkt naar kronen. Ze had naast haar een meisje wonen die kort als tolk kon optreden.
Eerder al had ik contact met het belastingkantoor in Turnov. Toonde met foto's aan dat ik druk bezig was en nog alleen maar geld uitgaf. Een medewerkster ging dan met de computer aan de gang om het systeem wijs te maken dat ik in het geheel geen inkomen had in Tsjechië. Dat kostte ruim een kwartier. De volgende jaren hetzelfde tot mij gezegd werd dat ik een bepaalde site voor de opgave moest gebruiken. Natuurlijk is die compleet in het Tsjechisch. Ik kwam er niet uit. Stuurde het belastingkantoor een keer per gewone email een opgave. Die verdween ergens. Na geruime tijd schakelde men mijn tolk in. Kwam natuurlijk op z'n pootjes terecht doordat dezelfde medewerkster mij liet verklaren niet elektronisch aangifte te kunnen laten doen. Kort voor corona bleek het werk van de medewerkster door een ander te zijn overgenomen. Die werd netjes geïnstrueerd wat te doen. Tijdens de corona-epidemie was het kantoor hermetisch gesloten. Daarom moest ik toch wat anders organiseren. Ik had mijn boekhouding over 2019 al op 1 januari 2020 gereed en stuurde het materiaal naar de boekhoudster. Doordat je een tijdlang niet over de grenzen van een 'okres' heen mocht en ik dat zou moeten doen om bij de boekhoudster te komen heb ik maar enkele maanden gewacht. Om de een of andere reden wil de boekhoudster mijn boekhouding niet verder verwerken. Via informatie kwam ik bij een andere boekhoudster. Ik weet nu hoe zij de spullen netjes via de site www.mojedatovaschranka.cz verstuurde. Ik ben niet zo tevreden over haar omdat ze de verwerking van de opgave van de wegenbelasting niet goed verzorgde. Haar prijs beviel me ook niet. Probeer komend jaar of ik zelf de opgave kan doen. Er is toch nog steeds niets gewijzigd in mijn situatie.
Ik had eerder contact met een andere boekhoudster in Turnov over het overhevelen van mijn bezit van de s.r.o. naar privé en over betaling van wegenbelasting (voor een auto op eigen naam behoef je die niet te betalen, voor s.r.o. wel, maar het jaarbedrag is gering).
Wellicht had ik beter contact kunnen opnemen met hartmanova.eu. Die hebben een andere vereiste registratie perfect voor me in orde gemaakt.

Ook nog wat opmerkingen over mijn contacten met banken. Soms is een contact in een andere taal dan het Tsjechisch onmogelijk op een kleiner kantoor. Per mail via het hoofdkantoor natuurlijk geen enkel probleem. Ik heb een rekening op eigen naam bij de KB-bank en had een rekening bij de CSOB-bank op naam van de s.r.o. (zie een eerder verhaal). Toen internet-bankieren in Tsjechië ook werd ingevoerd had men een systeem waarbij je met een mobiele telefoon een controlegetal moet opgeven. Met mijn eenvoudige Nederlandse mobieltje een prima oplossing. De eerste tijd meende de KB dat men geen Nederlands nummer kon gebruiken. Bij de CSOB was dat geen probleem. Ik bankierde daar toen meer. Ben er echter gestopt toen het kantoor in Turnov de dame achter de kassa wegbezuinigde en het daarmee onmogelijk werd kasgeld te storten. Via de automaat kun je natuurlijk wel geld opnemen. Bovendien eiste de CSOB het gebruik van een smartphone. Ik heb toen opnieuw contact gezocht met de KB-bank. Nu kon ik mijn ouderwetse Nederlandse mobieltje gewoon gebruiken en dat loopt prima.
Ik gebruikte wel eens voor betalingen een systeem dat ik van mijn Nederlandse bankrekening via pinnen geld ophaalde en dat gelijk bij de Tsjechische bank stortte en dan een betaling via die rekening deed. Nu heb ik een groot bedrag op mijn rekening in Tsjechië staan zodat ik daarmee gewoon mijn uitgaven kan betalen.
De banken zijn verplicht elke maand een overzicht van de boekingen op de rekening naar de klant te sturen. De eerste jaren ging dat op papier. Betekende natuurlijk extra kosten. Omdat in de eerste jaren ik een onduidelijk adres had (hield verband met het feit dat ik de post per auto uit Turnov krijg terwijl in het dorp de post lopend werd bezorgd) stelde de medewerkster voor dat die overzichten op hun kantoor zouden worden bewaard tot ik ze af kwam halen. Wat ze er niet bijvertelde was dat deze service veel geld kostte. Nu krijg je de overzichten elektronisch en zijn de kosten geringer.
 
Deel 19. Onderdeel van het leven is de dood. Wanneer je ergens wat langer verblijft krijg je ongetwijfeld te maken met begrafenissen en crematies.
Een jonge man uit het dorp kon voor zijn gezin een verdieping zetten op het huis van zijn vader. Hij handelde in verzekeringen en was politiek geïnteresseerd. Wilde voor de afwerking van het huis een paar kronen bij verdienen. Ik heb altijd wat te doen en liet hem samen met iemand een gleuf graven, daarin een drainagebuis aanbrengen en vervolgens dicht gooien. Wat er precies is gebeurd weet ik niet. Voor mijn gevoel was het werk hem te zwaar. Hij werd op een nacht onwel en werd gevallen op de WC gevonden. Is overgebracht naar het ziekenhuis in Liberec en enkele dagen later overleden. Hij woonde tegenover de kerk in Vyskeř, maar had niet veel met de kerk daar. Een rouwdienst werd in Sobotka gehouden. De kerk was goed gevuld. Natuurlijk met vrijwel alle inwoners van het dorp. Ik leerde dat het een gewoonte is dat wanneer je geen groot bloemstuk geeft je een enkele bloem meeneemt. Hij is begraven op het kerkhof van Vyskeř en wel aan de andere kant van de straat waar zijn huis is. Ik voelde me zo schuldig dat ik de tolk vroeg om samen met mij een bezoek aan zijn vrouw te brengen. Ik kreeg geen enkel verwijt. Finesses weet ik niet meer.
Dichtbij woonde iemand die door het bos naar Sobotka liep en daar de bus nam naar Mladá Boleslav. Hij werkte aan de historie van deze streek. Wanneer ik naar Sobotka reed en hem zag lopen bood ik altijd een lift aan. Was dan natuurlijk veel te vroeg voor de bus, maar dat moest hij maar zelf uitzoeken. Hij is begraven op het kerkhof van Vyskeř. Ik was er bij.
In een ander deel heb ik verteld over de vader van iemand die het nodige voor me heeft gedaan. Een buikoperatie leek geslaagd, maar na enkele dagen overleed hij. Als leek denk ik er aan dat hij waarschijnlijk had kunnen overleven wanneer hij net zo'n spartaanse oplossing had kunnen volgen als ik. In 1974 kreeg ik een doorgebroken blindedarm. Na de operatie werd mijn bed scheef neergezet. Klossen onder twee poten. Een hoeveelheid kussens in mijn rug en een kist tegen het voeteneind om verschuiven tegen te gaan. Zo moest ik 6 weken dag en nacht in bed doorbrengen. Leuk wanneer het heet is en je op de deur van de badkamer kijkt, waar je niet in mag. Alles is gedaan om buikvliesontsteking te voorkomen. Nu pakt men dit met medicijnen aan, maar wellicht was mijn oplossing beter. De overlevingskans was indertijd 50%. De kerk in Sobotka was goed gevuld. Hij zou worden gecremeerd zodat het laatste was dat we de lijkauto de drukke markt op zagen rijden. Alle bloemstukken zijn op een graf van de begraafplaats gedumpt. Zonde!
Van het echtpaar waar ik wat contacten mee had (zie eerdere delen) is de man overleden. Hij werd gecremeerd na een rouwdienst in Turnov. Mij was nog nooit de weg naar het crematorium opgevallen. Natuurlijk verstond ik niet wat er werd gezegd, maar de rouwdienst kwam me niet erg persoonlijk over. Na de condoleance sta je weer midden in het leven en dat gaat gelukkig steeds door!
Jammer dat ik er niet van op de hoogte ben gesteld en dat het een feit is. Ik had fijne contacten met een timmerman die een flinke werkplaats had en die voor een heel gunstige prijs wat hout voor me kon zagen en schaven. Vermoedelijk had hij dezelfde naam als zijn zoon. Met een tolk kon ik toch niet duidelijk maken dat ik graag wilde weten of zijn vader overleden is. De timmerman heeft enkele trappen voor me gemaakt. Dichterbij zitten ook timmerlieden, maar ik ben tot nu toe niet verder gekomen dan het hek aan de straat. Op kleine afstand ook een bedrijf dat met betere houtsoorten werkt. Wellicht later van belang.
Overledenen in Nederland zijn er natuurlijk ook geweest, maar informatie daarover staat buiten de scope van deze site.
 
Deel 20. Wat losse aanvullingen ten besluit.
Toen ik hier begon had ik mijn caravan op het terrein gezet. Al snel de politie aan de deur. Kon ze met een contract dat was opgemaakt met de toenmalige eigenaar aangeven dat ik terecht hier bezig was.
Een ander contact met de politie was naar aanleiding dat ik parkeerde op de brug naast de KB-bank in Turnov. De straat loopt daar gewoon door zodat je de situatie niet ziet als een brug. Ik ben naar het politiebureau gegaan. Trof iemand die me vertelde wat er in de wet staat en verscheurde de bon. Ze vertelde een pension te runnen. (De situatie op de brug is na veel wielklemmen nu duidelijk aangegeven met een gele band. Heb ook de ANWB geïnformeerd over deze regel.)
Een volgend contact met de politie was dat ik wilde weten waar een concert in Jičin zou worden gegeven. Ik ging naar het bureau. Door taalproblemen kwam ik geen stap verder. De juiste plek heb ik kort voor het concert gevonden door gewoon achter wat mensen aan te lopen.
Dankzij het feit dat ik lange tijd met een Nederlands nummerbord op de auto reed ben ik ook wel eens door moeten rijden. Blijkbaar controleerde men alleen Tsjechische auto's.
Toen ik eens met een lading grind op een aanhanger reed werd ik gecontroleerd. Alles in orde. Een net over de lading zou niet helpen, maar vind ik een uitkomst voor andere situaties!
Ik kreeg een keer in Liberec een bon op de ruit bij parkeren. De straat is bedoeld voor twee-richting verkeer en is smaller dan de aangegeven breedte waar je wel mag parkeren. Ik liet de tolk de bon vertalen en hoorde er verder niets van.
Al snel nadat we aan de gang waren gegaan kwam iemand langs. Hij was geïnteresseerd hoe we de gebouwen zouden gaan veranderen. Ik kon hem gerust stellen dat aan de buitenkant de gebouwen vrijwel onaangetast zouden blijven. Hij doet veel onderzoek naar de historie van de streek en ik kocht twee door hem geschreven boeken. Hoewel hij alleen Tsjechisch spreekt en ik die taal niet beheers hebben we toch regelmatig contact, mede dankzij zijn muzikale belangstelling.
In het archief Semily heb ik kopietjes kunnen krijgen van oude landkaarten. Ze hebben ook meegewerkt aan een boek over Vyskeř. Ik viel wel op als bezoeker van enkele concerten die ze daar organiseerden.
Mede door het feit dat op 12-11-2016 in Vyskeř een gedenkteken werd onthuld om te gedenken aan de dirigent/componist Joseph Nesvadba, hier geboren in 1822, heb ik doopboeken kunnen downloaden. Zou leuk zijn te achterhalen wie ooit in Stadla hebben gewoond. Helaas zie ik geen kans het handschrift te ontcijferen.
De kelder zit vast aan het bijgebouw. De weg waar de kelder aan grenst is bijna 3 meter hoger dan de entree ervan. Dit betekent dat er een flinke laag grond op het dak ervan ligt. De kelder zelf wordt bereikt via een trap naar beneden van meer dan 1 meter. Op de foto bij Deel 12 is de entree te zien. Je merkt dan dat ouderen meer ervaring hadden dan ik. Er zat een wat kortere deur in. Betekende bukken om binnen te komen. Die heb ik vervangen door een normale deur. Moet nu iets bedenken om condensvorming tegen te gaan. In de kelder zijn vaak vleermuizen te vinden die op verschillende manieren naar buiten kunnen. De temperatuur er in is ongeveer 10 graden.
 
Bovenaan