Avonturen van en in Stadla

[Stadla]

Deel 1. Naar aanleiding van hun bezoek aan mij stelde Ad Verschoor voor om het een en ander te vertellen over hoe ik bezig ben van een grote vervallen boerderij een pension te maken. Van al mijn avonturen hiermee heb ik een verslag gemaakt dat, wanneer je dit zou printen, meer dan 550 pagina's zou omvatten. Het is logisch dat wanneer ik dat nu in een aantal verhaaltjes samenvat dit een selectie zal zijn. Ik zal zeker ook de problemen benoemen. Dat ik nog steeds met vreugde bezig ben betekent dat er telkens wel weer een oplossing is gevonden.
Wanneer ik over mijn avonturen met de ombouw van een grote boerderij, die wellicht al eeuwen wordt aangeduid met de naam 'Stadla', ga vertellen moet ik helemaal terug naar mijn tijd dat ik de lagere school bezocht. Mijn ouders hadden een winkel aangeduid met chocolaterie. Een tussenkamer was bestemd voor opslag en met vier kinderen hadden we 3 kamers ter beschikking. Wel een keuken, maar geen badkamer. We leefden dus krap behuisd.
Ik was een goede leerling en werd voorbereid voor de HBS. Daar bleef ik een redelijke leerling die vooral in de wiskunde goed was. Elders op deze site heb ik aangegeven dat ik beslist geen talenknobbel heb. In het laatste jaar van de HBS moest ik een keuze gaan maken voor verdere studie. Ik kreeg die kans ondanks het feit dat mijn vader oorspronkelijk timmerman en later winkelier was en mijn moeder alleen maar in de winkel had gestaan. Wij woonden in Den Haag en de afstand naar de Technische Universiteit in Delft is per fiets te overbruggen. Mijn vader had graag dat ik architect werd. Uit informatie van de TU werd mij duidelijk dat je dan goed moest zijn in handtekenen en dat was niet een vak waar ik een hoog cijfer voor kreeg. Ik koos op die middag lezend in de gids over de studie Geodesie oftewel landmeetkunde. Ook die studie volgde ik met goed resultaat. Het leger had weinig interesse in mij zodat ik nu zo snel mogelijk moest gaan solliciteren. Heb in mijn vak 5,5 jaar bij de Heidemij gewerkt en daarna 18 jaar onderzoek gedaan bij een instituut in Wageningen.
Een landkaart heeft alleen betekenis wanneer die kan worden gebruikt. Ik had een systeem ontwikkeld om kaarten met een computer te kunnen bewerken. Toen nog heel moeizaam; nu vindt iedereen het heel gewoon een kaart in de smartphone te hebben of bij navigatie in de auto te gebruiken.
Je kunt natuurlijk niet 8 uur per dag zitten studeren. Dat betekent dat we op het instituut het werk ook wel eens onderbraken voor contacten met collega's. Ik kreeg contact met een collega die erg veel wist over orgels. Hij wist een orgel te koop van een kapel die afgebroken zou worden. Ik was net opgetreden als aannemer bij de bouw van ons huis. Dit betekende dat mijn vrouw aangaf dat wanneer ik het orgel in huis zou willen opstellen zij zou verdwijnen. Natuurlijk was dit geen optie.
Na een paar jaar verhuisden we omdat ik de andere werkkring had gekregen. Mijn vrouw speelde piano en kreeg ook interesse in orgel. Wij bezochten een orgelbouwer die een vrij klein orgel voor veel geld in serie bouwde. Het kwam ons voor dat je daar snel op uitgekeken zou zijn. Wanneer je een groot orgel in opdracht zou laten maken ben je daar enkele tonnen aan kwijt en die hadden we niet. Een oplossing was veel zelf te gaan doen aan de hand van adviezen van een orgeladviseur en een orgelbouwer. De metalen pijpen zijn wel gekocht en een Duits bedrijf heeft onderdelen geleverd. Daarna ben ik vele jaren elke avond en in het weekend aan de gang gegaan.
Mijn inzet voor het instituut waar ik werkzaam was betekende ook wel veel energie. Uiteindelijk moest ik een keuze maken. De eerste was onderzoeken te gaan doen waar een rapport uit zou komen dat vervolgens onder in de la zou verdwijnen. Ik koos echter er voor te trachten met een eigen bedrijf en de specialistische kennis plus het feit dat inmiddels de PC zijn intrede had gedaan, opdrachten te verwerven. Doordat inmiddels velen dergelijke keuzes hadden gemaakt liep de zaak scheef. Je bent dan door de maatschappij op een zijspoor gezet gezien je leeftijd. Door persoonlijke omstandigheden stond ik inmiddels alleen op de wereld. Moest mijn orgel afbreken en dat weer opbouwen in een huis dat ik kon betalen. Dat huis heb ik flink verbouwd en kon ik voor een goede prijs verkopen. Ik had geen inkomen en wel schulden, die na de verkoop waren afgelost. Kocht een kleiner huis in het uiterste noorden van het land waar het orgel na verwijderen van een muur ook een plaats kon krijgen. Dacht er over dat huis aan te houden om in Nederland nog een pied-à-terre te hebben. Hield toen geld over dat ik wilde besteden door een pension te beginnen. In Nederland kan ik dat financieel niet realiseren. In Tsjechië wel, mits je iets kunt vinden van een lage prijs waar je weer veel arbeid in moet stoppen om iets moois te krijgen.
Het is mijn bedoeling in een aantal verhaaltjes over de verdere belevenissen te vertellen.
Ik vertel natuurlijk over wat is gebeurd. Opmerkingen als 'dat had je anders moeten doen' zijn natuurlijk niet van belang. Gedane zaken nemen geen keer!

 

[zapalky]

Een geweldig begin!
Ik kijk uit naar de rest van het verhaal.

 

[curious]

bewondering voor je doorzettings vermogen.

 

[Ad Verschoor]

Terugdenkend aan het plezierige bezoek en het gesprek dat we hebben gehad, vind ik het heel leuk dat je begonnen bent je verhaal te schrijven op het Forum.
Ik kijk nu al uit naar deel 2. Fantastisch !!!!!!!!

 

[henniekootstradekiel]

Op naar deel 2 ik kijk er naar uit

 

[hgmw]

Leuk Stadla, ik ben benieuwd naar het vervolg

 

[Stadla]

Deel 2. Het was me duidelijk dat ik in Tsjechië niet zonder hulp aan de gang zou moeten gaan. Mijn criterium voor de keuze van een plek was dat deze binnen een dag rijden vanuit Nederland bereikbaar zou moeten zijn. Samen met een hulp heb ik in een lange strook tussen Děčín in het westen en Lázně Libverda in het oosten gezocht. Vooral op veel plaatsen een makelaar opgezocht. Een probleem is dat je wel wat informatie meekrijgt, maar dat het zoeken van de juiste plek heel moeizaam is. Of dit tegenwoordig met internet veel beter zou gaan weet ik niet. Zolang je ook nog niet specifiek in een gebied zoekt, kun je ook niet veel verder vragen. Er is ook wel eens iets vóór mij verkocht omdat ik niet direct reageerde (kwam deels later weer te koop voor een hogere prijs).
De eerste verkenningen vonden plaats in 2002. In die tijd hadden de grote rivieren moeilijkheden veroorzaakt. In de winter merkte je hoe belangrijk het zou zijn iets te kiezen dat aan een doorgaande verharde weg is gelegen. Mijn vriend (Ben Oosterlaar) adviseerde me een stuk grond te kopen. Hij had een leuk plan om nieuwbouw te realiseren. Op een gegeven moment kwam mij Český ráj als erg interessant voor. Dezelfde vriend had mij geadviseerd een plek te kiezen waar je veel concurrentie zou hebben.
Ik had nog een ander contact en wel in Jablonec. Met hem ook in die plaats naar makelaars. Ik kreeg o.a. een aanbieding in Nový Bor. Op een afstand van ongeveer 60 km. Ik had makelaars bezocht in Turnov en Jičin. Besloot toen nog wat makelaars in Liberec te bezoeken. De eerste konden we niet vinden (het gebouw is inmiddels gesloopt voor de tuin van de bibliotheek), met de tweede maakte mijn tolk ruzie omdat die had gezegd dat Nederlanders alleen maar kijken en niet kopen. Een derde handelde alleen in flats. Naar de vierde wilde mijn assistent eigenlijk niet meer gaan. Achteraf had ik daar het woord in het Engels kunnen doen. De persoon die ons te woord stond namens het kantoor had geen grond in de aanbieding, maar wel een grote vervallen boerderij bij Vyskeř. Na nog wat andere mogelijkheden bekeken te hebben daar naar toe. Het vragen van de weg aan de hand van een foto was in tegenstelling tot meestal simpel. Ik 'viel' voor dit object. Precies de ligging die ik graag wil: een ruim uitzicht, ver van de bewoonde wereld, aan een verharde weg gelegen waarover een route voor fietsers is uitgezet. Daarnaast dicht bij de rotsformaties die zo kenmerkend zijn voor het Boheems Paradijs. Veel eetgelegenheden in de buurt zodat ik geen restaurant hoef te realiseren. Redelijk dicht bij Turnov en als grote plaats Liberec met al zijn mogelijkheden in de buurt. Alleen het openbaar vervoer is beperkt (in de zomer wel speciale bussen voor toeristen).
Met de eerder genoemde vriend nog wat meer bekeken en gezien dat de vraagprijs in overeenstemming was met wat elders werd aangeboden.
Degene die ons te woord stond bij het makelaarskantoor was in opleiding voor rechter. Hij is een kleinzoon van de boer die hier het laatst geboerd had. Zijn kinderen verkochten de bedrijfsgebouwen met 2,2 ha grond: gras, boomgaard en bos. Later is die persoon mijn 'jednatel' geworden. Hij is in opleiding geweest bij een advocaat en kon me toen ook nog helpen met officiële handelingen.
Ik moest via de ambassade in Den Haag een visum aanvragen. We spreken over de tijd net voordat Polen en Tsjechië bij de EU kwamen. Wanneer je officiële stukken moet tekenen en versturen gelooft in Tsjechië geen mens dat de krabbel die er op staat een door jou geplaatste handtekening is. Dit betekende dat ik in Nederland eerst 40 km enkele reis moest afleggen om bij de rechtbank mijn handtekening te zetten en vervolgens van het noorden van Friesland naar Den Haag moest reizen om mijn visum bij de ambassade op te halen. Ik heb me toen erg druk gemaakt over het feit dat je een visum voor 3 maanden kreeg. Dat zou betekenen dat je gelijk weer voor de volgende drie maanden aan de gang had gemoeten. Gelukkig is me dat bespaard.
Ik was al eerder in Polen op zoek geweest. Moest toen een betaling doen naar een rekening van de overheid. Men heeft dat geld nooit gevonden doordat de bank er gelijk een bedrag aan provisie afhaalde. Om een dergelijk probleem te voorkomen had ik bij mijn bank afgesproken dat ik een stapel bankbiljetten van 5000 kronen zou komen ophalen zodat ik het huis contant kon betalen. Op het kantoor van de makelaar, waar hun advocaat ook bij zat, heeft de koper een tijdje zitten tellen. Daarna ben ik met de 'jednatel' naar een notaris gegaan om een s.r.o. (BV) op te zetten. Daarna zou bij narigheden mijn 'jednatel' mijn bezit hebben kunnen verkopen en het geld in de zak kunnen stoppen. Vervolgens samen naar een bank in Liberec waar een rekening op naam van de s.r.o. was geopend. Daarop had ik 200000 kronen moeten storten. Net als bij de Poolse bank was er een provisie afgehaald. Na het opstellen van een contract kon je van die rekening ook het meeste weer afhalen. Inmiddels is deze eis die was bedoeld om aan te geven dat je wel kapitaalkrachtig was verdwenen.
Er was een contract gemaakt met de verkoper van het huis dat ik al vast aan de gang kon gaan De eigenlijke overdracht kon pas plaats vinden op het moment dat mijn verblijfsvergunning in orde was gemaakt.
Waarom verkocht de vorige eigenaar dit bezit? De bebouwing was na het overlijden van de boer niet meer bewoond geweest. Dat betekende vele jaren leegstand en dat op een plek waar weinig toezicht van de buurt is. De dichtstbijzijnde buren wonen op een 900 meter bij mij vandaan. De vorige eigenaar wilde een grote woonkamer maken en had binnen de nodige muren laten slopen. Ook had hij houten kozijnen en ramen laten plaatsen. In de winter zijn die door onbekenden losgeschroefd en meegenomen. Hij had in die tijd een vriendin die de woning te afgelegen vond en hij had zich ook gerealiseerd hoeveel werk hij nog zou moeten investeren.

 

[Stadla]

Deel 3. De voorkeur van mijn vriend ging uit naar een terrein bij Vrát (Železný Brod) waar je nieuwbouw zou kunnen plegen. Mijn bezwaar is dat je dan wel erg afgelegen zit. Later ben ik er wel eens langs gegaan en toen geconstateerd dat er nog steeds niets was gebouwd. Was het wel officieel geaccepteerde bouwgrond? Wel loopt hij gelijk rond om te bekijken wat we zouden kunnen realiseren. Hij is binnenhuisarchitect en heeft veel contacten met Jan des Bouvrie. Die heeft in Naarden in het Arsenaal een winkel gemaakt waar hij zijn toonzalen heeft. Ook zijn er enkele aanverwante leveranciers van speciale toepassingen op het gebied van wonen. Op de kop van de gebouwen is een restaurant gemaakt. Hierdoor is een binnentuin gerealiseerd. Ook de indeling van 'Stadla' is soortgelijk. Dit betekent dat hij het gebouw op de kop gelijk als eetzaal aanmerkte.
Je weet vanuit Nederland dat wanneer je een architect voor plannen inschakelt je inclusief de goedkeuring door de schoonheidscommissie en bouw- en woningtoezicht een jaar verder bent. Ik heb geen zin een jaar voorbij te laten gaan. Bovendien wil ik de bebouwing aan de buitenkant niet veranderen. We zitten in een landschapspark (CHKO) wat betekent dat ik niet alles kan wat ik zou willen. Aan een eerste voorschrift kunnen we gemakkelijk voldoen. Die is namelijk dat een voordeur aan de lange zijde van een gebouw moet zitten en dat is al het geval. Waar ik geen toestemming voor vraag is dat ik kleine raampjes van de top van wat ik aanduid als het bijgebouw laat verplaatsen naar een lager punt. De kleine raampjes zaten zo dat er dikke balken achter zaten en nu krijg je er nog wat licht door. Doordat de gevel is opgebouwd uit blokken zandsteen moeten we er voor zorgen dat de wijziging niet zichtbaar is. Later bij de aanschaf van de meeste ramen is met mogelijke eisen rekening gehouden door er een verdeling in aan te brengen. De vorige eigenaar had de indeling van de ramen al veel beter gemaakt dan wellicht in de dertiger jaren was gerealiseerd.
Helaas heeft hij nadat er een nieuw dak is gemaakt in het gedeelte dat het pension wordt kunststof leien laten aanbrengen. Mooi is anders en wanneer bij sneeuw er vaak sprake is van vorst en dooi komt de boel met een enorme kracht naar beneden. De op het dak aangebrachte haken houden daarbij niets tegen en er is er één afgebroken.
Later speelt de CHKO een rol bij de aanleg van de zuivering van afvalwater en waar een parkeerterrein mag worden aangelegd. Ook bij de bouwvergunning heeft de CHKO een goedkeuring moeten geven.
Ik heb al jaren een flinke caravan. Die meegenomen uit Nederland en op een aantal plaatsen op het terrein opgesteld. Ik heb er 6 jaar in gewoond. Ook in de winter waarbij je soms met een kruiwagen een nieuwe vulling gas moest gaan halen.
In die caravan is mijn vriend plannen gaan maken. Hij vond het ook erg plezierig om in de enorme berg oud hout te gaan grasduinen. De oude WC (vergelijkbaar met een voederbak) werd gesloopt en rot hout werd verbrand. In het bijgebouw verwijderde hij een aantal naalden die voor het inspuiten van drugs waren gebruikt. De gebouwen hadden immers jaren leeg gestaan! De vorige eigenaar had nog georganiseerd dat het telefoonbedrijf een kap op het verdeelstation aanbracht. Door vandalisme was die verdwenen.
De voorzieningen op dat moment waren een elektriciteitsleiding van een lengte van ongeveer 800 m naar het dorp en naast het huis een verdeelpunt van telefoonleidingen (op bovenstaande foto rechts te zien) .
De boer gebruikte water uit een bron dat via oude loden leidingen het huis in kwam. Er was sprake van dat de gemeente een waterleiding langs de weg zou gaan aanleggen om een gehucht wat verderop van water te voorzien. Mijn grondstuk ligt ongeveer halverwege. Wanneer dit zou worden gerealiseerd was onbekend.

 

[Stadla]

Deel 4. Langzamerhand gaven de gebouwen hun geheimen prijs. Er zullen twee gebouwen hebben gestaan met dikke muren uit blokken zandsteen opgebouwd. Wellicht enkele honderden jaren oud. Doordat men veel personeel nodig had om het land te bewerken is er vermoedelijk in 1938 een verdieping op het woongedeelte aangebracht. Daar zijn de muren veel dunner. De hal is verkleind door het aanbrengen van een muur, waarin de meterkast voor de elektriciteit was aangebracht. Hierdoor is de oorspronkelijke entree niet meer de reconstrueren. Men had een eenvoudige buitendeur aangebracht en de helft van de oude nog bewaard. Bij binnenkomst links was een keuken gemaakt. Met een grote pijp, natuurlijk bestaande uit eterniet, was een verbinding gelegd met de grote schoorsteen. Deze liep door een ruimte boven het gebogen plafond boven de hal. Dit plafond is gemaakt uit bakstenen. In de oorlog hebben in de ruimte tussen dat plafond en de vloer er boven partizanen geleefd. Stro met allerlei door de muizen aangevreten postkaarten uit die tijd moest ik verwijderen. Wanneer een strook zandsteen aan de buitenkant van het gebouw is verwijderd is niet duidelijk. Binnen waren de zandsteenblokken nog te vinden. Het gedeelte op de kopse gevel was nog te reconstrueren en aan de straatkant breng ik nog imitatie aan.
Naast het hoofdgebouw staat een grote schuur. Kenmerkend is de forse overstek van de verdieping. Het hout dat daar tegen was getimmerd was van zodanige kwaliteit dat dit goed was voor de kachel. Wat nu zichtbaar is werd nieuw aangebracht. De vorm is gelijk gebleven. Hoe deze schuur werd gebruikt is niet duidelijk. Het gedeelte tussen het hoofdgebouw en de schuur is volgebouwd. Voor het plafond is gebruik gemaakt van rails waarover normaliter een trein rijdt. Enkele stukken waren te lang en staken uit over de muur, die nu in mijn woonkamer staat. Deze rails zijn met een eenvoudige ijzerzaag en veel tijd afgezaagd. Ook in dit tussengedeelte werd het plafond opgebouwd uit bakstenen in een gebogen vorm. Er op was een kippenhok en er onder een varkensstal. De vorige eigenaar gebruikte de ruimte om er zijn gereedschap in op te bergen. Om diefstal te voorkomen had hij een zware ijzeren deur geplaatst.
In wat ik aanduid als het bijgebouw werden de paarden gestald. Je kunt in de muren zien dat de beesten hun kont wat schuurden tegen de muren. Het was met enig risico dat je die ruimte kon betreden omdat blokken zandsteen uit het plafond naar beneden vielen. Boven zal men hooi hebben opgeslagen. Naar de weg toe is een serre zichtbaar.
De schuur waarin de eetzaal komt was gebruikt voor de opslag van machines en voor schapen. Op de bovenverdieping hebben mensen onder primitieve omstandigheden de nacht doorgebracht. Een gedeelte van de spanten was verzakt.

 

[elske]

Wat leuk en interessant om te lezen, doet me weer denken aan 22 jaar geleden toen wij ons huisje( bouwval) kochten!

 

[Stadla]

Deel 5. Van de student uit Jablonec heb ik veel plezier. Hij wijst mij op verschillende materialen die ik bij de werkzaamheden zou kunnen gebruiken en schakelt zo nodig zijn vader daarbij in. Ik laat hem niet te zwaar werk doen. Hij heeft mij materiaal laten kopen om op balken te smeren zodat ik minder last zal krijgen van houtworm. Kan hij mooi aanbrengen. Op een dag gaat hij met iemand wandelen. Samen komen ze enthousiast terug. Zijn reisgenoot ziet er wel wat in om bij mij te gaan werken. Ik vraag geen antecedenten, maar vraag of hij de volgende dag al zou willen beginnen. Dat is prima. Samen rijden we in de avond nog naar Kaufland in Mladá Boleslav. Ik had enkele jaren eerder een Alpenkreuzer gekocht met de bedoeling daar later een aanhangwagen van te maken. De tent ervan was opgezet zodat met wat inschuiven een overnachting zo is geregeld. Er is nog geen WC. Dat regelt men maar zelf. De volgende dag rijd ik hem door Mladá Boleslav. Hij werkte bij ŠKODA. Door zijn contacten met Mladá Boleslav gaan we voor het wassen van ons lijf naar het zwembad daar. Het binnenzwembad is vergane glorie. Wanneer ik toen beter wist konden we beter naar Jičin gaan. Daar heb je een up-to-date zwembad met een prima sauna.
Ik heb veel narigheid beleefd aan hem. Leuk is op te merken dat hij probeerde wat Engels te spreken en daarbij 'you' en 'me' verwisselde. Ik begreep dat wanneer hij het woord 'you' gebruikte hij zichzelf bedoelde. Hij was een harde werker. Op een gegeven moment wilde ik de stenen trap, die de verbinding verzorgde van de hal van het pension naar de verdieping, gaan afbreken. De treden waren van blokken zandsteen. Natuurlijk uitgesleten door er op te lopen. Dat was weer verbeterd met cement. Ik schat dat de treden tussen de 50 en 100 kg wogen. Telkens wanneer de voorbereidingen zover waren dat er weer een trede naar buiten kon worden gebracht riep ik met de term 'strong man' zijn hulp in.
De mensen kregen natuurlijk contant betaald. Soms had ik geen geld en zouden ze wat moeten wachten. In Vyskeř heb je echt geen geldautomaat en ik moest wel eens aandelen verkopen om over cash te kunnen beschikken. Hij had gezien dat je met het inslaan van de ruit me onder druk kon zetten. Het voorbeeld was een klein raampje in een buitendeur die toch wel zou verdwijnen. Nu was het een nieuw raam. In de winter opnieuw zulke problemen dat ik nadat de sneeuw was gesmolten een koevoet naast de caravan aantrof.
Hij kwam uit Slowakije en ging af en toe naar huis. Midden in de nacht moest ik hem dan naar een bus brengen die vanuit Sobotka vertrok. Vaak nam hij dan ook een kennis of een broer mee die ook wel graag bij me wilde werken. Soms speelde alcohol ook nog een rol. De heren lieten zich eens vroeg in de morgen met een taxi naar Stadla brengen. Ik moest wel opdraven om de taxi te betalen.
Het huis was nog steeds niet af te sluiten. Naast een indringer heeft men ook wel eens wat lampen naar een auto gebracht. Op een gegeven moment liep het zo de spuigaten uit dat ik in de avond een grote schijnwerper aan zette. Wanneer je dan binnensluipt en de stoppen uit de meterkast verwijdert en die ergens buiten weggooit, is te begrijpen hoe gespannen de situatie was.
Op een gegeven moment wilde men een tweede hands auto aanschaffen. Ze hadden niet genoeg geld en wilden van me lenen. Ik deed net of ik ze niet begreep. Ze hadden een tolk gevonden en we gingen samen naar Turnov. De tolk vertrouwde de zaak niet en kwam in de auto zitten voor vertalen. Merkte wel op dat ze ook nog wat in het contract moesten zetten over de terugbetaling en vertelde mij dat ik het geld nooit meer terug zou zien. Dit was het eerste contact met de tolk. Later heb ik op een plezierige manier veel contact met hem gehad. Bijzonder was dat hij in de communistische tijd op het gemeentehuis van Vyskeř had gewerkt en hier nog veel mensen kent.
Zo liet hij mij eens in vertrouwen zien dat hij in die tijd een lijst moest maken van alle bewoners van het dorp met informatie over hen. Hij had illegaal met carbonpapier een kopie gemaakt en bewaard. De lijst is nu opgeborgen voor langere tijd op een veilige plek.

 

[Stadla]

Deel 6. Kort voor ik met geld bij de advocaat was, werd de voordeur geforceerd. Jammer voor de inbrekers, maar op dat moment was er niets meer te halen (er lag wel een flinke hoeveelheid hout voor een vloer waarin de muizen huis hielden). We gaan aan de gang. Je kunt zien dat iemand door de vloer en het eronder gelegen plafond is gezakt. Het plafond daar is opgebouwd uit oude planken en de vloer is er in wezen nog niet: er zijn geen planken gemaakt. Daar natuurlijk eerst verbetering in aangebracht. Ik heb een flinke hoeveelheid vloerdelen laten komen vanaf de houtzagerij. Eerst natuurlijk veilig stellen en dan naar boven steken. Ook nog wat balken extra gemonteerd. Hiermee komt een zolder beschikbaar van een 16 m lang.
In de kamer die eerder als keuken in gebruik was, bestaat het plafond uit dunnere boomstammen waartegen een lambrisering is gespijkerd. Na het verwijderen van de vloer erboven, trappen we het plafond naar beneden.
Je zult je voor kunnen stellen dat we veel puin organiseerden. Eerst door het raam naar beneden gegooid, maar na het aantekenen van bezwaren richting weg verplaatst. Hiermee is een parkeerterrein bij de weg aangevuld. Van belang is die vooral in de winter, omdat je dan niet naar beneden hoeft te rijden. Bij sneeuw erg vervelend. Ik heb een zogenaamd 'lui oog'. Dat betekent dat ik geen diepte kan zien en voor mij is achteruit rijden van een auto lastig.
Voor de opbouw van een muur tussen twee gastenkamers had ik blokken Ytong in Turnov besteld. Men had daar toen nog geen eigen vervoer en schakelde een transporteur in. Die had blijkbaar niet in de gaten dat Vyskeř ongeveer 70 m hoger ligt. De blokken waren gaan schuiven, gelukkig tegengehouden door zeil, en we moesten met een flinke groep mensen blok voor blok naar binnen brengen.
Geen enkele wand of deur was veilig voor ons. Aan de achterzijde van het huis zat alleen een raampje waar men vroeger beesten rookte. Ik gaf al aan dat de muurdikte daar 80 cm is. Een gat erin maken is dus een hele klus. Ik nam aan dat in een kamer een nieuwe deur en een nieuw raam in het verlengde van het raam aan de voorzijde moesten komen. Had niet op de tekening van mijn vriend gekeken, die de plaats van het raam had laten afhangen van de indeling van de kamer. Toen we mijn fout zagen en ik aangaf dat ik het raam niet zou laten verschuiven en ook nog eens aangaf dat ik het zonde vond het gebogen plafond in de hal te veranderen om aan zijn tekening te voldoen, was voor mijn vriend de maat vol. Hij pakte zijn spullen en maakte een rit terug naar Nederland waarvan hij zich later weinig herinnerde. Beklaagde zich bij een vriend die hij al een jaar of 50 kende. Alles is uiteindelijk wel goed gekomen. Mijn vriend maakte vroeger plannen van inrichtingen voor 'dure' klanten en werd dan geprezen om het resultaat. Hij was niet erg gewend kritiek te krijgen en dit ging hem net te ver. Helaas zal hij Stadla nooit klaar zien, want hij overleed aan longkanker enige jaren geleden. Hij zei genoten te hebben van het leven, ondanks de problemen die hij in de oorlog had meegemaakt, en er geen behoefte aan te hebben veel langer te leven.

 

[Stadla]

Deel 7. De eerste jaren was het huis niet af te sluiten en opbergen in de caravan is natuurlijk ook geen garantie dat je de spullen weer terugvindt. In principe mag je, zolang je geen permanente verblijfsvergunning hebt, maar 3 maanden in Tsjechië blijven. Er is niemand die dit controleert. Ik moest toch ook wel naar mijn huis in Nederland en het is ook plezierig om de kinderen af en toe te zien. Om familie alleen bij begrafenissen te zien, is ook niet zo'n goed idee.
De eerste keren heb ik de caravan opgesteld bij het huis van de vader van de verkoper van het complex. Dat was toch wel erg veel werk, mede vanwege de hoogteverschillen. Enige jaren heb ik de belangrijkste spullen die ik niet kwijt wilde raken, kunnen afgeven bij mensen hier in de buurt. Hij sprak wat Duits, zij alleen Tsjechisch. Ze lieten me een keer TV kijken. Hadden gevonden dat ze het programma van Omroep Noord konden zien. Wel apart bij vreemde mensen Nederlandse TV te kijken (nu met internet in Stadla heel gewoon!).
Iedere keer wanneer ik weer terugkwam bij Stadla, was ik gespannen op hoe ik het nu zou aantreffen.
Op een gegeven moment kwamen er twee mannen tijdens onze lunchpauze kijken. Later ben ik samen met mijn 'jednatel' voor controle naar het gemeentehuis geweest. Toen bleek wat die mensen wilden constateren. Ik had nergens een bord met de naam van de s.r.o. staan. Kostte me 1000 kronen, en een papier op het raam dat er sindsdien op zit is al voldoende.

 

[bruinh]

Mooi verhaal, van een moeilijke tijd .

 

[Stadla]

Deel 8. Ik ben geodeet en kan dus vaak wel kaartlezen. Heb een kadastrale kaart van mijn bezit. De metingen daarvoor zullen wel rond 1830, in dezelfde tijd als in Nederland, hebben plaats gevonden, maar over betere informatie beschik je niet. Ik weet niet waar in het bos de grenzen van mijn bezittingen zijn gelegen en naar het grote veld (eerst koren, nu gras) is duidelijk dat de grens ver afwijkt van zoals de buren de grond gebruiken. In Nederland vraag je dan het Kadaster de grenzen uit te zetten. Dit kan gezien de kaartschaal 1:2880 en de manier waarop men indertijd met beperkte middelen heeft gemeten (er zijn hier grote hoogteverschillen op korte afstand) ook maar met beperkte nauwkeurigheid geschieden. Op knikpunten worden palen gezet en wanneer de buren bij aanwijzing geen bezwaar maken zijn dit later de exacte grenzen (worden dan met cm-nauwkeurigheid ingemeten). In Tsjechië dien je een particuliere landmeter voor deze werkzaamheden in te schakelen. Gezien de forse begroeiing hebben de mensen de nodige moeite om knikpunten vast te stellen en daar palen te plaatsen. Bij de aanwijzing van de landmeter van de geplaatste palen kom ik in delen van mijn grondstuk waar ik nog nooit ben geweest. Zie bijvoorbeeld een poel waar wellicht wilde zwijnen zijn geweest. Zie ook een kersenboom die het wel erg zwaar heeft gehad. Is eerst omgevallen en heeft daarna weer de verticaal gevonden. Ook zijn er nog in de horizontaal bochten te vinden. Ik moet nu tot mijn spijt erkennen wel de bloesem te hebben gezien maar nog geen vruchten heb gezocht.



Na de aanwijzing wil ik de grens zichtbaar maken en aan mijn kant wat snoeien. Bij een lange lijn moet ik van een andere kant komend iemand op het punt zetten en door roepen de juiste richting bepalen.
Omdat het huis zo lang onbewoond was loopt een ieder op een eigen pad over mijn terrein om het bos in te gaan. In de herfst om paddenstoelen te zoeken. In de zomervakantie komen er hele schoolklassen langs. Om te voorkomen dat ieder een eigen pad kiest heb ik een pad laten maken en dat duidelijk weergegeven met stokken. Dat laatste is geen succes want wat is het leuker wanneer niemand kijkt de stokken om te gooien. Het pad bestaat nog steeds en wordt gebruikt. Nu wat minder omdat de buren in het bos dat geheel hebben gesloopt en dan is een meter of 40 naar beneden gaan geen pretje.
Ik had de landmeter later gevraagd de grens naar mijn buren die daar koren hebben staan aan te geven. Die grond behoorde nog aan de nazaten van de boer die hier had gewerkt. Nu kwam er niemand opdraven en het volgende jaar werd met veel moeite om de aangegeven grens gewerkt. Het jaar daarop werden palen weggedaan.
Er is hier een ruilverkaveling geweest. Dat betekent dat de grens met mijn buren van het grote land (ongeveer 1 km diep) wat gunstiger is geworden. Nu groeit er gras dat wordt gemaaid om gevoerd te worden aan koeien die het hele jaar op stal staan (melkfabriek). Met mijn buren maar afgesproken dat ze ook een stuk van mijn land maaien. Dan hoef ik daar geen aandacht aan te schenken.
In de plannen van de ruilverkaveling is opgenomen dat er een verbinding moest komen van het bos aan de andere kant van de weg met het bos achter mij. Eigenlijk een wat vreemde opstelling want nu kan een jager prima op die lijn zitten wachten op zijn prooi. Eerst liep die lijn gewoon ergens over mijn land, maar toen de plannen in detail werden uitgewerkt is een strook langs mijn grond aan de gemeente toegewezen. Die wil er eigenlijk niets mee doen zodat het een dode letter is.
Ik ben naar het CHKO gegaan omdat ik de grens eigenlijk wil beplanten met bomen en struiken. Je hebt dan tenminste een duidelijke afscheiding. Het CHKO had wel oren naar dit plan en gaf aan dat de overheid de beplanting zou gaan betalen. Nu wellicht door de corona heeft de overheid geen geld meer en is er nog na een aantal jaren niets gebeurd.

Op de luchtfoto heb ik de route voor wandelaars aangeduid. Die komt uit in het bos van de buren. Die hebben onlangs alle bomen er uit verwijderd. Het bos gaat zo steil naar beneden dat ik er niet meer durf te komen. Bang dat ik niet meer naar boven kom. Of je er nog redelijk kunt lopen is me onduidelijk. Duidelijk is dat het oogsten van hout erg moeizaam was.
De lijn die beplant zou moeten worden heb ik ook aangeduid.

 

[kukel]

Het aardige is dat op een dag bij mijn huis de landmeters ongevraagd kwamen en exact de grenzen van het terrein aan het nameten waren.
Het werd goed bevonden, alhoewel ik een stuk van de gemeente in bezit had genomen.
De buurman was de klos, die had nogal wat terrein toegeëigend en bebouwd.
Hij had de keus, of de grond kopen of in oude staat terugbrengen.
Hij heeft de grond gekocht.

 

[Stadla]

Deel 9. Er verschenen twee dames die de situatie goed kwamen bekijken. Wanneer er een werk moet worden uitgevoerd moet je een 'projektant' inschakelen. De dames wisten de voorschriften zelf wel en hadden geen interesse in mijn opmerkingen. Mijn bezit bestaat uit 3 gebouwen die allen van water moeten worden voorzien. De kosten van de 'projektant' moest ik betalen. Zij planden een leiding vanaf een put aan de weg waarin de watermeter zou moeten worden geplaatst hangend door de kelder richting hoofdgebouw. Ook planden ze een leiding naar de eerste deur van het bijgebouw terwijl ik al een leiding had gemaakt vanuit het hoofdgebouw naar de tweede deur. Ik zou het terras daarvoor moeten openbreken. De put bij de weg moest je betalen plus de aangebrachte leidingen en de werkzaamheden voor het ingraven van de leidingen op eigen terrein.
Het is natuurlijk een grote klus om een waterleiding vanuit het dorp naar een gehucht langs een weg die fors op en neer gaat aan te leggen. Bij mijn parkeerplaats is tevens een brandkraan geplaatst (blijkbaar heeft men enige jaren geleden overwogen daar een slang aan te koppelen toen huisjes die behoren bij een restaurant op grote afstand afbrandden).
De uitvoerders waren slimmer dan de dames en hebben keurig in overleg en naar volle tevredenheid de leidingen geplaatst. Zo ook opgemeten. Het plan van de dames ging in de prullenbak.
Ik ging er oorspronkelijk vanuit dat net als in Nederland je achter de voordeur een put hebt voor de watermeter. Die had ik eigenlijk wat te ondiep gemaakt, maar is toch zo voorbereid dat er een verdeelstation voor de gebouwen in kon worden gemaakt.

 

[elske]

Gezellig elke morgen even bij lezen.

 

[Stadla]

Als reactie op de bijdrage van kukel:
Wanneer een kaart heel precies is getekend kun je daar met een nauwkeurigheid van 0,15 mm maten aan ontlenen. Gezien het feit dat kadastrale kaarten zijn ontstaan vanaf 1830 en de mogelijkheden voor vervoer en metingen toen nog zeer beperkt waren moet je een verschil met de werkelijkheid van 1 mm op de kaart accepteren. Ik denk ook aan een verslag van mijn praktijktijd bij een landmeetkundig bureau in Zwitserland lang geleden. Men bepaalde o.a. coördinaten van punten waarop luchtfoto's werden ingepast. Om zo'n punt te markeren met een stok voorzien wellicht van een vlaggetje is in de bergen nog wel te doen, maar om daar ook een meetinstrument neer te zetten is bezwaarlijker. Daarom mat men vanaf grote afstand met een nauwkeurigheid die zeer beperkt was. (Een docent merkte in mijn verslag hierover het een en ander op.) Nu moet je denken aan de inzet van een drone en GPS met hoge nauwkeurigheid. Gaan we uit van de veel in Tsjechië gebruikte kaartschaal van 1:2880 dan betekent 1 mm op de kaart 2880 mm=bijna 3 meter in het terrein.
Bij de ruilverkaveling hier in de buurt is een groot deel van de grenspunten geaccepteerd zoals de landmeter ze had vastgelegd. Bij een pak sneeuw vroegen landmeters van de ruilverkaveling mij mee te lopen naar een knikpunt dat volgens hen niet juist was. Juridisch was dit volkomen fout omdat de grens is aangewezen aan beide eigenaren, die geen bezwaar hebben gemaakt. Zij meenden dat een punt in het bos 1 meter fout staat. Voor de oppervlakte maakt het toevallig heel weinig uit en met een lage prijs voor bosgrond scheelt dit natuurlijk niets.

 

[Stadla]

Deel 10. De buizen voor waterleiding en afvoer van water in huis zijn door meerdere personen nieuw aangelegd. Eerst kwam er een vrachtwagen die veel te veel materiaal aanvoerde. De bedoeling was nooit op een onderdeel te moeten wachten. Toen de belangrijkste persoon er geen zin meer in had moest ik het deel dat nog niet was gebruikt terug brengen. De muizen hadden zich inmiddels vergrepen aan schuimrubber. Die onderdelen kon ik dus gelijk weggooien. Later heb ik contact gezocht met een bedrijf dat ergens op mijn route naar Jičín een bord met reclame heeft hangen. Bleek een groep van 3 zelfstandige installateurs te zijn die zo nodig gezamenlijk optrokken.
Ik had in Dokkum een bijeenkomst bijgewoond waar men voorlichting gaf aan bewoners van het buitengebied die niet op een riolering kunnen worden aangesloten. Daar had men aangegeven dat je vuil water eerst door een vetfilter moest sturen en dan moest laten zuiveren in een rietveld. De afvoer van de WC aansluiten op een septictank en het water dat te veel is ook naar het rietveld sturen. Dit bracht mij op het idee de afvoer van vuilwater te scheiden van de afvoer van de WC's. Toen het bedrijf met 3 vakmensen kwam was ik dit idee vergeten en durfde ik niet te vragen allerlei leidingen weer te veranderen. Het betekent nu dat mijn opzet niet geheel is geslaagd.
Mij staat nog goed voor de geest hoe een van de mensen onder de witte poeder zich weer bemerkbaar maakte. Hij had gleuven voor de montering van leidingen in Ytong-blokken moeten frezen. De lieden hebben uitstekend gewerkt. Ik kon overleggen met de echtgenote van de belangrijkste man van de groep omdat ze Duits spreekt.
Het water in huis is echter nog niet aangesloten. De eerste reden was dat in de winter de boel gemakkelijk zal kunnen bevriezen doordat er nog maar een beperkte verwarming is. Een Nederlandse vrouw bij mij in de buurt liet haar installatie voordat ze in de herfst naar Nederland vertrok goed leeglopen. Er blijft echter altijd water in achter. Ze kreeg ellende door gesprongen leidingen en haalde de genoemde vakman er bij. Die vertelde hem telkens in te schakelen zodat hij de leidingen leeg zou kunnen zuigen.
De andere reden is dat de stroomvoorziening nog niet zo ver is dat ik op een zinnige wijze een boiler zou kunnen aansluiten. Ik heb ook wel naar een gasboiler gekeken, maar daar wordt in Tsjechië heel beperkt gebruik van gemaakt. De situatie is op dit moment nog steeds zo dat ik bij een bron op een afstand van ruim 3 km een hoeveelheid water in jerrycan en flessen haal. Water voor de bouw haal ik uit de eigen bron. Water dat we drinken halen we gewoon in de winkel.
Op eigen terrein zijn de meeste leidingen gerealiseerd. Nu moest er voor de verdere afvoer het een en ander worden gedaan. Ik nam een 'projektant' in de hand (het leuke is dat de tolk allerlei contacten heeft waar ik gebruik van kon maken). Die liet eerst door een geoloog een rapport opstellen van wat hier in de grond zit. Hij stak wel even een staaf in de grond, maar zal op basis van geologische kaarten en wat hij in de kast had staan een rapport hebben opgemaakt. Later zag ik bij plaatsing van de septictank op welke diepte de kalkzandsteen, die is gebruikt voor de bouw van de bebouwing, zit. De aannemer moest met een hamerboor aan de gang!
Bij het Arboretum Bukovina staan borden over hoe zij de afvoer van de WC's en het vuilwater hebben geregeld. De vertalingen op die borden zijn van de dochter van de vaker genoemde tolk. De 'projektant' gaf aan dat hun oplossing niet zo gunstig is daar ze geen septictank hebben geplaatst. Als leek denk ik dan dat de boel daar meer zal stinken, wat er gezien de afstand en locatie in het bos geen bezwaar zal zijn. De 'projektant' liet zijn plannen goedkeuren door vele instanties. De uitvoering wilde ik overlaten aan de aannemer uit Sobotka met wie ik veel contact had. Die heeft het nodige grootmaterieel dat nodig is om zo'n project uit te voeren.
Men heeft een forse septictank geplaatst. Die is van plastic en zou kunnen worden ingedrukt door een wagen die er overheen rijdt of te dicht er bij komt. Ook de druk van de zijkant zal aanzienlijk zijn. Hierom is er een hoeveelheid beton omheen gemaakt. Om de druk van buiten op te vangen tijdens het werk moest ik er voor zorgen 6000 liter water in de tank te krijgen. Gelukkig hadden we waterleiding en kon ik daarop een slang aansluiten.
Voor de verdere zuivering is een zwembad uitgegraven. Daarop is een vlies gelegd. Het zwembad is geheel gevuld met grind. Nu is grind niet duur, maar wanneer er twee vrachtwagens een hele dag op en neer rijden om het bad te vullen zal het duidelijk zijn dat het hele project veel heeft gekost.
Vanuit het 'zwembad' loopt een buis naar een ondergronds veld dat is gevuld met breuksteen. Daarna mag het inmiddels schone water naar beneden het bos in lopen. Het heeft daar een hoogteverschil van 40 m zodat je wel erg veel afvoer moet hebben voordat je water zult zien stromen. Gelukkig behoef je voor zo'n project maar 15% BTW te betalen in plaats van de normale 21%. Dat maakte dat ik net genoeg geld had om alle kosten te betalen. Daarna was mijn portemonnee leeg. De eerste jaren waren de werken nog goed te zien op satellietbeelden van Google. Nu zie je alleen het 'zwembad'. Zie bovenstaand satellietbeeld.