Hebben Tsjechen ook bijnamen?

[Lina]

Zomaar een vraag wat ik me onderweg in de auto af zat te vragen:
Kennen de Tsjechen ook bijnamen naast hun eigen naam waar men mee aangesproken wordt?
En dan bedoel ik niet de vele naamvariaties zoals Jan/Honza of Josef/Pepo.
Ik kom uit een streek waar veel mensen een bijnaam hebben, zeker de generaties voor de mijne. Als voorbeeld mijn opa, hij heette Jan, maar omdat er zoveel “Jannen” waren in het dorp kreeg hij de bijnaam -Jan gele-, vanwege zijn zwoele huidskleur die zomer en winter aanwezig was. Iedereen in het dorp wist op deze manier welke Jan er bedoeld werd. Mijn vader, helaas in 1980 al overleden, hield van kinds af aan al van alles wat maar wild was, niet alleen om te eten, maar vooral ook om naar te kijken, echt een natuurmens. Ook ons huis stond vol met opgezet wild, een buizerd, valk, uil, eekhoorn, fazant etc etc, niet was te gek. En in onze tuin liepen diverse fazanten, kippen en pauwen. In de voorgevel van ons huis had mijn vader zelfs in één van de kozijnen een raam laten plaatsen waar een groot hert in het bos in gegraveerd was. Zijn bijnaam was dan ook heel toepasselijk -Otto fazant-. Zo zijn er talloze voorbeelden, die betrekking kunnen hebben op bijvoorbeeld werk of uiterlijk. Zo ken ik bijvoorbeeld ook iemand die luistert naar de naam –neus-, vanwege zijn, inderdaad wel hele grote neus. En het leukste is dat iedereen hem ook zo aan kan spreken, hij vind het niet erg.
Ik ben benieuwd.

 

[pepo]

Ik word wel eens genoemd, in Tsjechie dan, Pepa tulipan.

 

[Baan]

In 1810 kreeg iedereen een naam , dat moest van Napolion.
Daarvoor had iedereen een bijnaam, of scheldnaam.

Zoals in veel plaatsen in Twente heeft de autochtone bevolking in Rijssen bijnamen. Een opvallend verschil met veel andere plaatsen is dat de bijnamen in Rijssen veelal niet zijn gekoppeld aan de naam van de boerderij waar de familie woonde. De bijnamen, vaak scheldnamen genoemd, zijn regelmatig ontstaan naar aanleiding van een opvallend uiterlijk kenmerk of opvallend gedrag van een ver familielid.

Klopt Lina dat is in Rijssen ook het geval.
Wij kennen ook "de neus"
Maar ook kleindientje, mijn grootmoeder was erg klein.
Mijn Vader was van Zwetske. zwatske ook wel zo geschreven,
De aanleiding was dat er zoveel met de naam van baan bij elkaar woonden en de leraar in de klas geen onderscheid kon maken.
Ze kregen dus een bijnaam.
Zwatske komt van het beroep kolenboer, en was waarschijnlijk heel vaak zwart in het gezicht.

In Tsjechië roep ik altijd JAN en ik heb het vaak goed, ze kijken me dan aan.

 

[Beruska]

Als ik in het dorp kom waar mijn ouders en ook mijn broer wonen ... en tref ik toevallig mijn vader in gesprek met mijn broer, dan gaat het over Feťák (die goede man is echt geen junk, trouwens), Sendvič, Kaďák, Pípa, Ťikorky en andere. Achter elke bijnaam schuilt een verhaal. Prachtig.
Langzamerhand weet ik dan wel over wie ze het hebben maar hun echte namen weet ik niet.

 

[Vodnik]

Yep, wij hebben hier (waar onze chalupa is) ook een bijnaam: we worden Tulipan ghenoemd en ik in bijzonder Petja Tjip Tjop.

(ik ben in de ogen van de buren nogal een " pietje precies" met m'n verbouwings activiteiten!)

 

[Pelhřimov]

Jarda (Jaroslav), een oude vriend van ons, werd "Achiel" of "Aggyl' genoemd.
Wat het betekent en of ik het goed schrijf weet ik niet.

 

[C.Berendse]

Wij hebben onze Tsjechische dorpsgenoten zelf namen gegeven omdat we niet weten hoe ze heten. Zo staat er bij het verpleeghuis altijd een man buiten met een slabbetje om. Hij heet dus...slabbetje.
In het kroegje bediende vroeger een man en een vrouw, de man had een grote zwarte bril op en droeg altijd vreemde hoofdeksels en buitensporige jasjes. Wij noemden hem al snel Woody Allen en zo heet hij nog. Zijn vrouw, felblond met laag uitgesneden decolleté, leek op Za Za Gabor, inmiddels 15 jaar verder moeten we die naam maar eens veranderen. En dan is er "mijn vaders vriend", een bezoeker van de hospoda die bijzonder goed kan opschieten met mijn vader en de man van de ijzerwinkel heet Eén tand, ik hoef niet uit te leggen waarom toch?

 

[camyl]

LINA, de vraag of een tsjech ook een bijnaam (přezdívka) heeft, kan ik be-ja-en! het voert echter te ver om alle bijnamen die er zijn, op te noemen! veel! de uitspraak hangt weer af, in welke naamval de naam wordt gebruikt, evenals andere bijvoegelijke en zelfstandige naamwoorden! veel bijnamen zijn afgeleidt van voornamen, zoals bv:
jozef = pepik, pepo, pepa, pepovi, of
jan = honzi, honza, honzu, honzovi, etc!
elke naam valt daaronder, ook zijn er verbasteringen, zoals de spreker de aangesprokene wil aanspreken, zoals b.v. jaroslava = jarka of jaruš of jaruna.
om het exact aan de weet te komen, heb je er echt een studie voor nodig.
mijn bijnaam uit nederland is camyl, maar ik heet eigenlijk jan, dus honzi.
hoe ik aan de bijnaam camyl kom, is echter weer een ander verhaal en heeft met mijn (woon)verleden in antwerpen te maken!
meer !

 

[Lina]

Ik bedoelde niet alle naamwijzen van bv Josef of Jan, maar de namen die al eerder werden aangegeven zoals Pepa tulipan, een leuke bijnaam voor Pepo.
En natuurlijk ben ik benieuwd waarom iemand die naam heeft gekregen. Zelfs de Nederlanders krijgen dus bijnamen.
Die van Semabyt, -Petja Tjip Tjop-, met de bijbehorende betekenis is precies wat ik wilde lezen. Ik ben benieuwd, als we die al hebben, wat onze bijnaam is in het dorp.

 

[Pani Tau]

Pepa Tulipan a Petja Tjip Tjop

Wat een mooi onderwerp!

Wij noemden hem al snel Woody Allen en zo heet hij nog. Zijn vrouw, felblond met laag uitgesneden decolleté, leek op Za Za Gabor, inmiddels 15 jaar verder moeten we die naam maar eens veranderen.

Hilarisch.
Maar Zsa Zsa Gabor wordt toch ook een dagje ouder.

 

[Pelhřimov]

Ik herinner me een hele leuke scene uit de film "Vratne lahve" (Lege flessen) waarbij de Josef Tkaloun (Sverak, rechter foto) zijn collega van de lege flessen afdeling steeds onbedoeld aanspreekt met de naam die hij van zijn andere collega's op kantoor heeft gehoord. Niet wetend dat dit zijn bijnaam is en niet zijn echte naam.
Ik ben alleen die bijnaam vergeten.

 

[camyl]

Ik bedoelde niet alle naamwijzen van bv Josef of Jan, maar de namen die al eerder werden aangegeven zoals Pepa tulipan, een leuke bijnaam voor Pepo.
En natuurlijk ben ik benieuwd waarom iemand die naam heeft gekregen. Zelfs de Nederlanders krijgen dus bijnamen.
Die van Semabyt, -Petja Tjip Tjop-, met de bijbehorende betekenis is precies wat ik wilde lezen. Ik ben benieuwd, als we die al hebben, wat onze bijnaam is in het dorp.

begrijp ik wel, maar de naam jozef, is ook in het tsjechisch "jozef", echter, de bijnaam is pepik, of pepo! de naam jozef verandert met de naamval waarin jozef staat, dus de bijnaam ook! pepik of pepa, of pepa of pepik is allemaal dezelfde "jozef"! de bijnaam pepik komt waarschijnlijk van het duitse jozeph, sepp!
jan, is óók een tsjechische naam, de bijnaam is honzi, etc. ook de bijnaam honzi waarschijnlijk van het duitse "jan", "johannes", "hans" verbasterd naar "honzi"!
pepa tulipan is "jozef tulpenman" (misschien zo genoemd omdat nederland het land van de tulpen is?)
(maar als je me nietn geloofd, lieg ik je de volgende keer wat anders voor!

 

[camyl]

kleine aanvulling nog op de naam "honzi".
in duitsland treedt de oostenrijkse slagerzanger "hansi hinterseer" op. daar kom je de naam hansi tegen. in oostenrijk of in bayern wordt de "a" uitgesproken als "o" dan hoor je al gauw "honsi"!
voor je eigen bijnaam moet je de inwoners van je dorpje maar vragen, misschien hoor ik die ter zijner tijd nog wel.

 

[C.Berendse]

Ja Pani Tau, daarom moeten we de naam maar een veranderen. Ze ziet er nu meet uit als "tante Truus" van de camping.

 

[Honza Z.]

kleine aanvulling nog op de naam "honzi".
in duitsland treedt de oostenrijkse slagerzanger "hansi hinterseer" op. daar kom je de naam hansi tegen. in oostenrijk of in bayern wordt de "a" uitgesproken als "o" dan hoor je al gauw "honsi"!

De naam is Honza, niet Honzi, dat wordt afgeleid van de naamvallen, heeft dus niks met Duits te maken.

 

[Nathalie L.]

In Senohraby heeft zo'n beetje iedereen een bijnaam. Voorbeelden: De zoveelste Milan wordt Iggy genoemd omdat hij als kleine jongen al fan was van Iggy Pop (en nu dreigt hij daar niet meer vanaf te komen). De zoveelste Michal wordt Rabit genoemd omdat hij van die grote oren heeft...

Ga toch eens na hoe ze mij noemen.................

 

[Lina]

begrijp ik wel, maar de naam jozef, is ook in het tsjechisch "jozef", echter, de bijnaam is pepik, of pepo! de naam jozef verandert met de naamval waarin jozef staat, dus de bijnaam ook! pepik of pepa, of pepa of pepik is allemaal dezelfde "jozef"! de bijnaam pepik komt waarschijnlijk van het duitse jozeph, sepp!
jan, is óók een tsjechische naam, de bijnaam is honzi, etc. ook de bijnaam honzi waarschijnlijk van het duitse "jan", "johannes", "hans" verbasterd naar "honzi"!
pepa tulipan is "jozef tulpenman" (misschien zo genoemd omdat nederland het land van de tulpen is?)
(maar als je me nietn geloofd, lieg ik je de volgende keer wat anders voor!

Lieve camyl, ik weet wat je bedoeld, maar nogmaals, ik bedoel niet de verbuigingen van een naam zoals wat jij omschrijft.

 

[Oboema]

Mijn oude vlammetje Zuzka vond mijn naam (Krijn) lastig uitspreken. Sindsdien noemt ze mij Kiki. Tegenwoordig zijn we goede vrienden. Sindskort heeft ze een zoontje genaamd Sebastian. Ik noem hem natuurlijk Bassie maar voor hem ben ik natuurlijk Unkel Kiki.

Verder hebben mijn reismaat en ik diverse mensen (vooral dames) in CZ een bijnaam gegeven omdat we de echte naam niet altijd weten. Het begon met "Mooie Lena uit de koffiebar". In de cukrarna stond een jongedame die werkelijk geen woord ENG of DUI sprak. Dus haar echte naam konden we niet vragen. Vandaar Mooie Lena. Later ontstond een scala aan Lena's: Dikke Lena, Tattoo Lena, de vriendinnen Rode & Blonde Lena. Maar niet iedereen heet Lena. Wanneer we bij Trautenberk in Studenec eten noemen we dat anders. Aangezien serveerster Veronika veel op Marianne Timmer lijkt zeggen we: kom we gaan bij Veronika Timmer eten.

In 2000 kwamen we ene Rudi uit Zuid-Holland tegen. Mogelijk gaat een forumlid hem of zichzelf herkennen. Het zij zo, wij zijn hem in ieder geval uit het oog verloren. Afin, we besloten te gaan eten in Rokytnice nad Jizerou. Bij het restaurant tegenover Hotel Krakonos waar een serveerster werkte die door iedere Nederlander volgens mij gewoon Blonde Hana werd genoemd. Rudi was een echte charmeur die met zijn lease auto indruk probeerde te maken. Dat lukte in 2000 nog wel. Maar bij Blonde Hana beet hij zichzelf wanhopig stuk. Een vakantie later heb ik Blonde Hana (nee, het was geen huis van lichte zeden) gevraagd of Rudi nog wel eens voorbijschoof. Haar antwoord en mimiek was duidelijk: "Roedie, Roedie Audi, nein, nein!"

 

[Pauline]

Mijn man Jan wordt hier in het dorp Micky genoemd, naar Mick Jagger.

 

[Tieske]

Mijn buurman hier in Tsjechie heet Brad Pitt, maar of dit z'n echte naam of een bijnaam is......