Pasen op z'n Tsjechisch: zweepjes en Slivovice

Welkom op Tsjechie.net

Het Tsjechisch Forum, in een nieuw jasje!

Binnenkort is het weer zover: Pasen. Hier wat te lezen om alvast in de stemming te komen:

Tweede Paasdag, zeven uur ’s ochtends. Tsjechië ontwaakt en bereidt zich voor op pomlázka. De receptionist van het Royal Ricc hotel in Brno rolt met zijn ogen, slaakt een diepe zucht en richt zijn blik vertwijfeld ten hemel als de buitenlandse hotelgast hem opgewekt met dit feit confronteert.

Uit de ongebreidelde woordenstroom en wilde armgebaren die volgen, valt in elk geval één ding op te maken: Tsjechië in het algemeen en de receptionist in het bijzonder gaan een zware dag tegemoet.

Anderhalf uur later. Lukov, een dorpje van 220 inwoners vlakbij de Oostenrijkse grens. De 22-jarige Rostik Toman zit zijn 25-jarige vriendin Myska achterna met een zweepje, gemaakt van jonge wilgentakken. Myska probeert hem eerst giechelend te ontwijken, maar geeft zich al snel over aan de afranseling. Terwijl Rostik zijn geliefde een aantal speelse tikken op haar billen geeft, dreunt hij routineus de pomlázka-mantra op:

Hody, hody, doprovody (Feest, feest, wij komen langs)
Dejte vejce malovaný (Geef ons een ei, een beschilderd ei)
Nedáte-li malovaný, (Heb je geen beschilderde)
Dejte aspon bílý (Geef dan een witte)
Slepicka vám snese za kamna jiný (De kip zal andere voor je leggen)

Als dank voor de zweepslagen geeft Myska haar vriend een paasei en versiert ze zijn zweepje met een lang, kleurig lint. Niet alleen zij is de pineut, ook haar moeder, schoonmoeder, schoonzus en 9-jarige nichtje moeten eraan geloven. Bijna alle mannen en jongens in het dorp hebben het op de ochtend van Paasmaandag voorzien op vrouwelijke achterwerken. Met hun soms wel twee meter lange pomlázka’s belagen ze de vrouwen, in ruil voor eieren, snoep en linten.

Heidens
Dit voor buitenstaanders zeer merkwaardige ritueel is een typisch Tsjechische paastraditie. Pasen (in het Tsjechisch: Velikonoce) heeft in het overwegend atheïstische land meer weg van een heidens lentefeest dan van een christelijke hoogtijdag. De symboliek achter het pomlázka-ritueel is de begroeting van de lente en de verjonging van de natuur. De zweepjes, de pomlázky, zijn gemaakt van jonge wilgen- of berkentakken, omdat daarin de kracht van de natuur zou schuilen. Door de meisjes ermee te slaan, dragen de jongens deze kracht aan hen over. De meisjes en vrouwen belonen hen voor deze ‘dienst’ met een ei, een ander uitgesproken lente- en verjongingssymbool.

Geen van de vrouwen in Lukov ervaart het gebruik als vrouwonvriendelijk. Integendeel, een vrouw die op Paasmaandag geen mannen achter zich aan krijgt, is een sneu type. De vrouwen beschouwen het als een compliment als ze vaak met de zweep krijgen. Voor jonge mannen en vrouwen is pomlázka een goed excuus om ongegeneerd te flirten.

De kleine jongens, tot een jaar of veertien, hebben andere belangen. Het 10-jarig neefje van Rostik, Vojta, is al om acht uur ’s ochtends de deur uit met een flinke mand en een heel grote pomlázka. Samen met zijn vriendjes gaat hij de deuren af om de dorpsvrouwen onder bedreiging met zijn zweep snoep af te troggelen. Na enkele uren keert het joch met een tevreden grijns terug; zijn mand is tot de rand gevuld met chocolade-eieren en ander snoep.

Slemppartijen
Om twaalf uur ’s middags is het plotseling gedaan met de flauwekul. Rostik verklaart deze vroege deadline als volgt: “Na twaalven zijn de mannen meestal te bezopen om nog achter de vrouwen aan te zitten, dan moeten ze hun roes uitslapen”.

Een uitleg die zeer plausibel klinkt voor mensen die wel eens pomlázka hebben meegevierd. De familie zit amper aan het ontbijt of de slivovitsj komt op tafel. Het spul zit in een fles met een verraderlijk klein stickertje waarop het alcoholpercentage staat: 53 procent.

Het vermoeden rijst dat pomlázka ook een goed excuus is voor onbegrensde slemppartijen. Een vermoeden dat eerder die ochtend bevestigd is door de hotelreceptionist, die toen alvast de taferelen schetste die zich die avond zullen afspelen in de straten van Brno. Goten vol met laveloze mannen, daar komt het ongeveer op neer.

Negen uur ’s avonds. Brno, tram één. Langer dan een half uur meerijden op een nuchtere maag is af te raden. De lucht in de tram bevat minstens 15 procent alcohol, de optelsom van de in het voertuig verzamelde drankkegels. De meeste alcoholhoudende walmen worden uitgestoten door een groepje jongens van 16, 17 jaar. Telkens als de bestuurder remt of een bocht neemt, vallen er een paar om.

In het hotel wordt tegen middernacht de voordeur bijna afgebroken door een dronken Tsjech die zich een weg naar zijn kamer probeert te banen. Lopen is een beetje te veel gevraagd; schreeuwen gaat des te beter. Het hotelpersoneel zeult hem met vereende krachten naar boven. De receptionist haalt opgelucht adem. Pomlázka. Híj heeft het weer overleefd.

Bron: Lijn 25 - De Bus, Tsjechië
 
Re: Pasen op z´n Tsjechisch: zweepjes en Slivovice

khad dat artikel al eens eerder gelezen en toen vond ik het ook al niet goed.
`heidens ritueel` ???
tussen de lijnen: wrouwenmishandeling ???
en eigenlijk is die dag alleen maar een mom om eens goed te kunnen zuipen.
confused.gif
 
Re: Pasen op z´n Tsjechisch: zweepjes en Slivovice

Zou dit goed wezen voor het inburgeren, of zal ik me maar een beetje afzijdig houden
confused.gif
. Ik wil natuurlijk ook niet gelijk de hele vrouwelijke bevolking van Javornik tegen me hebben
crazy.gif
. Of zouden ze zich beledigd voelen als ik me eigen niet aanpas aan de Tsjechische gebruiken
party.gif
.
Wie weet raad
giggle.gif
?
Albert
 
R

rob.goverde

Guest
Re: Pasen op z´n Tsjechisch: zweepjes en Slivovice

Dat met dat zweepje dat doen wij hier toch elke dag????

En het is maar een keer per jaar Pasen, hoe zit dat dan?

Hummmm Hummmm, tegen mij vrouw zeggen dat "dat" het ultieme Paasgevoel moet zijn dan!
shocked.gif
 

pepo

† In Memoriam
Zo te zien, gaat het weer goed met je, Rob. Het is best opwindend, dat paaszweepje hanteren.

maar met de Pasen krijg je van de tevreden vrouw eieren en soms ook een lintje op je zweepje (pomlázka) als beloning, anders niet. Ik bedoel, vermoedelijk krijg je dan wat anders, dan eieren.

48015-P1010044b.jpg
 
Bij Google naar pomlázka gekeken, maar ik begrijp dat dit alleen tweede Paasdag betreft - het is heel apart en leuk om te weten, maar ik zou ook wel iets van de religieuse kant willen weten.
Hoe zit het met Goede vrijdag en vooral eerste Paasdag in dit verband?
 

Freddy2005

† In Memoriam
Hier staat iets meer over de dagen rond Pasen myczechrepublic.com (Wel in het Engels). Door te linken naar Pasen in Praag.

Googel ook eens met pomlázka.

Met wat zoekwerk ook nog dit gevonden:

Paastradities

De tijd rond Pasen (velikonoce) is in het land een hoogtijperiode waarin weinig wordt gewerkt. Op de zondag voor Pasen (Palmzondag: Kvetnánedele) wordt een pop die de dood voorstelt verbrand om het einde van de winter te symboliseren en men versiert ook wel groene takken met linten en eieren. Bij kerken zegenen priesters wilgentakken in die ze vervolgens aan de kerkgangers aanbieden. Op de woensdag voor Pasen (Aswoensdag: masopust; letterlijk vertaald "vleesvaarweldag") zijn vooral in Moravië veel gemaskerde optochten. Sommigen verkleden zich als duivel, schoorsteenveger of herder en anderen hijsen zich in een beestenpak of dragen een masker van een dier (bijv. een beer, hond, schaap of ram). Wie met een paardenkop op loopt, draagt in de bek vaak een linnen tas waarin snoepgoed moet worden gestopt. Schreeuwend, zingend en dansend gaan de groepjes langs de huizen waar ze getrakteerd worden op hapjes en drankjes en de optocht eindigt meestal in het dorpscafé om de rest van de avond en de er op volgende nacht feestend door te brengen. Op de donderdag daarna (in Nederland witte donderdag geheten, maar in Tsjechië groene donderdag) en op Goede Vrijdag lopen groepjes dorpsjongens met lawaaierige ratels (rehtacka) door de straten om Judas, de Bijbelse verrader van Jezus, weg te jagen. Op Stille Zaterdag (in Tsjechië witte zaterdag) wordt deze praktijk herhaald met dien verstande dat de jongens bij de deuren langs gaan en net zo lang herrie maken tot ze geld krijgen. Dit wordt aan het eind van de tocht onderling verdeeld. Op deze dag eet men een gemberbrood in de vorm van een lam. Eerste Paasdag is vooral voor de jongens een dag om bij te komen. De meisjes schilderen dan eieren op en dit is in Tsjechië tot een ware kunst verheven. In Praag worden er wedstrijden in gehouden en gedecoreerde eieren (kraslice) worden tentoongesteld in etalages en op vensterbanken. Op 2e Paasdag wil de traditie dat de jongens de meisjes achterna zitten om hen de dufheid van de winter kwijt te doen raken (de pomlazka ceremonie). Meestal worden ze (niet echt hard) geslagen met een bundel berkentwijgjes of een pollepel, maar op plaatsen in Moravië worden ze ook wel in het water gegooid. De reactie van de meisjes daarop kan variëren van het gooien met emmers water, via het geven van een beschilderd ei (de mooiste aan de jongen die ze het leukst vinden) tot het uitdelen van een borrel slivovice (pruimenjenever) om verder onheil te voorkomen. Ook eet men met Pasen paasbrood (rozijnenbrood met spijs).
 

char

† In Memoriam
Dank je wel, Freddy!!.. Wij hebben dus twee maal Pasen gevierd, in Stezery. Een klein dorpje, iets ten westen van Hradec Kralove. (5 km.) Incluis, de billenkoek, die mijn vriendin kreeg!!...De jaren?... 1990 en 1992... Het blijven onze beste vrienden!!... En het was, voor ons, een ontdekkingsreis. En ik mag hopen voor ons, en heel veel mensen, dat deze reis blijft doorgaan....

Char.
 
Ik denk niet dat pomlázka ezv. iets met religie heeft te maken.
Verder zijn er natuurlijk kerkdiensten rond deze dagen en in Praag ook concerten in kerken (Stabat Mater, Mattheus passie). We geven altijd een concert op maandag avond (ieder jaar iets anders, Stabat Mater of een selectie geestelijke muziek of een miss) maar ik weet niet zeker of we dat niet zelf hebben bedacht - inmiddels is het natuurlijk wel traditie in onze stad.
 
In "ons" dorp Jirikov, komen op tweede paasdag de kinderen uit het dorp langs de deuren met hun lintjes aan stokken en zingen een liedje, waarvoor zij dan beloond worden met snoep of geld. Leuke traditie.
 
Op de woensdag voor Pasen (Aswoensdag: masopust; letterlijk vertaald "vleesvaarweldag") zijn vooral in Moravië veel gemaskerde optochten.
die tekst klopt niet helemaal. aswoensdag, masopust is een andere woensdag dan de woensdag voor Pasen:

Aswoensdag is de dag na carnaval, meer bepaald de dag na Vastenavond. In de katholieke traditie is Aswoensdag het begin van de 40 dagen durende Vastentijd, die loopt tot Paaszaterdag, ook Stille Zaterdag genoemd. Tussen Aswoensdag en Pasen zijn er zes zondagen, waarvan de laatste Palmzondag is.

bron wikipedia
 
In "ons" dorp Jirikov, komen op tweede paasdag de kinderen uit het dorp langs de deuren met hun lintjes aan stokken en zingen een liedje, waarvoor zij dan beloond worden met snoep of geld. Leuke traditie.
Hier komen ipv kinderen de mannen langs de deuren,na de nodige konten te hebben bewerkt met hun paaszweep en nogal wat borrels huis aan huis achterover geslagen te hebben zijn de meeste mannen vroeg in de middag dan ook volledig afgeserveerd! :lache:
 
Zou dit goed wezen voor het inburgeren, of zal ik me maar een beetje afzijdig houden
confused.gif
. Ik wil natuurlijk ook niet gelijk de hele vrouwelijke bevolking van Javornik tegen me hebben
crazy.gif
. Of zouden ze zich beledigd voelen als ik me eigen niet aanpas aan de Tsjechische gebruiken
party.gif
.
Wie weet raad
giggle.gif
?
Albert


:fluit: Heb ik vorig jaar deze Alberto al niet gespot met een zweep in de handen ??????? :lache: Ik geloof het wel... in gezelschap met 2 mannen en een klein jongetje (met een grote mand voor alle snoep en chocolade eitjes.)

helaas moest ik samen met onze gastvrouw het met onze billen ontgelden (word niet van te voren even gemeld een klein kussentje mee te nemen in de koffer :lmfao: ) Maar het is een leuke traditie, eerst voel je je wat ongemakkelijk :bloos2: maar ach wat... het is gewoon in Tsjechie dus waarom niet??? En Ik heb begrepen als je op 2de paasdag geen zweepje gezien heb je een beetje zielig bent als vrouw zijnde??!! Dus ik kon mijn geluk niet op :lache:

Ik had wel eens over deze traditie gelezen , maar dacht dat het niet meer actief uitgevoerd werd, niets is minder waar :lmfao:

Ik heb een leuk verhaal op mijn website staan inclusief foto's dus voor de nieuwsgierige onder ons:kiekeboe:
 
Ook ik moest het vorig jaar ontgelden, en stond de buurman met zijn zoon bij ons aan de deur. Ze zongen hun liedje en gaven mij tikjes. Alleen was ik me van geen kwaad bewust. Ik maakte mijn eerste pasen mee in tsjechié en heb heel erg staan lachen. :lache: :lache: Maar dit jaar ben ik er klaar voor hoor mij mogen ze weer verrassen op tweede paasdag. Ik ontvang de goed bedoelde tikjes wel op mijn kontje. hier kunt u dan meer van lezen op mijn site.
 
Bovenaan