30 april: Heksenverbranding (Pálení čarodějnic)

[Josef]

Op 30 april is het altijd 'Pálení čarodějnic' in Tsjechie. Naar ik begrepen heb het verbranden van de 'heksen', gelukkig tegenwoordig met poppen. Veel mensen maken een groot vuur en stoken alle rommel uit de tuin etc. op en zetten soms een heks, als pop op de 'brandstapel'. Ik vroeg me af waar dit gebruik vandaan komt. Het lijkt me een soort vreugdevuur voor de lente, of het verdrijven van boze geesten...

Afgelopen zaterdag waren mijn vriendin en ik bij een lokale Pálení čarodějnic in Vysocina. Erg gezellig, iedereen komt samen om het vuur, drinkt een pivootje en roostert worst of vis.

Het verbaasde me dat hier op het forum nog nooit over geschreven is (of ik zoek niet goed). Wie heeft er hier ook leuke ervaringen/herinneringen aan?

Se pozdravem,
Josef

 

[Pelhřimov]

Re: 30 april: Pálení čarodějnic - heksenverbranding

Josef, ik heb er nog nooit van gehoord.
Maar ik weet wel dat er bijvoorbeeld in Pelhrimov een spokenmuseum is, en in een ander bericht ergens op het forum werd ook over zo'n museum gesproken, dus ze hebben wel iets met spoken in Tsjechië.

Jeanne

 

[Miloš]

Re: 30 april: Pálení čarodějnic - heksenverbranding

Deze nacht heet eigenlijk Walpurgisnacht en het gebruik is naar alle waarschijnlijkheid in Duitsland ontstaan en word al sinds de Kelten gevierd als overwinning van het licht op de duisternis.

In onze streken (rond Vodňany en Zuid Bohemen) is het een herdenking aan de vroegere heksensabbats op de vooravond van het naamfeest van de heilige Walpurgis (1 mei).

Er bestaat een legende die vertelt dat de heksen van de aardbol werden verbannen. Volgens het volksgeloof mochten ze gedurende één nacht in het jaar terugkeren voor een heksenfeest op de "Brocken", de hoogste rots in het Harzgebergte, gelegen op de voormalige grens tussen de twee Duitslanden. Hier staat het voor-christelijke Heksenaltaar, dezelfde plaats waar Goethe's Faust zijn ziel aan Leviathan, de Duivel verkocht.

Om zich tegen de heksen, die tijdens Walpurgisnacht aan mensen, vee en akkers onheil teweeg brachten, te beschermen, plantte men meibomen, zette men een bezem buiten en probeerde men met zweepgeklap, kruisen en klokkengelui en met verscheidene vuurhaarden de heksen te verdrijven.

De heksen (poppen) die verbrand worden zijn een waarschuwing voor eventuele “terug willen kerende” heksen.

De branden zouden tevens zover hun schijn reikt en waarnaar de rook trekt, voorspoed en gezondheid brengen voor mens en vee. Dit gebruik word op sommige plaatsen nog steeds gevierd, telkens in de nacht van 30 april op 1 mei.

 

[pepo]

Re: 30 april: Pálení čarodějnic - heksenverbranding

Ik heb heel wat van deze 'Pálení čarodějnic' meegemaakt, maar wist niet, waar de oorsprong hiervan was. Volgens mij weten dat de meeste (vierende) Tsjechen ook niet. Het zijn gewoon eet, drink en dansfeesten tot diep in de nacht, vaak door lokale vereinigingen of restaurants georganiseerd. Als je 's nachts rondkijkt, zie je overal vuurtjes in de naburige dorpen.
Milosi, bedankt voor de duidelijke voorlichting.

 

[moesti]

Re: 30 april: Pálení čarodějnic - heksenverbranding

Páleni čarodějnic lijkt me een heel leuke belevnis.

Klinkt misschien eens origineel tegenover de politie voor wie op 30 april met dat excuus en in een zekere feeststemming één of ander zou willen opstoken in de tuin.

Grapje want bij ons valt al lang geen "Vuurke Stook" meer te beleven. Bij ons in België is dat strafbaar, hoe dan ook. Hoe zit het trouwens in Tsjechië met de milieunormen voor storten van afval of verbranding ?

Wegens de hoge vuilnisbelasting krijgt het beleid daardoor wel een apart geurtje : er zijn spijtig genoeg heel wat mensen die sinds het ingaan van het verbod bij duisternis namelijk alles opstoken wat maar enigszins door de "allesbrander of de stookketel van het achterhuisje kan passeren...

Velen betitelen ons al als "het lelijkste land". Soms denk ik : moet het hier nu 's avonds ook nog naar plastiek stinken ?

 

[Josef]

Re: 30 april: Pálení čarodějnic - heksenverbranding

Heel leuk om te lezen waar het gebruik waarschijnlijk vandaan komt. Gelukkig wordt het huisvuil niet verbrand, maar gewoon hout, papier en misschien wat textiel.

In Nederland zou ik niet zo snel een vuurtje gaan stoken, we wonen binnen de bebouwde kom. Wonen te veel mensen in de buurt.

Se pozdravem,
Josef

 

[Freddy2005]

Re: 30 april: Pálení čarodějnic - heksenverbranding

DE HEKSENVERBRANDINGEN
Deze vallen in de nacht vóór de naamdag van de heiligen Fillipus en Jacobus, de nacht van 30 april op 1 mei, één van de magische nachten. Rond middernacht hadden boze geesten uitzonderlijk veel macht, terwijl juist deze nacht ook zeer geschikt was voor het zoeken van schatten. Schatzoekers beschermden zichzelf tegen het kwaad door bloeiende varens, gewijd krijt, een hostie en andere zaken bij zich te hebben. De bevolking geloofde verder, dat er veel heksen door de lucht vlogen, die zich verzamelden voor hun heksensabbat. Hier komt de naam Heksenverbrandingen vandaan. De heksen smeerden zichzelf in met toverzalfjes, om te kunnen vliegen. Als bescherming tegen de rondvliegende heksen stak de bevolking vuren aan op hoogliggende plaatsen in het landschap. In sommige streken worden bepaalde heuvels al eeuwenlang voor dit doel gebruikt. In de loop der tijd groeiden de jaarvuren uit tot de huidige festiviteiten, waar kinderen nog steeds brandende takkenbezems de lucht in gooien om de heksen op hun bezems te zien vliegen.

bron:turistik.cz/nl

 

[loek]

Re: 30 april: Pálení čarodějnic - heksenverbranding

Wij hebben twee heksenverbrandingsfeesten meegemaakt. Eentje in Vysoke, waar de verbranding vooraf werd gegaan door een lampionnenoptocht van kinderen, voorafgegaan door de plaatselijke muziekkapel. We gingen daar inderdaad naar een hooggelegen plaats, waar je ook omliggende vuren kon zien. De brandweer was erbij. Het vuur was erg groot aangelegd en uiteraard werden er ook worstjes geroosterd. In Ponikla hebben we een heksenverbanding meegemaakt op het (hooggelegen) voetbalterrein. Daar waren veel kinderen die fakkels gingen aansteken. Volgens dorpstraditie werd door de volwassenen weer stevig ingenomen. Ook daar weer volop gelegenheid worstjes te roosteren en eten. De brandweer heb ik daar niet gezien. Als bezorgde nederlander toch even met een schuin oog naar de met vuur spelende kinderen gekeken. De traditie leeft dus in het Reuzengebergte zeker!

 

[Verbeij]

Re: 30 april: Pálení čarodějnic - heksenverbranding

Wat ik van mijn Tsjechische vriendin begreep is het ook het afscheid van de winter. De heksen worden symbolisch met de winter vergeleken.

 

[PuNkEnStEiN]

Re: 30 april: Pálení čarodějnic - heksenverbranding

Wij waren 30 april in het dorpje Všelibice, niet ver van Liberec en Turnov. Daar stond de brandstapel al dagen tevoren klaar, inclusief pop. We hadden geen flauw idee waarvoor het was (nu dus wel!) en hebben helaas geen foto van de brandstapel voor hij op de 30e in de fik ging.

Maar we hebben wel deze foto...

 

[Josef]

Re: 30 april: Pálení čarodějnic - heksenverbranding

precies zo'n toren hadden ze ook gebouwd in Breziny (bij Policka) waar wij waren! (Wel 2x zo hoog ongeveer). Heel leuk om te zien, Punkenstein.

Se pozdravem,
Josef

 

[Kvetinka]

Re: 30 april: Pálení čarodějnic - heksenverbranding

Deze nacht heet eigenlijk Walpurgisnacht en het gebruik is naar alle waarschijnlijkheid in Duitsland ontstaan en word al sinds de Kelten gevierd als overwinning van het licht op de duisternis.

In onze streken (rond Vodňany en Zuid Bohemen) is het een herdenking aan de vroegere heksensabbats op de vooravond van het naamfeest van de heilige Walpurgis (1 mei).

Er bestaat een legende die vertelt dat de heksen van de aardbol werden verbannen. Volgens het volksgeloof mochten ze gedurende één nacht in het jaar terugkeren voor een heksenfeest op de "Brocken", de hoogste rots in het Harzgebergte, gelegen op de voormalige grens tussen de twee Duitslanden. Hier staat het voor-christelijke Heksenaltaar, dezelfde plaats waar Goethe's Faust zijn ziel aan Leviathan, de Duivel verkocht.

Om zich tegen de heksen, die tijdens Walpurgisnacht aan mensen, vee en akkers onheil teweeg brachten, te beschermen, plantte men meibomen, zette men een bezem buiten en probeerde men met zweepgeklap, kruisen en klokkengelui en met verscheidene vuurhaarden de heksen te verdrijven.

De heksen (poppen) die verbrand worden zijn een waarschuwing voor eventuele “terug willen kerende” heksen.

De branden zouden tevens zover hun schijn reikt en waarnaar de rook trekt, voorspoed en gezondheid brengen voor mens en vee. Dit gebruik word op sommige plaatsen nog steeds gevierd, telkens in de nacht van 30 april op 1 mei.

Heh, ben al beetje laat. Wou ook iets over vertellen maar wist niet dat hier al zo'n onderwerp was. Enigste wat ik nog kan toevoegen is dat dit feest wordt over de hele wereld gevier maar op verschillende manieren en heet "Beltane".

"Beltane een vruchtbaarheidsfeest. Deze viering word rond de meipaal een centraal thema. De meipaal als fallussymbool, gebonden door witte en rode linten (symbolen voor vruchtbaarheid en maagdelijkheid). Het springen over de ketel waar vuur gestookt wordt is bijvoorbeeld zo’n element uit het Beltane ritueel. Tijdens Beltane is de sluier tussen de werelden net als bij Samhain (=weer een sabbat -> meer bekend als dusicky, halloveen enz) dun. De nadruk ligt echter niet op overleden dierbaren maar op de wereld der natuurkrachten. In het Beltane ritueel kan hier aandacht aan besteed worden door met de natuurkrachten te werken en dank te zeggen voor de giften die zijn ons geven.

De 1 Mei-Feesten zijn zowat overal in Europa gekend en deze tradities werden heel lang in ere gehouden."

Kvetinka

 

[Pelhřimov]

Re: 30 april: Pálení čarodějnic - heksenverbranding

Toevallig kwam ik deze pagina tegen over o.a. tradities in Tsjechië.

Groetjes

Jeanne

 

[C.Berendse]

Wie weet meer over de heksenfeesten in Tsjechië

Veel mensen op dit forum hebben het over heksenfeesten. Wij hebben wel eens een optocht gezien met heksen maar dat was niet in april. Wie kan daar meer over vertellen?
Wat is hiervan de achtergrond, is het streekgebonden?

 

[Lina]

Misschien geeft dit antwoord op je vraag?

Ik heb geen idee of het streekgebonden is, maar in het gebied waar wij vertoeven toch regelmatig gezien. Wij hebben al een aantal jaren het heksenfeest bij ons in de buurt meegemaakt. Het gaat vooral om de gezelligheid met volwassenen/kinderen die verkleed zijn als heks en leuke voordrachtjes doen, de muziek en vooral ook de drank en eet-tentjes. Ook hebben mensen in de tuin vaak een "heksenvuur".
Zal nog wat foto's opzoeken.

 

[clowntje]

uitleg heksenfeest.

ik heb dit onderwerp op mijn eigen website onder tsjechische tradities uitgewerkt, met een aantal mogelijke achtergronden en wat mooie foto's.

Wij hebben deze feesten zelf ook nog nooit meegemaakt maar hopen het dit jaar voor het eerst te kunnen opzoeken want dan zijn we in Tsjechie. Wie weet waar ze in de buurt van Javornik(rudnik) dit ook vieren? Ik heb foto's uit Trutnov gezien vorig jaar maar kon het Tsjechische niet lezen helaas. Dus weet niet van waaraf de optocht start en waar ze naar toe gaan.

tevens staat er op het forum van Vysneny Dum ook wat leuke reacties op dit onderwerp. (ik weet helaas niet hoe ik dat hier moet linken ) http://www.vysnenydum.com/forum/index.php?topic=524.0
Of misschien toch..... :kiekeboe:

Ik hoop dat je hier iets aan hebt.

 

[Freddy2005]

Ik heb speciaal voor C.B enkele foto's van vorig jaar in de fotogalerie geplaatst. Zoek met "heksenverbranding"

 

[C.Berendse]

Bedankt voor jullie snelle reactie en voor de leuke foto's.
Ik ga straks ook nog even op de website van Clowntje kijken.
En nu maar hopen dat dit feest ook bij ons in de buurt wordt gevierd.

 

[C.Berendse]

Dorpsgenoot Semabyt,
weet jij of dit ook bij ons wordt gevierd?
Wij zijn 30 april in Jirikov en het lijkt me leuk om ergens naar zo'n heksenverbranding te gaan.

 

[Vodnik]

Weet ik eigenlijk niet, heb ook niets terug kunnen vinden de jirikovske noviny (het plaatselijke krantje)
Maar we kunnen het natuurlijk invoeren! Er moet nog een perceel aan de filipovska schoongebrand worden!

P